1. Viêm tai giữa là căn bệnh gì và tại sao trẻ em bị viêm tai giữa
1.1. Đặc điểm của viêm tai giữa
Viêm tai giữa là một bệnh lý viêm nhiễm phức tạp ở phần sau màng nhĩ, do sự xâm nhập của virus và vi khuẩn, gây ra tình trạng viêm, đau nhức, sốt và tiết dịch tai. Đây là một trong những căn bệnh phổ biến nhất ở trẻ em từ 6 đến 36 tháng tuổi.
Viêm tai giữa thường xảy ra ở trẻ nhỏ do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Bệnh viêm tai giữa được phân loại thành 2 loại:
- Viêm tai giữa cấp tính: là hậu quả của sự rối loạn chức năng của ống nhĩ do một cuộc nhiễm trùng đường hô hấp trên, với virus và vi khuẩn là nguyên nhân chính.
- Viêm tai giữa mạn tính: là kết quả của viêm tai giữa cấp tính phát triển kéo dài và dịch mủ tiết ra lâu dài.
Trong tai giữa bị viêm, niêm mạc bị tổn thương và dịch bị kẹt lại sau màng tai thay vì dịch chảy ra ngoài.
1.2. Nguyên nhân gây viêm tai giữa ở trẻ
Để tìm phương pháp ngăn ngừa viêm tai giữa ở trẻ hiệu quả, cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh này. Trẻ em dễ mắc bệnh này vì:
- Hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, virus.
- Ống tai của trẻ ngắn, rộng và nằm ngang hơn người lớn, dễ dẫn chất dịch từ cổ họng và tai ngoài vào tai giữa.
Khi trẻ nằm bú bình, sữa có thể tràn vào tai.
Các yếu tố bên ngoài như bụi, thời tiết, khói thuốc, ô nhiễm không khí có thể gây ảnh hưởng.
Nếu các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên không được điều trị hiệu quả, vi khuẩn có thể lan sang tai gây viêm.
Viêm tai có thể là hậu quả của các bệnh nhiễm trùng toàn thân như cúm, sởi.
Chọc hoặc gây chấn thương trong tai có thể xảy ra do xì mũi không đúng cách, hỏa khí,...
- Vòi nhĩ gặp vấn đề do một số tình trạng bệnh lý như: ung thư vùng họng, u xơ họng,...
- Phản ứng dị ứng.
- Sự không bình thường ở khuôn mặt.
- Hội chứng Down từ bẩm sinh.
2. Biện pháp phòng tránh viêm tai giữa ở trẻ
2.1. Nuôi con bằng sữa mẹ trong 2 năm đầu là quan trọng cho sức khỏe của bé
Nghiên cứu đã chứng minh rằng sữa mẹ có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ miễn dịch cho trẻ. Con bú sữa mẹ lâu càng giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp và tiêu hóa... Tuy nhiên, chất lượng sữa mẹ sẽ giảm đi theo thời gian và khi trẻ lớn lên, họ cần nhiều chất dinh dưỡng hơn, vì vậy, việc cho bé tập ăn dặm từ 6 tháng tuổi là cần thiết. Sau 2 năm, sữa mẹ thường không còn quan trọng nữa khi bé đã có khả năng tự ăn.
Việc cho con bú sữa mẹ đầy đủ trong 6 tháng đầu tiên là một cách hiệu quả để ngăn ngừa viêm tai giữa ở trẻ
2.2. Tạo môi trường sống sạch sẽ cho trẻ
Tạo và duy trì một môi trường sống sạch sẽ cũng là cách hiệu quả để ngăn ngừa viêm tai giữa ở trẻ. Để làm điều này, cha mẹ có thể thực hiện những biện pháp sau:
- Đảm bảo nhà luôn được thông thoáng.
- Thường xuyên lau dọn nhà cửa để giữ cho môi trường luôn sạch sẽ, đặc biệt là các phòng có sử dụng máy điều hòa.
- Định kỳ khử khuẩn đồ chơi của trẻ.
- Trồng nhiều cây xanh để cải thiện chất lượng không khí trong nhà, giúp trẻ sống trong môi trường tươi mới.
- Giảm tiếp xúc với thú cưng như chó mèo, và nếu đã nuôi thì cần vệ sinh lông động vật thường xuyên vì nó có thể gây kích ứng đường hô hấp cho trẻ.
2.3. Thiết lập một chế độ ăn lành mạnh cho trẻ
Sự chú ý đặc biệt đến chế độ ăn uống của trẻ nhỏ là rất quan trọng, vì nó sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của trẻ. Chế độ ăn lành mạnh giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ, giúp chống lại bệnh viêm tai giữa. Để làm được điều này, cha mẹ cần chú ý đến những điều sau:
Khi nghi ngờ trẻ bị viêm tai giữa, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để phát hiện và điều trị kịp thời
- Nỗ lực để bé bú sữa mẹ đầy đủ trong 6 tháng đầu đời.
- Khi bé bắt đầu ăn dặm, bắt đầu với ít thức ăn và dần tăng lượng lên.
- Nên duy trì cho bé ăn cùng loại thức ăn trong 6 ngày liền để xác định dấu hiệu dị ứng thức ăn, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời.
- Bé lớn cần được cung cấp nhiều loại thức ăn và cách chế biến khác nhau để kích thích sự thèm ăn và sự hấp dẫn của bé với thực phẩm.
- Luôn chú ý gia tăng rau xanh và hoa quả, nước ép hoặc sinh tố để tạo ra sự đa dạng trong chế độ dinh dưỡng của bé.
2.4. Xây dựng thói quen sống lành mạnh cho trẻ
Nhiều trường hợp viêm tai giữa ở trẻ có thể bắt nguồn từ những thói quen không tốt. Vì vậy, việc xây dựng thói quen lành mạnh là cách hiệu quả để phòng ngừa viêm tai giữa ở trẻ mà cha mẹ không nên bỏ qua. Những thói quen tốt bao gồm:
- Tránh xa các nguồn khói độc hại như khói than, khói thuốc,...
- Khi bé ra ngoài cần bảo vệ cẩn thận.
- Sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch mũi họng cho bé đều đặn.
- Hạn chế ăn uống khi đang nằm.
- Tránh lặn quá sâu và kéo dài dưới nước quá lâu.
- Tắm nước ấm.
- Luôn rửa tay kỹ càng sau khi đi vệ sinh và trước khi bắt đầu ăn.
- Bảo vệ cổ bé khỏi lạnh khi ra ngoài trong thời tiết rét buốt.
Ở Việt Nam, viêm tai giữa thường có thể lan rộng trong các trường học. Vì vậy, cha mẹ cần quan tâm đến việc phòng ngừa cho con khi đi học bằng cách cung cấp môi trường học tập sạch sẽ và áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Nếu trẻ thường tiếp xúc với những trẻ bị bệnh đường hô hấp, nguy cơ viêm tai giữa cũng tăng lên. Vì vậy, trường học và phụ huynh cần hợp tác để tìm ra biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất.
Biết cách phòng ngừa viêm tai giữa ở trẻ giúp cha mẹ yên tâm về sức khỏe của con và giúp trẻ tránh được những vấn đề gây hại. Ngoài việc phòng tránh, cha mẹ cũng cần nhớ một số dấu hiệu gợi ý về viêm tai giữa để kịp thời đưa trẻ đi khám và điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm:
- Trẻ thường xuyên bị giật, nặn tai.
- Có biểu hiện đau, chảy mủ từ tai.
- Bấm vào tai hoặc kéo vành tai trẻ, trẻ bày tỏ sự đau đớn bằng cách khóc lớn.
- Trẻ thường phàn nàn đau đầu, có thể có vấn đề về thính giác.
- Có triệu chứng đau tai kèm theo sốt cao không giảm.
- Trẻ có biểu hiện nôn mửa và đi ngoài nhiều lần trong ngày.