Đọc lại bài thơ Con đường mùa đông trong Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11, tập một (tr.61 - 63) và trả lời các câu hỏi:
Câu 1
Câu 1 (trang 10, sách Bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Tìm trong khổ thơ 1 (dựa vào bản dịch nghĩa) những từ ngữ thể hiện ý thức vượt qua khó khăn của nhân vật lãng mạn.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lại khổ thơ 1 để xác định những từ ngữ thể hiện ý thức vượt qua khó khăn.
Lời giải chi tiết:
Những từ ngữ: Vượt qua, tiến lên, chiếu sáng.
Câu 2
Câu 2 (trang 10, sách Bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Hãy giải thích tại sao tiếng lục lạc trong khổ thơ thứ 2 không chỉ thể hiện nỗi buồn mà còn thể hiện ý thức vận động không ngừng về phía trước của nhân vật lãng mạn.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lại khổ thơ 2, giải thích ý nghĩa của tiếng lục lạc để đưa ra lí do.
Lời giải chi tiết:
- Tiếng lục lạc vang lên đơn điệu, buồn bã, cũng như thể hiện sự ý thức về việc không ngừng tiến về phía trước của nhân vật lãng mạn trên con đường của mình.
Câu 3
Câu 3 (trang 10, sách Bài tập Ngữ Văn lớp 11, tập một):
Trong khổ thơ 3, tâm tư của nhân vật trữ tình được dựa vào điểm tựa tinh thần nào? Qua điểm tựa này, nhân vật nhận ra điều gì về quy luật của cuộc sống.
Phương pháp giải:
Đọc lại khổ thơ 3, chỉ ra điểm tựa tinh thần của nhân vật trữ tình và suy luận về quy luật cuộc sống từ đó.
Lời giải chi tiết:
- Tâm tư của nhân vật tìm đến sự bình an trong khúc ca dài của người chăn cừu.
- Nhân vật nhận ra rằng cuộc sống có quy luật là sẽ trải qua niềm vui và nỗi buồn không ngừng.
Câu 4
Câu 4 (trang 10, sách Bài tập Ngữ Văn lớp 11, tập một):
Tìm trong khổ thơ 4 (dựa vào bản dịch nghĩa) những từ ngữ biểu hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình không còn chìm đắm trong nỗi buồn ở hiện tại.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lại khổ thơ 4, xác định những từ ngữ thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình không còn bị chìm trong nỗi buồn.
Lời giải chi tiết:
- Những từ ngữ và hình ảnh: Rừng và tuyết; cột sáng chỉ đường, hiện ra trước mắt.
→ Thiên nhiên Nga hiện lên qua hình ảnh tuyết trắng và rừng sâu bao la. Không gian mở rộng ra từng ngày. Tất cả này tạo ra ấn tượng về đất nước rộng lớn và hùng vĩ. Hình ảnh “những cột dài” là biểu tượng của những bước tiến trong cuộc sống, ghi chú những điều đã trải qua.
Câu 5
Câu 5 (trang 10, sách Bài tập Ngữ Văn lớp 11, tập một):
Trong khổ thơ 5, qua lời than thở buồn bã, tâm trạng của nhân vật trữ tình kết nối với ai, ở đâu trong không gian và thời gian?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lại khổ thơ 5, chỉ ra không gian, thời gian và người mà nhân vật kết nối.
Lời giải chi tiết:
- Không gian: Góc lò sưởi → ấm cúng.
- Thời gian: Ngày mai.
- Người: Nhina.
Câu 6
Câu 6 (trang 10, sách Bài tập Ngữ Văn lớp 11, tập một):
Trong khổ thơ cuối cùng, ý thức về tình yêu, nhiệm vụ, nguồn gốc, và quy luật cuộc sống trở thành hành trang tinh thần cho nhân vật trữ tình trên con đường mùa đông như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lại khổ thơ cuối cùng, đưa ra nhận xét về ý thức của nhân vật trữ tình.
Lời giải chi tiết:
Nỗi buồn đã tan biến, biến thành tình yêu đối với cuộc sống và niềm tin vào tương lai tươi sáng. Pushkin đã diễn đạt những cảm xúc cao quý nhất của con người bằng một cách đơn giản. Thiên nhiên, dù là bãi cỏ hoặc là tuyết rơi, đều phản ánh tâm trạng. Nỗi buồn trong thơ ông là thực sự là 'Nỗi buồn trong sáng', rất hiện thực và rất nghệ thuật.