1. Hướng dẫn giải bài 5 trang 23 SGK Tin học lớp 7 theo phương pháp kết nối tri thức một cách chi tiết
Hoạt động 1
Giải đáp câu hỏi trong Hoạt động 1 trang 23 SGK Tin học lớp 7
1. Những phương thức giao tiếp trực tuyến mà em biết là gì? Em đã từng sử dụng những phương thức nào?
2. Theo em, sự khác biệt giữa giao tiếp trực tiếp và giao tiếp qua mạng là gì?
3. Tại sao có những người khi giao tiếp qua mạng lại cư xử kém văn minh hơn so với giao tiếp trực tiếp?
Hướng dẫn giải: Dựa vào kiến thức và kinh nghiệm cá nhân
Giải đáp chi tiết:
1. Các phương thức giao tiếp trực tuyến phổ biến hiện nay bao gồm gửi nhận email, nhắn tin và trò chuyện qua mạng xã hội. Em đã dùng nhắn tin và trò chuyện qua mạng xã hội.
2. Sự khác biệt giữa giao tiếp trực tiếp và giao tiếp qua mạng là:
- Giao tiếp trực tiếp: cho phép chúng ta thể hiện cảm xúc, hành động, và cải thiện kỹ năng giao tiếp qua việc đối mặt trực tiếp.
- Giao tiếp qua mạng: có thể thực hiện ở bất kỳ đâu, không cần gặp mặt trực tiếp, cho phép suy nghĩ kỹ trước khi phản hồi và không lo lắng về việc bộc lộ cảm xúc.
3. Một số người khi giao tiếp qua mạng có thể kém văn minh hơn vì họ không bị nhìn thấy, không sợ bị chỉ trích, có thể dùng tên và hình ảnh giả mà không lo bị đánh giá.
Hoạt động 2
Giải đáp câu hỏi trong Hoạt động 2 trang 24 SGK Tin học lớp 7
Hãy cùng thảo luận với các bạn về những hành vi nên và không nên khi giao tiếp qua mạng, sau đó phân loại chúng vào hai nhóm tương ứng.
Các em có thể tham khảo các gợi ý dưới đây:
a) Luôn thể hiện sự tôn trọng đối với người khác khi giao tiếp qua mạng.
b) Che giấu những vấn đề khiến em lo lắng hoặc sợ hãi khi sử dụng mạng khỏi bố mẹ và thầy cô.
c) Sử dụng ngôn từ, hình ảnh và biểu tượng một cách văn minh và lịch sự.
d) Đảm bảo bảo mật cho tài khoản cá nhân trên mạng, chẳng hạn như tài khoản email.
e) Tránh sử dụng ngôn ngữ thô tục, nói xấu người khác, hoặc đăng tải hình ảnh không phù hợp.
f) Nhờ sự giúp đỡ từ bố mẹ, thầy cô, hoặc các chuyên gia nếu gặp phải tình trạng bị bắt nạt trực tuyến.
g) Đăng tải thông tin hoặc hình ảnh cá nhân của người khác lên mạng mà không có sự đồng ý của họ.
h) Dành quá nhiều thời gian online, gây ảnh hưởng đến việc học tập và sinh hoạt cá nhân.
i) Tự quản lý bản thân để sử dụng mạng một cách hợp lý.
j) Xem thông tin trong hộp thư điện tử của người khác mà không được phép.
Hướng dẫn giải: Luôn duy trì ngôn ngữ lịch sự và cách ứng xử văn minh khi giao tiếp qua mạng.
Chi tiết giải pháp:
Nên | Không nên |
a) Tôn trọng mọi người khi giao tiếp qua mạng. c) Sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, biểu tượng,...văn minh, lịch sự. d) Bảo vệ tài khoản cá nhân trên mạng (ví dụ thư điện tử) của mình. f) Tìm sự hỗ trợ của bố mẹ, thầy cô, người tư vấn khi bị bắt nạt trên mạng. i) Tự chủ bản thân để sử dụng mạng hợp lí. | b) Giấu bố mẹ, thầy cô vấn đề khiến em căng thẳng, sợ hãi khi sử dụng mạng. e) Nói bậy, nói xấu người khác, sử dụng tiếng lóng, hình ảnh không lành mạnh. g) Đưa thông tin, hình ảnh cá nhân của người khác lên mạng khi chưa được họ cho phép. h) Dành quá nhiều thời gian truy cập mạng, ảnh hưởng tới học tập và sinh hoạt của bản thân. j) Đọc thông tin trong hộp thư điện tử của người khác. |
2. Ôn lại lý thuyết Tin học lớp 7, Kết nối tri thức, Bài 5: Ứng xử trên mạng
Giao tiếp và ứng xử lịch sự qua mạng:
- Hãy luôn sử dụng ngôn ngữ nhã nhặn và ứng xử văn minh khi giao tiếp qua mạng.
- Một số cách thức giao tiếp qua mạng thường gặp bao gồm: gửi và nhận email, gửi và nhận tin nhắn, trò chuyện trực tuyến…
Những bước cần thực hiện khi gặp thông tin không phù hợp trên mạng:
- Chỉ truy cập vào các trang web phù hợp với độ tuổi của bạn.
- Yêu cầu người lớn cài đặt phần mềm chặn các trang web không an toàn.
- Tham khảo ý kiến của người lớn khi cần thiết khi sử dụng mạng.
- Ngay lập tức đóng các trang web có nội dung không phù hợp hoặc không thích hợp với lứa tuổi nếu bạn vô tình truy cập vào.
Tuy nhiên, việc tự xây dựng ý thức khi sử dụng mạng là cách tốt nhất để bảo vệ chính mình.
Ảnh hưởng và biện pháp phòng ngừa bệnh nghiện Internet:
- Nghiện Internet có thể gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần, làm giảm hiệu quả học tập và khả năng giao tiếp với người khác.
- Một số tác động tiêu cực của nghiện Internet bao gồm:
+ Giảm sự giao tiếp với thế giới xung quanh
+ Khó khăn trong việc tập trung vào công việc và học tập
+ Gia tăng nguy cơ bị lôi kéo vào các hành vi bắt nạt trực tuyến.
+ Dễ bị tiếp cận với các thông tin không lành mạnh
+ Có nguy cơ cao bị nghiện các trò chơi trực tuyến
- Dành thời gian bên người thân và bạn bè, tránh để thiết bị kết nối Internet trong phòng riêng, hạn chế thời gian sử dụng thiết bị, và theo đuổi các sở thích không liên quan đến công nghệ là những cách hiệu quả để phòng tránh nguy cơ nghiện Internet.
3. Bài tập trắc nghiệm Tin học lớp 7, Bài 5: Ứng xử trên mạng
Câu 1: Thông tin nào được coi là có nội dung xấu?
A. Thông tin liên quan đến chất gây nghiện.
B. Thông tin khuyến khích hành vi bạo lực.
C. Thông tin mời gọi tham gia đánh bạc hoặc kiếm tiền một cách không chính đáng.
D. Tất cả các thông tin đã nêu trong các lựa chọn trên.
Câu 2: Khi gặp một trang web có nội dung không phù hợp, những hành động nào dưới đây là đúng đắn? (Có thể chọn nhiều đáp án)
A. Tiếp tục xem trang web đó.
B. Ngay lập tức đóng trang web đó.
C. Yêu cầu sự can thiệp từ bố mẹ, thầy cô hoặc người có trách nhiệm để chặn trang web đó.
D. Chia sẻ trang web đó với bạn bè.
Câu 3: Một học sinh cấp Trung học cơ sở nên sử dụng Internet trong khoảng thời gian bao lâu mỗi ngày?
A. Càng ít thời gian sử dụng Internet càng tốt.
B. 20/24 giờ
C. 12/24 giờ
D. 7/24 giờ
Câu 4: Mục đích chính của giao tiếp qua mạng là gì?
A. Đảm bảo rằng người khác hiểu em một cách rõ ràng.
B. Hiểu người khác một cách rõ ràng và chính xác.
C. Duy trì mối quan hệ tốt để tiếp tục giao tiếp hiệu quả.
D. Tất cả các lựa chọn trên.
Câu 5: Khi bị bắt nạt trên mạng, cách tốt nhất để xử lý là gì?
A. Lên án và chỉ trích người đó.
B. Cố gắng quên đi và tiếp tục chịu đựng.
C. Yêu cầu sự trợ giúp và tư vấn từ bố mẹ hoặc thầy cô.
D. Đe dọa người đang bắt nạt mình.
Câu 6: Nghiện chơi game trực tuyến là gì?
A. Tình trạng dành quá nhiều thời gian cho các trò chơi trên mạng, làm ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
B. Tình trạng chơi game không kiểm soát được, dù nhận thức rõ rằng điều này đang ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
C. Tiếp tục chơi game ngày càng nhiều, bất chấp những hậu quả tiêu cực đang xảy ra.
D. Tất cả các đáp án đã nêu trên
Câu 7: Để trở thành người giao tiếp và ứng xử văn minh trên mạng, em không nên làm những gì sau đây?
A. Chú ý đến ngữ pháp, dấu câu, chính tả và cách trình bày thông tin.
B. Viết chữ hoa toàn bộ nội dung mình muốn nhấn mạnh để thu hút sự chú ý.
C. Tôn trọng quyền riêng tư của người khác.
D. Luôn nhớ rằng mình đang giao tiếp với con người chứ không phải chỉ với máy tính hay điện thoại.
Câu 8: Những ảnh hưởng nào dưới đây không phải là tác hại của việc nghiện internet?
A. Sức khỏe thể chất và tinh thần bị suy giảm.
B. Mất kết nối với thế giới thực, ảnh hưởng đến các mối quan hệ với bạn bè và người thân.
C. Dễ bị dụ dỗ vào các hoạt động xấu trên mạng.
D. Tập trung vào việc học tập và công việc.
Câu 9: Nếu nhận được lời mời kết bạn và tin nhắn trên Facebook từ một người lạ, em sẽ làm gì?
A. Chấp nhận yêu cầu kết bạn và trả lời tin nhắn ngay lập tức.
B. Từ chối kết bạn và không phản hồi tin nhắn.
C. Nhắn tin hỏi người đó về danh tính, để xác định có quen biết không, nếu có thì mới kết bạn.
D. Kiểm tra trang Facebook của họ để xem thông tin và ảnh, nếu là người quen thì chấp nhận kết bạn, nếu không thì từ chối.
Câu 10: Phát biểu nào dưới đây là không đúng?
A. Chỉ nên truy cập vào các trang web phù hợp với độ tuổi của mình.
B. Giao tiếp trực tuyến cũng cần tuân thủ các quy tắc và văn hóa như giao tiếp trực tiếp.
C. Giao tiếp trực tuyến không cần các quy tắc và văn hóa vì nó chỉ là ảo.
D. Internet có thể dẫn đến nghiện và gây ảnh hưởng xấu đến người dùng.
Câu 11: Khi đang xem tin tức trên mạng và vô tình gặp một video có hình ảnh bạo lực khiến em cảm thấy sợ, em nên làm gì?
A. Mở video và xem tiếp.
B. Thông báo ngay cho cha mẹ và thầy cô về video đó.
C. Đóng video và tiếp tục xem tin tức như không có chuyện gì xảy ra.
D. Chia sẻ video để đe dọa bạn bè.
Câu 12: Khi giao tiếp qua mạng, những hành động nào sau đây là nên làm?
A. Tôn trọng người mà mình đang giao tiếp.
B. Nói ra tất cả những gì mình nghĩ mà không suy nghĩ.
C. Kết bạn với những người hoàn toàn không quen biết.
D. Nhấp vào tất cả các liên kết nhận được.
Câu 13: Những hành động nào dưới đây nên được tránh khi giao tiếp qua mạng?
A. Tôn trọng người mà mình đang trò chuyện.
B. Nói bất kỳ điều gì mình muốn mà không cân nhắc.
C. Kết bạn với những người hoàn toàn không quen biết.
D. Cả B và C đều đúng.
Câu 14: Thông tin nào được coi là có nội dung xấu?
A. Thông tin khuyến khích việc sử dụng chất gây nghiện.
B. Thông tin kích động hành vi bạo lực.
C. Thông tin mời gọi tham gia đánh bạc và kiếm tiền một cách bất hợp pháp.
D. Tất cả các loại thông tin nêu ở ba phương án trên.
Câu 15: Để sử dụng mạng xã hội một cách an toàn, em nên làm gì?
A. Cung cấp thông tin cá nhân của mình.
B. Không đặt lòng tin vào tất cả những người tham gia trò chuyện.
C. Chọn tên tài khoản đơn giản, không quá nổi bật.
D. Giao tiếp một cách ngắn gọn và rõ ràng.