Giải câu hỏi Bài tập 1 trang 10 Sách bài tập Ngữ văn 6 Kết nối Tri thức, tập 2
Đọc lại truyện Thạch Sanh trong SGK (trang 26 - 29) và trả lời các câu hỏi tương ứng.
Câu 1
Hai đoạn đầu truyện (từ Ngày xưa đến sống chung với mẹ con Lý Thông) cung cấp những thông tin gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích.
Lời giải chi tiết:
- Thời gian: Ngày xưa.
- Thạch Sanh: mồ côi cha mẹ, sống nghèo khó trong túp lều dưới gốc đa, đốn củi mưu sinh, có sức khỏe hơn người, thật thà và dễ tin.
- Lý Thông: nấu rượu, mưu mô, toan tính.
- Sự kiện: Lý Thông gạ Thạch Sanh kết nghĩa, Thạch Sanh chuyển đến sống cùng gia đình Lý Thông, đánh dấu bước đầu của câu chuyện.
Câu 2
Những sự kiện chính mà Thạch Sanh đã thực hiện và lý do tại sao chúng làm truyện trở nên hấp dẫn là gì?
Đọc kỹ đoạn trích và tóm tắt các sự kiện chính.
Lời giải chi tiết:
- Thạch Sanh đã làm các hành động sau:
+ Đồng ý kết nghĩa với Lý Thông, rời bỏ túp lều để sống cùng gia đình Lý Thông.
+ Nhận lời đi canh miếu và giết trăn tinh thay cho Lý Thông.
+ Sau đó bị Lý Thông lừa cướp công giết trăn tinh, Thạch Sanh quay lại gốc đa.
+ Dùng cung tên vàng bắn trúng đại bàng và lần theo vết máu để tìm nơi trú của đại bàng.
+ Giết đại bàng, cứu công chúa, nhưng bị Lý Thông hãm hại.
+ Gặp vua Thuỷ Tề và nhận cây đàn thần kỳ.
+ Bị vu oan và bị giam vào ngục, nhưng dùng đàn khiến công chúa nói chuyện lại, dẫn đến việc được giải oan và được gả công chúa.
- Những hành động này làm cho truyện trở nên hấp dẫn bởi chúng là những hành động phi thường, đầy kì diệu, như giết trăn tinh hay sử dụng cung tên vàng.
Câu 3
Cách mà Lý Thông đối xử với Thạch Sanh thông qua suy nghĩ và hành động của ông ấy nói lên điều gì về bản chất của Lý Thông? Hãy chọn những từ ngữ miêu tả bản chất con người này.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích
Lời giải chi tiết:
Qua suy nghĩ và hành động của Lý Thông, chúng ta thấy:
- Khi thấy Thạch Sanh khỏe mạnh, Lý Thông nghĩ: “Người này khỏe như voi, nếu hắn về ở với mình thì lợi biết bao.”
- Lý Thông lừa Thạch Sanh lên miếu trăn tinh để nộp mạng thay mình.
- Khi Thạch Sanh chém được trăn tinh, Lý Thông nói dối để nhận công và lĩnh thưởng từ vua, buộc Thạch Sanh phải trốn.
- Sau khi Thạch Sanh cứu công chúa khỏi hang đại bàng, Lý Thông ra lệnh cho lính lấp đá vào cửa hang để giết Thạch Sanh.
=> Những từ như xảo quyệt, tàn nhẫn, tham lam có thể dùng để miêu tả bản chất của Lý Thông.
Câu 4
Theo bạn, vai trò của những con vật và đồ vật có tính chất kỳ ảo trong truyện Thạch Sanh là gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trích để hiểu về vai trò của những yếu tố kỳ ảo
Lời giải chi tiết:
Trong truyện Thạch Sanh, có hai con vật kỳ ảo chính là trăn tinh và đại bàng, cả hai đều là những con vật sống lâu và biến hóa. Việc Thạch Sanh chiến thắng những con vật đáng sợ này cho thấy sự dũng mãnh và gan dạ của anh. Các đồ vật như cung tên vàng, cây đàn, và niêu cơm thần kỳ cũng góp phần tạo nên những điều kỳ diệu trong câu chuyện. Chúng làm cho truyện trở nên hấp dẫn và đúng với đặc trưng của truyện cổ tích, nơi mà những yếu tố kỳ ảo thường đóng vai trò quan trọng.
Câu 5
Sự khác nhau về nghĩa của từ đau đớn trong hai tình huống dưới đây là gì?
a. Một ngày nọ, công chúa đang ngồi trên lầu cao thì bị một con đại bàng khổng lồ bắt đi. [...] Nhà vua cảm thấy rất đau đớn và đã sai Lý Thông đi tìm, hứa rằng sẽ gả công chúa và nhường ngôi cho người tìm được cô.
b. Mũi tên của Thạch Sanh bắn trúng cánh của đại bàng. Nó đau đớn và quằn quại nhưng vẫn cố gắng bay về hang sâu trong núi.
Phương pháp giải:
Phân tích ý nghĩa từ đồng âm khác nghĩa
Lời giải chi tiết:
Sự khác biệt về nghĩa của từ “đau đớn” trong hai trường hợp:
- Trong trường hợp a, “đau đớn” thể hiện sự đau buồn về tinh thần. Sự mất mát của công chúa khiến nhà vua cảm thấy xót xa và thương tiếc.
- Trong trường hợp b, “đau đớn” mang nghĩa về thể xác. Đại bàng bị mũi tên bắn trúng, nó cảm thấy đau đớn và quằn quại vì vết thương.