Buzz
Đọc lại tác phẩm Dưới bóng hoàng lan trong SGK Ngữ văn 10, tập hai (trang 47 – 48), đoạn từ “Tất cả những ngày xưa cũ trở về” đến “Thanh không nhớ rõ” và trả lời các câu hỏi:
Câu hỏi 1
Ai là người đang kể lại câu chuyện trong đoạn trích? Tóm tắt nội dung đoạn trích.
Hướng dẫn giải:
- Đọc lại tác phẩm Dưới bóng hoàng lan.
- Xác định ngôi kể chuyện.
- Tóm tắt nội dung đoạn trích.
Lời giải chi tiết:
Qua giọng kể của người dẫn chuyện ngôi thứ ba, ta biết rằng Thanh làm việc trên tỉnh, tranh thủ thời gian về thăm bà, gặp lại những vật dụng quen thuộc với cảm giác thư thái, thoải mái; sự dịu dàng, ấm áp của bà và tình thương mến từ đứa cháu; Thanh nhớ về những kỷ niệm gắn bó, nhận ra có người đang 'nấu bếp' cùng bà.
Câu hỏi 2
Liệt kê các câu văn miêu tả cảm xúc và suy tư của Thanh. Ai là người hiểu rõ tâm trạng sâu kín của nhân vật như vậy? Điều đó có ý nghĩa gì?
Hướng dẫn giải:
- Đọc lại tác phẩm
- Tìm những từ ngữ miêu tả tâm trạng của Thanh.
- Rút ra ý nghĩa của việc miêu tả tâm trạng nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Những cảm xúc và suy tư của Thanh thể hiện qua một số câu như: “Thanh xa nhà gần hai năm, nhưng có cảm giác như vẫn luôn ở nhà”; “Mỗi lần trở về với bà, Thanh luôn thấy yên bình và thư thái”; “Thanh bất chợt cảm thấy mệt mỏi”; “Thanh nhắm mắt hít hà mùi hương và nhớ về cây cây chàng thường chơi dưới bóng râm”; “Thanh cảm thấy tâm hồn nhẹ nhàng tươi mát như vừa được tắm ở suối”;... Chỉ có người dẫn chuyện ngôi thứ ba mới có thể nắm bắt tất cả diễn biến tâm trạng sâu kín của Thanh.
Câu 3
Chi tiết nào cho thấy có thể sẽ có nhân vật mới xuất hiện trong phần tiếp theo? Theo bạn, nhân vật này có ảnh hưởng gì đến cốt truyện? Vì sao?
Hướng dẫn:
- Đọc lại văn bản Dưới bóng hoàng lan.
- Tập trung vào tiêu đề tác phẩm.
- Đưa ra dự đoán của mình.
Lời giải:
- Chi tiết gợi ý về sự xuất hiện của nhân vật mới trong phần tiếp theo: “Khi Thanh nằm nghỉ, nghe thấy tiếng quen của ai đó đang làm cơm cùng bà”.
- Nhân vật này có thể ảnh hưởng đến câu chuyện tiếp theo. Tiêu đề Dưới bóng hoàng lan gợi liên tưởng đến một câu chuyện tình cảm lãng mạn. Thanh là nam chính, nên người có tiếng “quen thuộc” đó có thể là một nhân vật nữ, nhất là khi gắn với công việc “nấu nướng” cùng bà.
Câu 4
Những yếu tố nào cho thấy trong đoạn trích này, tác giả chú trọng miêu tả đời sống tình cảm của nhân vật?
Hướng dẫn:
- Đọc lại văn bản Dưới bóng hoàng lan.
- Tập trung vào từ ngữ miêu tả tình cảm nhân vật trong đoạn trích.
Lời giải:
Đời sống tình cảm của nhân vật được tác giả khắc họa qua các chi tiết:
- Cảm xúc của Thanh khi trở về ngôi nhà và khu vườn quen thuộc.
- Tình cảm chăm sóc của bà dành cho Thanh và tình cảm yêu thương của Thanh với bà.
- Những cuộc hội thoại thân mật, yêu thương giữa hai bà cháu.
- Những hồi ức đẹp đẽ của Thanh về những ngày sống cùng bà ở ngôi nhà và khu vườn này.
Câu 5
Nhận xét của bạn về giọng văn của đoạn trích? Căn cứ nào giúp bạn đưa ra những nhận xét này?
Hướng dẫn:
- Đọc lại văn bản Dưới bóng hoàng lan.
- Tập trung vào từ ngữ miêu tả tình cảm nhân vật trong đoạn trích.
- Đưa ra nhận xét về giọng văn của đoạn trích.
Lời giải:
Giọng văn của đoạn trích dịu dàng, trầm ấm, đậm chất trữ tình, được tạo nên bởi các yếu tố: cảm xúc nâng niu, yêu thương đối với sự vật được miêu tả; từ ngữ thể hiện sự nhẹ nhàng, gần gũi; nhịp điệu câu văn chậm rãi, mượt mà, nhẹ nhàng,...
