1
Câu 1 (trang 21, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Nhan đề bài thơ Đường về quê mẹ được đặt theo phong cách nào?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và so sánh với nhan đề.
Lời giải chi tiết:
Đáp án D
2
Câu 2 (trang 21, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Người thể hiện cảm xúc trong bài thơ là ai và được thể hiện qua từ ngữ nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Đáp án B
3
Câu 3 (trang 21, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Phương án nào chỉ ra cách ngắt nhịp đúng của khổ thơ sau?
Thúng cắp bên hông, nón đội đầu,
Khuyên vàng, yếm thắm, áo the nâu
Trông u chẳng khác thời con gái
Mắt sáng, môi hồng, má đỏ au.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn thơ và xác định cách ngắt nhịp.
Lời giải chi tiết:
Đáp án D
4
Câu 4 (trang 21, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Vần trong bài thơ được tạo ra như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ và xác định cách tạo ra vần.
Lời giải chi tiết:
Đáp án D
5
Câu 5 (trang 21, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Phương án nào mô tả chính xác cấu trúc và nội dung của từng phần trong bài thơ?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và phân tích cấu trúc.
Lời giải chi tiết:
Đáp án C
6
Câu 6 (trang 22, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Danh sách các hình ảnh, chi tiết về thiên nhiên và con người trong bài thơ. Sau đó, em hãy phân tích về màu sắc, đường nét của tranh vẽ về thiên nhiên và tâm hồn của con người được thể hiện trong tác phẩm.
Phương pháp giải:
Liệt kê các hình ảnh, chi tiết về thiên nhiên và con người rồi phân tích.
Lời giải chi tiết:
Thiên nhiên trên con đường về quê mẹ: Mây trắng bồng bềnh, rặng đè, dòng sông uốn lượn, bãi cồn xanh, chiều vàng nhạt, trời xanh cò trắng, xóm chợ sầm uất, lá bàng phơi khô trên mái nhà.
→ Về màu sắc, đường nét của bức tranh thiên nhiên: Bức tranh thiên nhiên phản ánh màu sắc tươi sáng, đầy đủ của thiên nhiên với mây trắng, đất đỏ, cây xanh, trời xanh, sông nước trong veo, mọi thứ tạo nên một bức tranh về quê hương mộc mạc, đẹp đẽ.
Con người trên con đường về quê mẹ: Người làm ruộng, người đi chợ, người trẻ em vui đùa, mẹ đưa con về quê chơi.
→ Về tâm hồn của con người: Con người trong bài thơ được miêu tả chân thực, tươi vui, hồn nhiên, hạnh phúc với cuộc sống bình dị ở quê hương.
7
Câu 7 (trang 22, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Bài thơ thể hiện tâm trạng và tình cảm gì của tác giả?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và suy luận tâm trạng của tác giả.
Lời giải chi tiết:
- Bài thơ là biểu hiện của tình cảm yêu thương sâu sắc của tác giả dành cho quê hương và người mẹ thân yêu. Tác giả tỏ ra hồn nhiên, sung sướng khi trở về quê mẹ trong những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ.
- Tác giả muốn gửi gắm thông điệp về sự ấm áp, hạnh phúc, và yêu thương gia đình, quê hương thông qua bài thơ này.
8
Câu 8 (trang 22, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Chi tiết nào trong bài thơ làm em ấn tượng nhất? Hãy mô tả lại bằng từ hoặc vẽ hình để thể hiện điều đó.
Phương pháp giải:
Chọn chi tiết ấn tượng nhất và mô tả hoặc vẽ lại.
Lời giải chi tiết:
Chi tiết em ấn tượng nhất trong bài thơ là vẻ đẹp của thiên nhiên trên con đường về quê mẹ. Mây trắng nhẹ nhàng, dòng sông mát rượi, bãi cồn xanh ngát, trời xanh trong veo, tất cả tạo nên một bức tranh yên bình và tươi đẹp của quê hương.
9
Câu 9 (trang 22, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Tìm và đọc thêm các bài thơ bảy chữ về đề tài gia đình, quê hương đất nước,... Ghi lại một số câu thơ em ấn tượng sâu sắc.
Phương pháp giải:
Tìm kiếm các bài thơ về gia đình, quê hương đất nước qua internet, sách vở,...
Lời giải chi tiết:
THU ĐIẾU
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Tựa gối, ôm cần lâu chẳng được,
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
10
Câu 10 (trang 22, SBT Ngữ văn 8 Cánh diều, tập 1):
Đọc văn bản dưới đây và thực hiện các yêu cầu sau:
CON HÃY THƯƠNG EM
Vì sao bố lại quan tâm đến em bé
- Vì khi em bé mới sinh ra, bà mẹ đã mất đi
Em được cả ngày bà dỗ bế
Em đi nhà trẻ chỉ nằm trong nôi
Khi em sáu tháng, em bị viêm phổi đốm
Đùi nhỏ không còn chỗ tiêm
Em tím lặng khóc không ra tiếng
Khi nhớ lại, bố vẫn thương em
Khi còn nhỏ, bố thường đưa em đi dạo
Hoặc ôm em vào buổi chiều êm
Nay, cả nhà trở về muộn
Em tự chơi một mình bên hiên
Nếu không thấy em, bố thường lo lắng
Bố so với mọi người cũng có lần lên 7
Bố cảm thấy lo lắng mỗi khi em khóc
Tiếng khóc của em như tiếng đau lòng
1984
(Vũ Quần Phương, Tuyển tập, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2012)
a) Bài thơ Con hãy thương em là lời của ai dành cho ai và về điều gì? Em cảm nhận thế nào về bài thơ này?
b) Từ các chi tiết trong bài thơ, em nhận thấy hình ảnh em bé như thế nào? Tình cảm của người bố dành cho em bé như thế nào?
c) Qua bài thơ, em cảm nhận nhân vật người bố như thế nào?
d) Dựa vào bài thơ, em nghĩ sau khi nghe người bố nói, người con sẽ thay đổi như thế nào hoặc sẽ có những suy nghĩ, cảm xúc gì?
e) Tìm và ghi lại những câu thơ, câu ca dao về tình cảm anh em, chị em trong gia đình và chia sẻ với bạn bè.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và thực hiện các yêu cầu
Lời giải chi tiết:
a)Bài thơ Con hãy thương em là lời của người cha dành cho đứa con lớn về lí do “Vì sao bố lại quan tâm đến em bé”
Cảm nhận: đây là bài thơ hay về lời dặn dò của người cha dành cho đứa con lớn phải biết thương yêu, chia sẻ, nhường nhịn với em nhỏ
b) Hình ảnh em bé hiện lên qua những chi tiết “Em chỉ nằm nôi”, “Sáu tháng tuổi em viêm phổi đốm”, “Đùi nhỏ không còn chỗ tiêm”, “Em tím lặng khóc không ra tiếng”, “Em tự chơi một mình bên hiên”, “Tiếng khóc của em như tiếng đau lòng”. Qua đó thấy được tình cảm yêu thương cụ thể, sâu sắc, cảm giác thương cảm, xót xa, sự yêu chiều của người cha dành cho đứa con bé nhỏ, hay đau ốm,...
c) Qua bài thơ, em thấy nhân vật người bố hiện lên là một người vô cùng yêu thương con, quan tâm đến các con, luôn chia sẻ để người con lớn hiểu, không so bì, tị nạnh với em.
d)
- Ban đầu người con lớn “Vì sao bố lại quan tâm đến em bé”: thắc mắc, băn khoăn, có ý so bì, tị nạnh, trách móc bố quan tâm em hơn.
- Sau đó, người cha đã giải thích về lí do quan tâm hơn đến đứa con nhỏ được thể hiện qua những chi tiết sau: “Sáu tháng tuổi em viêm phổi đốm”, “Đùi nhỏ không còn chỗ tiêm”, “Em tím lặng khóc không ra tiếng”, “Em tự chơi một mình bên hiên”, “Tiếng khóc của em như tiếng đau lòng”.
- Sau những điều giải thích mà người con lớn được nghe thì đã thay đổi suy nghĩ, thương em hơn. hiểu bố hơn, thấy mình may mắn hơn em, cần bù đắp cho em,...
e)
1. Anh em như thể chân tay
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.
2. Anh em nào phải người xa,
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân.
Yêu nhau như thể tay chân,
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.
3. Chị ngã em nâng