Buzz
1. Hướng dẫn giải bài tập Sinh học lớp 8 (theo sách Chân trời sáng tạo)
Cấu trúc và đặc điểm của xương
Giải đáp câu hỏi Sinh học 8 Bài 8 trang 28: Tại sao cấu trúc hình ống và các nan xương ở đầu xương lại có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và nâng đỡ xương?
Giải đáp:
- Cấu trúc hình ống -> đảm bảo độ bền vững và khả năng tăng trưởng chiều dài dễ dàng.
- Các nan xương ở đầu xương sắp xếp thành vòng cung -> giúp nâng cao khả năng chịu lực.
Giải đáp câu hỏi Sinh học 8 Bài 8 trang 29: Quan sát hình 8-5 và cho biết chức năng của sụn tăng trưởng là gì?
Giải đáp:
Kích thích sự phát triển của xương để gia tăng chiều cao cơ thể.
Giải đáp câu hỏi Sinh học lớp 8, Bài 8 trang 30: Thực hiện thí nghiệm nghiên cứu cấu trúc và đặc tính của xương:
- Đưa một xương đùi ếch trưởng thành vào dung dịch axit clohiđric 10% (xem hình 8-6). Sau 10-15 phút, lấy xương ra và kiểm tra độ cứng bằng cách uốn xương, xương trở nên cứng hay mềm?
- Đốt một xương đùi ếch khác (hoặc bất kỳ mẩu xương nào) trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi xương không còn cháy và không còn khói. Thử bóp nhẹ phần xương đã đốt. Có nhận xét gì về sự thay đổi? (xem hình 8-7)
- Dựa trên các thí nghiệm trên, bạn có thể rút ra kết luận gì về cấu trúc và đặc tính của xương?
Trả lời:
- Xương trở nên giòn, dễ bị gãy.
- Khi bóp nhẹ, xương sẽ bị vỡ thành các mảnh vụn.
- Kết luận: Xương được cấu tạo từ chất hữu cơ và khoáng chất, chủ yếu là canxi, giúp xương vừa chắc chắn lại vẫn có độ dẻo dai.
Câu 1 trang 31 Sinh học lớp 8: Xác định chức năng của từng phần xương theo bảng 8-2 bằng cách ghép các chữ (a, b, c…) với số (1, 2, 3…) sao cho chính xác.
Bảng 8-2. Cấu trúc và chức năng của các phần trong xương dài
| Các phần của xương | Trả lời: Chức năng phù hợp | Chức năng |
| 1. Sụn đầu xương | a) Sinh hồng cầu, chứa mở ở người già. |
Trả lời:
1 – b; 2 – g; 3 – d; 4 – e; 5 – a
Câu 2 trang 31 Sinh học lớp 8: Ý nghĩa của các thành phần hóa học trong xương đối với chức năng của xương là gì?
Trả lời:
- Xương chứa hợp chất hữu cơ và khoáng chất, chủ yếu là canxi.
- Ý nghĩa: Canxi làm xương cứng cáp hơn, trong khi hợp chất hữu cơ làm xương mềm dẻo. Tỷ lệ của hai thành phần này thay đổi theo độ tuổi, ảnh hưởng đến đặc tính của xương phù hợp với tuổi tác.
Câu 3 trang 31 Sinh học 8: Giải thích tại sao xương động vật khi hầm lâu sẽ trở nên bở?
Trả lời:
- Xương trở nên bở vì hợp chất hữu cơ (cốt giao) dễ bị phân hủy ở nhiệt độ cao, làm mất đi tính mềm dẻo của xương và khiến nó dễ tan ra.
2. Giải các bài tập Sinh học lớp 8 (theo sách Kết nối tri thức)
Giới thiệu trang 188 Bài 46 KHTN lớp 8: Cơ thể có khả năng tự điều chỉnh để thích nghi với môi trường, ví dụ như việc điều hòa thân nhiệt ở động vật có nhiệt độ ổn định. Tại các cấp độ tổ chức sống, cơ thể cũng thực hiện các cơ chế tự điều chỉnh để duy trì trạng thái cân bằng tự nhiên. Cân bằng tự nhiên là gì? Cân bằng tự nhiên thể hiện ra sao và tại sao nó lại quan trọng đối với sự sống?
Trả lời:
- Cân bằng tự nhiên là trạng thái ổn định vốn có của các cấp độ tổ chức sống, nhằm đạt được sự thích nghi tối ưu với điều kiện môi trường.
- Cân bằng tự nhiên được thể hiện qua sự ổn định của các quần thể, hiện tượng điều chỉnh sinh học trong quần xã, và trạng thái cân bằng của hệ sinh thái,…
- Tầm quan trọng của cân bằng tự nhiên trong việc duy trì sự sống: Cân bằng tự nhiên giữ cho các cấp độ tổ chức sống ổn định, phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường. Điều này giúp bảo vệ sự đa dạng sinh học.
Câu hỏi trang 188 KHTN lớp 8: Khi số lượng cá thể trong một quần thể vượt quá mức, quần thể sẽ điều chỉnh như thế nào để đưa số lượng trở về trạng thái cân bằng?
Trả lời:
Khi số lượng cá thể trong quần thể tăng quá mức, quần thể tự điều chỉnh bằng cách: Các cá thể cạnh tranh khốc liệt về nguồn thức ăn và chỗ ở, dẫn đến tăng tỷ lệ tử vong và giảm tỷ lệ sinh sản, đồng thời tỷ lệ xuất cư có thể gia tăng. Nhờ vậy, số lượng cá thể giảm về mức cân bằng.
Trả lời:
Sự điều chỉnh số lượng cá thể giữa thỏ tuyết và linh miêu diễn ra qua cơ chế khống chế sinh học: Khi số lượng thỏ tuyết tăng lên (cung cấp nhiều thức ăn cho linh miêu), số lượng linh miêu cũng tăng theo. Tuy nhiên, khi linh miêu trở nên quá nhiều và bắt đầu cạnh tranh nguồn thức ăn với thỏ tuyết, số lượng thỏ tuyết giảm dần, kéo theo sự giảm số lượng linh miêu.
Trả lời:
Sự phân tầng của các quần thể thực vật trong hình phù hợp với điều kiện ánh sáng môi trường: Các cây ưa sáng như cây gỗ lớn phát triển ở tầng trên để thu ánh sáng tối đa, tiếp theo là tầng cây gỗ vừa và nhỏ với ánh sáng trung bình, còn tầng cây bụi và cỏ ở mặt đất là các cây ưa bóng với nhu cầu ánh sáng thấp. Sự phân tầng giúp tối ưu hóa việc sử dụng ánh sáng trong hệ sinh thái và giảm thiểu cạnh tranh giữa các loài.
Câu hỏi 2 trang 190 KHTN lớp 8: Quan sát Hình 46.4 và phân tích các mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài. Cho biết loài sinh vật nào có ảnh hưởng lớn nhất đến sự tồn tại của các loài khác trong quần xã và giải thích lý do.
Trả lời:
- Một số mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài: Cỏ cung cấp thức ăn cho thỏ, chuột, châu chấu. Thỏ là nguồn thức ăn của cáo và đại bàng; chuột là thức ăn của cáo, cú và đại bàng; châu chấu được ếch và chim ăn,…
- Loài sinh vật ảnh hưởng lớn nhất đến sự tồn tại của các loài khác trong quần xã là loài cỏ. Nếu số lượng cỏ giảm, số lượng các loài tiêu thụ cỏ như thỏ, chuột và châu chấu cũng giảm theo, dẫn đến sự giảm sút của các loài ở các cấp độ cao hơn trong chuỗi thức ăn.
3. Giải các bài tập Sinh học lớp 8 (theo sách Cánh diều)
Câu hỏi 1 trang 68 KHTN lớp 8: Phân bón hóa học là gì? Dựa vào nhu cầu của cây trồng, phân bón được phân loại như thế nào?
Trả lời:
- Phân bón hóa học là các hợp chất chứa nguyên tố dinh dưỡng, được sử dụng để bón cho cây nhằm tăng năng suất và chất lượng cây trồng.
- Phân bón hóa học được phân chia thành ba loại:
+ Phân bón đa lượng: cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng chính như N (Nitơ), P (Photpho), và K (Kali).
+ Phân bón trung lượng cung cấp cho cây các yếu tố dinh dưỡng như Ca, Mg, và S.
+ Phân bón vi lượng cung cấp một lượng rất nhỏ các nguyên tố dinh dưỡng như Si, B, Zn, Fe, Cu, ...
Câu hỏi 2 trang 69 KHTN lớp 8: Những loại phân đạm chứa nguyên tố hóa học nào? Tác dụng chính của phân đạm đối với cây trồng là gì?
Trả lời:
- Phân đạm là những hợp chất cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nitrogen (N) cho cây trồng.
- Phân đạm thúc đẩy sự sinh trưởng của cây, giúp cây phát triển nhanh chóng, sản sinh nhiều hạt, củ hoặc quả và nâng cao hàm lượng protein trong thực vật.
Câu hỏi 3 trang 69 KHTN lớp 8: Phân lân cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây trồng? Tác dụng chính của phân lân đối với cây là gì?
Trả lời:
- Phân lân là những hợp chất cung cấp cho cây nguyên tố dinh dưỡng phosphorus (P) dưới dạng muối phosphate.
- Phân lân kích thích sự phát triển của rễ, giúp cây đẻ nhánh và nảy chồi; thúc đẩy cây ra hoa, kết quả sớm; tăng cường khả năng chống chịu của cây.
Trả lời:
Khi sử dụng không đúng cách, phân bón hóa học có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với môi trường.
Khi phân bón hóa học thừa thãi, nó có thể thấm qua nước và đất, dẫn đến ô nhiễm đất và nguồn nước ngầm. Phân bón bị rửa trôi cũng có thể gây ô nhiễm nguồn nước bề mặt.
Câu hỏi 5 trang 71 KHTN lớp 8: Những nguyên tắc nào cần tuân thủ khi sử dụng phân bón hóa học?
Trả lời:
Để hạn chế ô nhiễm môi trường, cần tuân thủ những nguyên tắc sau khi sử dụng phân bón:
- Lựa chọn loại phân phù hợp: cần dựa vào nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng ở từng giai đoạn phát triển và đặc điểm của đất để chọn loại phân thích hợp.
- Thực hiện bón đúng thời điểm: cần chia nhỏ liều lượng phân và bón vào thời điểm cây trồng cần cung cấp dinh dưỡng nhất.
- Bón đúng liều lượng: không được bón quá ít hay quá nhiều; cần thường xuyên theo dõi sự phát triển của cây, tình trạng đất và biến đổi thời tiết để điều chỉnh lượng phân cho hợp lý.
- Bón phân hợp lý: cần chọn phương pháp bón phù hợp với từng loại cây trồng, vụ mùa, loại phân và đặc điểm của đất để giảm thiểu tình trạng phân bị rửa trôi, phân hủy hoặc làm tổn hại đến cây trồng.
