Hướng dẫn giải bài tập thu điếu trang 19 trong vở thực hành ngữ văn lớp 8

Buzz

Nội dung bài viết

a. Thu điếu được viết theo dạng thơ:…

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Thu điếu được viết theo dạng thơ thất ngôn bát cú.
- Đặc điểm thi luật của thể thơ được thể hiện trong bài thơ.
- Đặc điểm về bố cục: Bài Thu điếu chia thành hai phần: 6 câu thơ đầu và 2 câu thơ cuối. Nội dung chính của từng phần: 6 câu thơ đầu, 2 câu thơ cuối.
- Đặc điểm về niêm, luật bằng trắc.
- Đặc điểm về vần, nghệ, đối.
- Ý nghĩa của tiêu đề bài thơ: Mùa thu câu cá.
- Mối liên hệ giữa tiêu đề Thu điếu và hai câu thơ đầu.
- Những không gian được miêu tả: mặt ao, bầu trời, mặt đất.
- Nhận xét về thứ tự miêu tả không gian.
- Chi tiết miêu tả các sự vật trong bức tranh thu.
- Nhận xét về hình dạng, màu sắc, âm thanh, chuyển động của các sự vật.
- Khái quát những nét đẹp điển hình của mùa thu vùng nông thôn Bắc Bộ.
- Tư thế và tâm trạng của con người trong hai câu thơ cuối.
- Chủ đề của bài thơ và tâm hồn của tác giả qua chủ đề đó.
- Đoạn văn phân tích hai câu thơ ấn tượng nhất trong bài thơ Thu điếu.

a. Thu điếu được viết theo dạng thơ:…

Câu 1

Bài tập 1 (trang 19, VTH Ngữ văn 8, tập 1)

a. Thu điếu được sáng tác theo thể thơ:…

b. Đặc điểm thi luật của thể thơ được thể hiện trong bài thơ:…

- Đặc điểm về bố cục: Bài Thu điếu có thể chia thành hai phần:… câu thơ đầu và … câu thơ cuối. Nội dung chính của từng phần:

… câu thơ đầu	… câu thơ cuối

- Đặc điểm về niêm, luật bằng trắc:…

- Đặc điểm về vần, nhịp, đối:…

Phương pháp giải:

Nhớ lại nội dung bài thơ, dựa vào đặc trưng thể loại

Lời giải chi tiết:

a. Thu điếu được sáng tác theo thể thơ: thất ngôn bát cú

b. Đặc điểm thi luật của thể thơ được thể hiện trong bài thơ:

- Đặc điểm về bố cục: Bài Thu điếu có thể chia thành hai phần: 6 câu thơ đầu và 2 câu thơ cuối. Nội dung chính của từng phần:

6 câu thơ đầu	2 câu thơ cuối
Hình tượng thiên nhiên mùa thu	Hình tượng con người

- Đặc điểm về niêm, luật bằng trắc:

+ Luật bằng trắc:

+ Niêm: câu 2 – câu 3, câu 4 – câu 5, câu 6 – câu 7

- Đặc điểm về vần, nhịp, đối:

+ Vần: bằng

+ Nhịp: 2/2/3 hoặc 4/3

+ Đối: câu 3,4 và câu 5,6

Câu 2

Bài tập 2 (trang 19, VTH Ngữ văn 8, tập 1)

Ý nghĩa của tiêu đề bài thơ:…

Mối liên hệ giữa tiêu đề Thu điếu và hai câu thơ đầu:…

Phương pháp giải:

Từ nội dung, giải thích ý nghĩa tiêu đề

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của tiêu đề bài thơ: Tiêu đề bài thơ là “Mùa thu câu cá” nhưng mục đích không phải là câu cá để ăn; câu cá chỉ là cớ để thưởng thức và cảm nhận hương vị của mùa thu. Không gì tuyệt vời hơn là ngồi câu cá giữa khung cảnh quen thuộc của quê hương, để linh hồn thu thấm vào tâm hồn con người.
Mối liên hệ giữa tiêu đề Thu điếu và hai câu thơ đầu: không gian ao thu với mặt nước trôi êm đềm và chiếc thuyền câu bé nhỏ

Câu 3

Bài tập 3 (trang 20, VTH Ngữ văn 8, tập 1)

- Những không gian được miêu tả:…

- Nhận xét về thứ tự miêu tả không gian:…

Phương pháp giải:

Nhớ lại nội dung bài thơ

Lời giải chi tiết:

- Những không gian được miêu tả: mặt ao (nước, thuyền câu, sóng), bầu trời (tầng mây, trời), mặt đất (ngõ trúc)

- Nhận xét về thứ tự miêu tả không gian: từ gần đến xa, từ xa đến gần; từ thấp đến cao, từ cao xuống thấp

Câu 4

Bài tập 4 (trang 20, VTH Ngữ văn 8, tập 1)

a. Chỉ ra và phân tích những từ ngữ miêu tả các sự vật trong bức tranh thu:

Sự vật	Từ ngữ miêu tả	Giá trị biểu đạt
Ao thu
Thuyền câu
Sóng
Lá
Bầu trời
Lối ngõ

b. Nhận xét về hình dáng, màu sắc, âm thanh, chuyển động,… của các sự vật:

- Hình dáng:…

- Màu sắc:…

- Âm thanh:…

- Chuyển động:…

c. Khái quát những nét đẹp điển hình của mùa thu vùng nông thôn Bắc Bộ được tái hiện trong bài thơ Thu điếu:…

Phương pháp giải:

Nhớ lại nội dung bài thơ

Lời giải chi tiết:

a. Chỉ ra và phân tích những từ ngữ miêu tả các sự vật trong bức tranh thu:

Sự vật	Từ ngữ miêu tả	Giá trị biểu đạt
Ao thu	lạnh lẽo, trong veo	gợi tiết trời se lạnh, mặt nước phẳng lặng, làn nước trong suốt, như có thể nhìn thấu
Thuyền câu	bé tẻo teo	đáytừ láy tượng hình, nhấn mạnh sự bé nhỏ của con thuyền chỉ như chiếc lá đậu trên mặt ao thu.
Sóng	hơi gợn tí	lăn tăn theo làn gió nhẹ
Lá	khẽ đưa vèo	rơi rất nhẹ và rất nhanh
Bầu trời	xanh ngắt	đặc trưng của trời thu đất Bắc, gợi nền trời cao, rộng và không gian trong trẻo của một ngày thu nắng đẹp
Lối ngõ	Ngõ trúc	lối ngõ nhỏ, quanh co – không gian quen thuộc của làng quê Bắc Bộ, gợi khung cảnh im vắng, tĩnh lặng.

b. Nhận xét về hình dáng, màu sắc, âm thanh, chuyển động,… của các sự vật:

- Hình dáng: hài hòa, thanh thoát (ao thu xinh xắn, chiếc thuyền câu bé nhỏ,…)

- Màu sắc: tươi sáng, thanh nhã (màu xanh của làn nước mùa thu trong trẻo, sắc xanh ngắt của bầu trời thu, điểm xuyết màu vàng của lá…)

- Âm thanh: thoảng nhẹ, mơ hồ của tiếng gió, tiếng lá rơi…

- Chuyển động: đều rất nhẹ (sóng theo làn “hơi gợn tí”, lá vàng theo gió “sẽ đưa vèo”)

c. Khái quát những nét đẹp điển hình của mùa thu vùng nông thôn Bắc Bộ được tái hiện trong bài thơ Thu điếu: không khí mát lành; trời thu trong xanh, cao rộng; không gian êm đềm, thanh tĩnh; cảnh sắc hài hòa, giàu chất thơ…

Câu 5

Bài tập 5 (trang 20, VTH Ngữ văn 8, tập 1)

Tư thế và tâm trạng của con người được miêu tả trong hai câu thơ cuối:

- Tư thế:…

- Tâm trạng:…

- Tâm tư của tác giả qua cảm nhận của bạn:…

Phương pháp giải:

Nhớ lại nội dung bài thơ

Lời giải chi tiết:

Tư thế và tâm trạng của con người được miêu tả trong hai câu thơ cuối:

- Tư thế: “tựa gối, buông cần”, như đang nằm nghỉ trên chiếc thuyền câu nhỏ bé

- Tâm trạng: yên bình

- Tâm tư của tác giả qua cảm nhận của bạn: Bức tranh mùa thu ở nơi làng quê được tái hiện một cách chân thực, tài hoa thể hiện tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, hòa mình với thiên nhiên; hình ảnh con người ẩn chứa nỗi buồn của thời cuộc của một nhà thơ đam mê gắn bó với số phận của dân tộc, đất nước

Câu 6

Bài tập 6 (trang 20, VTH Ngữ văn 8, tập 1)

Chủ đề của bài thơ:…

Tâm hồn của tác giả thể hiện qua chủ đề đó:…

Phương pháp giải:

Nhớ lại nội dung bài thơ

Lời giải chi tiết:

Chủ đề của bài thơ: Bài thơ Thu điếu phản ánh sự cảm nhận tinh tế về vẻ đẹp của mùa thu ở vùng Bắc và tình cảm gắn bó chân thành với quê hương của tác giả; qua đó thể hiện niềm ưu tư trước thời cuộc.

Tâm hồn của tác giả thể hiện qua chủ đề đó: Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, hòa mình với thiên nhiên; yêu mến và trân trọng cuộc sống bình yên tại làng quê; tâm sự sâu kín của một con người dù tìm về cuộc sống giản dị vẫn không tránh khỏi nỗi buồn của thời cuộc,…

Câu 7

Bài tập 7 (trang 20, VTH Ngữ văn 8, tập 1)

Đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích hai câu thơ bạn ấn tượng nhất trong bài thơ Thu điếu:…

Phương pháp giải:

Chọn ra hai câu thơ mà bạn ấn tượng nhất và phân tích thành đoạn văn từ 7-9 câu.

Lời giải chi tiết:

“Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,

Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.”

Nguyễn Khuyến đã lựa chọn những chi tiết rất đặc trưng cho mùa thu miền Bắc (ao thu, gió thu, trời thu). Ao thu là loại ao chỉ xuất hiện vào mùa thu. Nguyễn Khuyến đã ghi nhận được hai đặc trưng của ao thu là lạnh lẽo và trong veo – ao lạnh nước yên, trong sâu đến tận đáy. Ao là yếu tố thường gặp trong thơ của Nguyễn Khuyến, nói đến ao là nói đến một cái gì đó rất gần gũi, thân quen, tâm hồn của Nguyễn Khuyến là như vậy: thân thiện, bình dị, chân thành với quê hương. Trời thu xanh ngắt cũng là biểu tượng quen thuộc trong thơ của Nguyễn Khuyến. Bầu trời thu xanh ngắt từ xưa đến nay vẫn là biểu tượng đẹp của mùa thu. Những đám mây không trôi nổi trôi khắp bầu trời mà lơ lửng. Xanh ngắt trong thơ Nguyễn Khuyến là xanh sâu, trong trẻo đến tận cùng, không hề bị pha trộn, không hề có điểm đen. Nét vẽ di chuyển nhẹ nhàng, mảnh mai, tinh tế: hơi gợn nhẹ, nhẹ nhàng lướt, mây lơ lửng, đường viền thanh mảnh của rừng trúc, đường gợn sóng ao thu. Cảnh vật toát lên sự hài hòa, xứng đáng: Ao nhỏ – thuyền bé; gió nhẹ – sóng nhỏ; trời xanh – nước trong; khách vắng teo – chủ thể trầm ngâm yên bình.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Bài thơ Thu điếu được sáng tác theo thể thơ nào và có những đặc điểm gì nổi bật?

Bài thơ Thu điếu được sáng tác theo thể thất ngôn bát cú, với đặc điểm bố cục chia thành hai phần rõ rệt. Sáu câu thơ đầu miêu tả hình ảnh thiên nhiên mùa thu, trong khi hai câu cuối phản ánh tâm trạng con người.

Ý nghĩa tiêu đề bài thơ Thu điếu thể hiện điều gì về cảm xúc của tác giả?

Tiêu đề bài thơ Thu điếu, mặc dù có chữ 'câu', nhưng không chỉ đơn thuần là hành động câu cá. Nó thể hiện cảm xúc và tâm tư của tác giả khi thưởng thức vẻ đẹp của mùa thu, gợi nhớ về quê hương.

Những không gian nào được miêu tả trong bài thơ Thu điếu và có điểm gì đặc biệt?

Bài thơ miêu tả không gian ao thu, bầu trời và mặt đất. Sự miêu tả từ gần đến xa, từ thấp đến cao tạo nên một bức tranh hài hòa, gợi lên cảm giác yên bình của mùa thu ở nông thôn Bắc Bộ.

Tâm trạng và tư thế của con người trong hai câu thơ cuối được thể hiện như thế nào?

Tư thế của con người trong hai câu thơ cuối là 'tựa gối, buông cần', thể hiện sự yên bình và thư giãn. Tâm trạng cũng bình thản, hòa hợp với thiên nhiên, tuy nhiên vẫn chứa đựng nỗi buồn về thời cuộc.

Chủ đề chính của bài thơ Thu điếu là gì và nó thể hiện tâm hồn tác giả như thế nào?

Chủ đề chính của bài thơ Thu điếu là cảm nhận vẻ đẹp mùa thu và tình yêu quê hương. Tâm hồn tác giả thể hiện sự nhạy cảm, tinh tế với thiên nhiên và nỗi buồn sâu lắng trước những biến động của thời cuộc.

Bài thơ Thu điếu có những hình ảnh thiên nhiên đặc sắc nào được mô tả?

Bài thơ có những hình ảnh thiên nhiên đặc sắc như ao thu lạnh lẽo, chiếc thuyền câu bé nhỏ và bầu trời trong xanh. Những hình ảnh này không chỉ miêu tả vẻ đẹp mà còn gợi lên tâm tư của tác giả.