Đề bài
Bài tập 1 (trang 16, vở bài tập Ngữ văn 8, tập hai):
Tạo dàn ý cho bài văn phân tích một tác phẩm truyện (tác phẩm tự chọn) theo gợi ý:
Gợi nhớ lại kiến thức về cách viết và phân tích một tác phẩm truyện.
Lời giải chi tiết
I. Mở bài
Giới thiệu đôi nét về tác giả O. Henry: một nhà văn Mỹ viết truyện ngắn nổi tiếng, tác phẩm thấm đẫm tinh thần nhân đạo, yêu thương con người nghèo khổ.
Chiếc lá cuối cùng là một truyện ngắn mang tinh thần nhân văn đó: kể về việc làm đầy ý nghĩa nhân đạo của cụ Bơ-men - vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng để cứu sống Giôn-xi.
II. Thân bài
1. Nhân vật Giôn-xi
- Giôn-xi là một họa sĩ nghèo đang mắc bệnh sưng phổi.
- Khi bị bệnh, cô vô cùng tuyệt vọng:
+ Mở to mắt một cách thẫn thờ và ra lệnh một cách thều thào.
+ Nghĩ rằng khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống thì cô sẽ ra đi.
→ Tinh thần suy sụp, mất niềm tin và nghị lực, buông xuôi và tuyệt vọng. (chú ý đến từ láy)
- Thái độ của Giôn-xi khi thấy chiếc lá cuối cùng vẫn còn:
Cô cảm thấy mình có lỗi.
Muốn ăn cháo, uống nước, soi gương và bắt đầu vẽ.
→ Tâm trạng hoàn toàn thay đổi, cô đã tránh khỏi cái chết, yêu cuộc sống và nghệ thuật hơn.
- Chiếc lá kiên cường là nguồn gốc giúp Giôn-xi hồi sinh tâm trạng.
→ Con người cần có niềm tin và nghị lực để vượt qua bệnh tật và chính mình.
2. Nhân vật Xiu
- Xiu là một cô gái nhân hậu, có tinh thần hy sinh, đồng cảm sâu sắc và yêu thương bạn như người thân.
+ Khi Giôn-xi ốm: Xiu lo lắng, luôn động viên và chăm sóc cho cô.
+ Xiu lo sợ khi chỉ còn 1 chiếc lá thường xuân cuối cùng bám trên tường, điều này khiến Giôn-xi càng mất hy vọng sống.
→ Tình cảm chân thành của Xiu với người bạn yếu đuối ở cùng trọ.
- Xiu kể về cái chết của cụ Bơ-men bằng giọng cảm động và chân thành, chứa đựng cả sự biết ơn sâu sắc.
→ Thể hiện sự kính trọng, thương nhớ và khâm phục cụ Bơ-men.
3. Nhân vật cụ Bơ-men
- Một họa sĩ già, nghèo, chưa có thành công trong nghệ thuật và mơ ước vẽ được kiệt tác.
- Quan tâm và yêu quý những người bạn trẻ.
- Là người có đức hy sinh thầm lặng, cao cả, quên mình vì người khác.
- Tạo ra kiệt tác chiếc lá cuối cùng để cứu Giôn-xi: Khi biết Giôn-xi mất niềm tin, cụ lặng lẽ vẽ chiếc lá trên tường trong đêm gió tuyết để thắp lên niềm tin, hy vọng và nghị lực sống cho Giôn-xi.
→ Chiếc lá cuối cùng do cụ Bơ-men tạo ra từ nghệ thuật chân chính, hướng đến con người và phục vụ con người
4. Nghệ thuật:
- Tình tiết truyện hấp dẫn: Giôn-xi bị mắc bệnh sưng phổi và tin rằng mình sẽ chết khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rơi xuống.
- Sử dụng kết cấu đảo ngược:
+ Ban đầu, Giôn-xi bị bệnh sưng phổi, tuyệt vọng và chờ chết trong khi cụ Bơ-men vẫn khỏe mạnh.
+ Sau đó, Giôn-xi dần tìm lại niềm tin và bình phục, trong khi cụ Bơ-men mất vì sưng phổi.
III. Kết bài
- Tóm tắt giá trị nổi bật về nội dung và nghệ thuật tạo nên thành công của tác phẩm.
- Câu chuyện kết thúc nhưng vẫn để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc về tình yêu thương chân thành và cảm động.