Buzz
Câu 1
Câu 1 (trang 11, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Biện pháp ngôn từ nào được sử dụng trong cả ba đoạn trích dưới đây (trích từ truyện thơ dân gian Tiễn dặn người yêu)? Phân tích tác dụng biểu đạt của biện pháp ngôn từ ấy
Phương pháp giải:
Chú ý đến nội dung từng đoạn mà đề bài đưa ra, tìm kiếm những dấu hiệu và nhận biết biện pháp ngôn từ; cũng như nhấn mạnh tác dụng biểu đạt của biện pháp ngôn từ đó.
Lời giải chi tiết:
a. Biện pháp ngôn từ được sử dụng là nhân vật hóa (chim chích…gọi anh…;chim nhạn….nhủ anh…), lặp lại cấu trúc (anh quay lại; anh quay đi). Việc áp dụng phép nhân vật hóa và lặp lại cấu trúc làm cho câu thơ trở nên phong phú hình ảnh và biểu cảm khi diễn tả nhân vật đam mê.
b. Biện pháp ngôn từ được sử dụng trong câu thơ là lặp lại cấu trúc. Mô hình câu được lặp lại là “Đừng bỏ X giữa Y”. Cách lặp lại này có tác dụng nhấn mạnh, biểu cảm, thể hiện tình cảm sâu sắc của người yêu.
c. Biện pháp ngôn từ được sử dụng trong câu thơ là lặp lại cấu trúc. Mô hình câu được lặp lại là “Không lấy được nhau mùa X, ta sẽ lấy nhau khi Y”. Cách lặp lại này không chỉ nhấn mạnh, biểu cảm mà còn thể hiện tình cảm sâu sắc, sự cam kết của người yêu.
Câu 2
Câu 2 (trang 12, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Hãy xác định và phân tích tác dụng của biện pháp lặp lại cấu trúc trong các câu thơ, câu văn dưới đây.
Phương pháp giải:
Tìm kiếm những dấu hiệu, đặc điểm của biện pháp lặp lại cấu trúc và chỉ ra đồng thời phân tích tác dụng trong từng câu mà đề bài đã cho.
Lời giải chi tiết:
a. Cấu trúc cú pháp lặp lại trong khổ thơ này là: “Đây X là của chúng ta”; “Những + danh từ + động / tỉnh từ”. Cách lặp lại này có tác dụng làm tăng thêm tính biểu cảm, tính hình tượng và lòng yêu quê hương của tác giả.
b. Cấu trúc cú pháp được lặp lại trong đoạn văn này là “mùa xuân của X' (mùa xuân của tôi; mùa xuân của Hà Nội), “có + X” (có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh”...). Cách lặp lại này có tác dụng làm tăng thêm tính biểu cảm, tính hình tượng và vẻ đẹp của mùa xuân Hà Nội như một bức tranh.
c. Cấu trúc cú pháp được lặp lại trong khổ thơ này là: “Nếu là X tôi sẽ là Y”. Cách lặp lại này có tác dụng làm tăng thêm tính biểu cảm và tăng tính khẳng định về quyết tâm và tình yêu dành cho quê hương, Tổ quốc.
d. Cấu trúc cú pháp được lặp lại trong đoạn trích này là: “X là vì Y” (“Vua xa xỉ là vì ông, công khổ hao hụt là vì ông, dân gian lầm than là vì ông, man di oán giận là vì ông, thần nhân trách móc là vì ông”). Cách lặp lại này có tác dụng làm tăng thêm tính biểu cảm, tính khẳng định về nguyên nhân gây ra những điều xấu.
Câu 3
Câu 3 (trang 12-13, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Cấu trúc ngôn từ được lặp lại trong các bài thơ sau có hiệu quả gì?
Phương pháp giải:
Phân tích chi tiết, nội dung sử dụng cấu trúc ngôn từ được lặp lại trong các bài thơ của đề bài để đưa ra tác dụng của nó trong việc diễn đạt.
Lời giải chi tiết:
a. Cấu trúc được lặp lại nhiều trong đoạn trích này là: “Thương thay + X”. Đây là một biểu hiện phổ biến trong lối diễn đạt thơ dân gian, nhằm nhấn mạnh sự biểu cảm chủ thể trước tình hình con người.
b. Cấu trúc được lặp lại nhiều trong các khổ thơ là “X là một chiếc lá”, thường xuất hiện ở đầu mỗi khổ thơ như một dấu hiệu thi pháp biểu đạt trong thơ, từ đó nhấn mạnh chủ đề và tứ thơ của cả bài thơ: hình tượng chiếc lá với nhiều ý nghĩa đa chiều trong cuộc sống con người. Đó là sự suy tư về hạnh phúc, nỗi đau, nỗi nhớ, cô đơn, tình yêu,... trong cuộc sống.
Câu 4
Câu 4 (trang 13, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Trong các văn bản dưới đây, biện pháp lặp cấu trúc được thể hiện qua các mô hình câu nào? Hãy phân tích tác dụng ngôn từ của các biện pháp lặp cấu trúc đó.
Phương pháp giải:
Phân tích các văn bản đề bài đưa ra để nhận biết biện pháp lặp cấu trúc được thể hiện qua các mô hình câu nào; đồng thời phân tích tác dụng ngôn từ của các biện pháp lặp cấu trúc đó.
Lời giải chi tiết:
a. Mô hình cấu trúc được lặp lại trong văn bản là: “Hoa phượng X” (Hoa phượng rơi, rơi... Hoa phượng mưa. Hoa phượng khóc, Hoa phượng mơ, hoa phượng nhớ); “Không tiếng X” (không tiếng trống, không tiếng người). Tác giả sử dụng biện pháp lặp cấu trúc này để miêu tả trạng thái trống vắng, buồn bã của không gian trường lớp vào buổi hè. Nó không chỉ có chức năng liên kết (lặp) mà còn có tác dụng ngôn từ, biểu cảm.
b. Mô hình cấu trúc được lặp lại trong văn bản là: “Y mà không biết X” (nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn, làm tướng triều đình phải hầu quân giặc mà không biết tức; nghe nhạc thái thưởng để đãi yến nguy sứ mà không biết căm); “Lấy X làm Y” (lấy việc chọi gà làm vui đùa, hoặc lấy việc đánh bạc làm tiêu khiển...). Việc sử dụng biện pháp lặp cấu trúc này nhằm nhấn mạnh sự vô dụng, bất tài của quân lính.
