1. Giải bài tập Toán lớp 5 trang 144, 145
Bài 1:
A, Quãng đường từ A đến B dài 180km. Một ô tô khởi hành từ A đến B với tốc độ 54km/giờ, đồng thời một xe máy khởi hành từ B đến A với tốc độ 36km/giờ. Hỏi sau bao lâu từ khi bắt đầu, ô tô sẽ gặp xe máy?
B, Quãng đường giữa A và B là 276 km, hai ô tô xuất phát đồng thời. Một ô tô di chuyển từ A đến B với tốc độ 42 km/h, trong khi một ô tô khác di chuyển từ B đến A với tốc độ 50 km/h. Hỏi sau bao lâu hai ô tô sẽ gặp nhau?
Giải đáp
A, Ô tô có vận tốc 54 km/h, vì vậy trong một giờ ô tô di chuyển được 54 km.
Xe máy có vận tốc 36 km/h, do đó trong một giờ xe máy di chuyển được 36 km.
Trong một giờ, tổng quãng đường mà cả ô tô và xe máy di chuyển là:
54 + 36 = 90 (km)
Ô tô di chuyển từ A đến B, trong khi xe máy di chuyển từ B đến A. Thời gian để hai phương tiện gặp nhau chính là thời gian cần thiết để hoàn thành toàn bộ quãng đường AB từ hai hướng ngược nhau. Do đó, thời gian để ô tô gặp xe máy là:
180 : 90 = 2 (giờ)
Kết quả: 2 giờ
b, Thực hiện theo hướng dẫn tương tự như câu a:
Ô tô di chuyển từ A đến B với tốc độ 42 km/h, nên trong một giờ, ô tô đi được 42 km.
Xe máy đi từ B đến A với tốc độ 50 km/h, nên trong một giờ, xe máy đi được 50 km.
Vì vậy, tổng quãng đường mà cả hai xe đi được trong một giờ là:
42 + 50 = 92 (km)
Thời gian để hai xe gặp nhau trên đoạn đường AB là: 276 : 92 = 3 (giờ)
Kết quả: 3 giờ.
Bài 2:
Một ca nô xuất phát từ A đến B với tốc độ 12 km/h. Ca nô khởi hành lúc 7 giờ 30 phút và đến B lúc 11 giờ 15 phút. Tính khoảng cách giữa A và B.
Giải bài
Thời gian ca nô di chuyển từ A đến B là:
Khoảng thời gian từ 11 giờ 15 phút đến 7 giờ 30 phút là 3 giờ 45 phút.
Chuyển đổi: 3 giờ 45 phút = 3,75 giờ.
Khoảng cách giữa A và B tính bằng kilômét là:
S = v x t = 12 x 3,75 = 45 (km)
Kết quả: 45 km
Bài tập 3:
Một con ngựa hoàn thành quãng đường 15 km trong 20 phút. Tính vận tốc của ngựa tính theo đơn vị mét/phút.
Giải bài
Chuyển đổi 15 km thành 15000 m
Vận tốc của ngựa là:
15000 chia cho 20 bằng 750 (m/phút)
Kết quả: 750 m/phút
Bài tập 4:
Hai thành phố A và B cách nhau 135 km. Một xe máy di chuyển từ A đến B với tốc độ 42 km/giờ. Hãy tính xem sau 2 giờ 30 phút, xe máy còn cách B bao nhiêu km?
Chuyển đổi: 2 giờ 30 phút = 2,5 giờ
Khoảng cách xe máy đã đi được trong 2,5 giờ là:
S = v x t = 42 x 2,5 = 105 (km)
Khoảng cách còn lại đến B là:
135 - 105 = 30 (km)
Kết quả: 30 km
2. Một số bài tập áp dụng khác
Bài tập 1: Một người chạy được 450m trong 1 phút 30 giây. Tính vận tốc của người đó tính theo đơn vị m/giây
Giải bài:
Chuyển đổi 1 phút 30 giây thành 90 giây
Vận tốc của người đó là:
450 chia 90 bằng 5 (m/giây)
Kết quả: 5 m/giây
Bài tập 2: Xe máy khởi hành từ A lúc 7 giờ 15 phút và đến B lúc 13 giờ 45 phút. Trong hành trình, xe máy dừng lại 1 giờ 30 phút. Tính vận tốc của xe máy biết quãng đường AB dài 200 km.
Giải bài:
Thời gian xe máy di chuyển từ A đến B bao gồm cả thời gian nghỉ là:
13 giờ 45 phút trừ 7 giờ 15 phút = 6 giờ 30 phút
Thời gian thực tế xe máy di chuyển từ A đến B, không tính thời gian nghỉ là:
6 giờ 30 phút trừ 1 giờ 30 phút = 5 giờ
Vận tốc của xe máy là:
200 chia 5 bằng 40 (km/h)
Kết quả: 40 km/h
Bài tập 3: Quãng đường AB bao gồm đoạn lên dốc dài 15 km và đoạn xuống dốc dài 20 km. Một xe máy mất 45 phút để lên dốc và 20 phút để xuống dốc.
A. Tính vận tốc của xe máy khi lên dốc và xuống dốc
B. Tính vận tốc trung bình của xe máy trên toàn bộ quãng đường AB
Giải bài:
A. Chuyển đổi 45 phút thành 0,75 giờ; 20 phút thành 0,3 giờ
Vận tốc của xe máy khi lên dốc là 15 chia 0,75 = 20 (km/giờ)
Vận tốc của xe máy khi xuống dốc là 20 chia 0,3 = 60 (km/giờ)
B. Tổng quãng đường lên dốc và xuống dốc là:
15 cộng 20 bằng 35 (km)
Tổng thời gian di chuyển lên dốc và xuống dốc là:
0,75 cộng 0,3 = 1,05 (giờ)
Vận tốc trung bình của xe máy trên toàn bộ quãng đường AB là:
35 chia 1,05 = 33,33 (km/h)
Kết quả: a, 20 km/h; 40 km/h; b, 33,33 km/h
Bài 4: Trên quãng đường dài 24km, ô tô hoàn thành trong 24 phút, trong khi xe máy mất 36 phút. Hãy xác định tốc độ của xe nào cao hơn và chênh lệch giữa chúng là bao nhiêu km/h.
Giải pháp
Chuyển đổi 24 phút thành 0,4 giờ
36 phút tương đương với 0,6 giờ
Tốc độ của ô tô là: 24 chia cho 0,4 = 60 km/h
Tốc độ của xe máy là: 24 chia cho 0,6 = 40 km/h
Tốc độ của ô tô vượt tốc độ của xe máy, với chênh lệch là: 60 - 40 = 20 km/h
Kết quả: 20 km/h
Bài 5: Bình khởi hành lúc 6 giờ và dự định đến trường vào 6 giờ 45 phút. Sau khi đi được 600m, Bình phải quay về để lấy một quyển vở đã quên và đến trường lúc 7 giờ. Hãy tính tốc độ của Bình, biết rằng tốc độ là không đổi trong cả quãng đường đi và về.
Giải bài tập:
Do việc quên vở, quãng đường Bình cần thêm là: 600 x 2 = 1200 (m)
Chuyển đổi 1200m = 1,2 km
Thời gian Bình phải đi thêm là:
7 giờ - 6 giờ 45 phút = 15 phút
Chuyển đổi 15 phút = 0,25 giờ
Vận tốc của Bình là:
1,2 : 0,25 = 4,8 (km/giờ)
Kết quả: 4,8 km/giờ
Bài 6: Vào lúc 7 giờ, bạn An đi xe đạp từ nhà đến trường với vận tốc 10 km/h. Trên đường đi, bạn An dừng lại mua đồ ăn sáng trong 15 phút và đến trường lúc 8 giờ. Vậy quãng đường bạn An đi từ nhà đến trường là bao nhiêu?
Giải pháp
Chuyển đổi 15 phút = 0,25 giờ
Thời gian An đi từ nhà đến trường, không tính thời gian dừng lại mua đồ ăn sáng là:
1 - 0,25 = 0,75 (giờ)
Quãng đường từ nhà đến trường của An tính bằng kilômet là:
10 x 0,75 = 7,5 (km)
Kết quả: 7,5 km
Bài 7: Mỗi ngày, một xe buýt chở hành khách từ điểm A đến điểm B với vận tốc trung bình 40 km/h. Hôm nay, vì đường bị tắc, xe buýt khởi hành muộn 20 phút và phải tăng tốc lên 10 km/h để đến B đúng giờ. Tính quãng đường từ A đến B.
Giải bài tập
Chuyển đổi 20 phút = 0,3 giờ
Thời gian mà xe buýt di chuyển từ điểm A đến điểm B hàng ngày là t giờ, nên thời gian di chuyển của xe buýt hôm nay là t - 0,3 giờ.
Tốc độ của xe buýt sau khi tăng 10 km/h là:
40 + 10 = 50 (km/h)
Khoảng cách từ điểm A đến điểm B, dựa trên thời gian hàng ngày là: 40 x t (km)
Khoảng cách từ điểm A đến điểm B khi xe buýt di chuyển chậm hơn 20 phút và tốc độ tăng thêm 10 km/h là: 50 x (t - 0,3) (km)
Do đó, ta có: 40 x t = 50 x (t - 0,3)
=> 40 x t = 50 x t - 15 => 50 x t - 15 - 40 x t = 0 => 10 x t - 15 = 0 => 10 x t = 15 => t = 15 / 10
=> t = 1,5 giờ
Khoảng cách từ điểm A đến điểm B là: 40 x 1,5 = 60 km
Kết quả là: 60 km
Bài 8: Hoa đạp xe đến nhà bạn chơi. Nếu Hoa đi với tốc độ 12 km/h, cô sẽ đến muộn 3 giờ. Ngược lại, nếu tăng tốc lên 15 km/h, Hoa sẽ đến đúng giờ đã hẹn. Hãy tính khoảng cách cần di chuyển.
Giải bài này tương tự như bài 7