Hướng dẫn giải bài tập về văn học cho học sinh lớp 9: Những đứa trẻ

Buzz

Đọc tóm tắt

- Phần 1: Mô tả tình bạn tuổi thơ trong sáng, gắn bó.
- Phần 2: Tình bạn gặp rắc rối với sự can thiệp của người lớn.
- Phần 3: Tình bạn vẫn được duy trì qua thời gian.
- Sự kết nối giữa phần 1 và phần 3: Các yếu tố như những đứa trẻ, con chim, truyện cổ tích, người dì ghẻ, người bà hiền hậu xuất hiện liên tục, tạo nên một mối quan hệ thống nhất và chặt chẽ.
- Tình bạn tuổi thơ để lại ấn tượng sâu sắc cho nhà văn do các đứa trẻ đều gặp khó khăn và thiếu thốn.
- Sự xen kẽ giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích qua người dì ghẻ, người mẹ thật, người bà nhân hậu tạo nên sự sống động và hấp dẫn cho tác phẩm.

Câu 1

Câu 1 (trang 148 VBT Ngữ văn 9, tập 1)

Hướng dẫn phân tích cấu trúc văn bản.

Phương pháp giải:

Có thể chia thành ba phần: phần 1 từ đầu đến “em nó cúi xuống”; phần 2 từ “Trời đã bắt đầu tối” đến “không được đến nhà tao”; phần 3 từ “Tôi vẫn tiếp tục” đến hết. Hãy tự đặt tiêu đề cho mỗi phần và tìm sự kết nối giữa phần 1 và phần 3 theo yêu cầu của câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Cấu trúc văn bản và nội dung từng phần:

+ Phần 1 (từ đầu đến “ấn em nó cúi xuống”): Mô tả tình bạn tuổi thơ trong sáng, gắn bó.

+ Phần 2 (tiếp theo đến “Cấm không được đến nhà tao!”): Tình bạn gặp rắc rối với sự can thiệp của người lớn.

+ Phần 3 (còn lại): Tình bạn vẫn được duy trì qua thời gian.

- Các chi tiết thể hiện sự liên kết của phần 1 và phần 3: Trong cả ba phần, các yếu tố như những đứa trẻ, con chim, truyện cổ tích, người dì ghẻ, người bà hiền hậu đều xuất hiện, tạo nên một mối quan hệ thống nhất và chặt chẽ, gây ấn tượng sâu sắc cho độc giả.

Câu 2

(trang 149 VBT Ngữ văn 9, tập 1)

Hoàn cảnh của những đứa trẻ và quan hệ giữa hai gia đình đối với tình bạn tuổi thơ trong sáng ảnh hưởng đến nhà văn như thế nào?

Phương pháp giải:

Câu này yêu cầu phân tích tại sao tình bạn tuổi thơ lại để lại ấn tượng sâu sắc cho nhà văn. Điều này chủ yếu bởi các đứa trẻ đều gặp cùng những khó khăn và thiếu thốn.

Lời giải chi tiết:

- Ông bà của A-li-ô-sa sống gần với đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp, nhưng hai gia đình này thuộc hai tầng lớp xã hội khác nhau, một bên là dân thường, một bên là quý tộc giàu có, vì vậy con của ông Ốp-xi-an-ni-cốp không được phép chơi với A-li-ô-sa (“Ai cho mấy đứa gọi nó tới?”, “Cấm không được vào nhà tao!”).

- Nhờ một sự cố không may, A-li-ô-sa đã cứu một đứa bé khỏi giếng, từ đó các con nhà Ốp-xi-an-ni-cốp hiểu rằng A-li-ô-sa có tấm lòng nhân ái và mời cậu ấy chơi.

Câu 3

Câu 3 (trang 149 VBT Ngữ văn 9, tập 1)

Những quan sát và nhận xét tinh tế của nhà văn?

Phương pháp giải:

Trước hết, hãy tìm những chi tiết mô tả về ba đứa trẻ qua góc nhìn của chú bé A-li-ô-sa (“chúng ngồi gần nhau như những chú gà con”, “bọn nhỏ bước ra khỏi chiếc xe mà không tiếng nói nào, khiến tôi nghĩ đến những con ngỗng tuân thủ lệnh”,…). Sau đó, phân tích và bình luận về ý nghĩa của các hình ảnh đó.

Lời giải chi tiết:

Trước khi trở nên thân thiết, khi nhìn sang nhà hàng xóm, A-li-ô-sa chỉ biết rằng: “Ba đứa mặc áo và quần xám, đội mũ như nhau. Họ có khuôn mặt tròn, mắt xám và giống nhau đến mức tôi chỉ có thể nhận biết qua cỡ áo”.

- Khi ba đứa kể về cái chết của mẹ, chỉ còn dì ghẻ mà chúng gọi là “mẹ kế” rồi lặng lẻ đi ra, Go-rơ-ki ghi nhận: “Chúng ngồi gần như những con gà con”. So sánh này chính xác, tạo ra hình ảnh của đám gà con cứng đầu tụ tập lại khi thấy diều hâu, đồng thời thể hiện sự đồng cảm của A-li-ô-sa với nỗi đau của bạn bè nhỏ.

- Khi đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp bất ngờ xuất hiện và la mắng: “Ai cho mấy đứa gọi nó tới?”, Go-rơ-ki ghi lại: “Ngay lập tức, mấy đứa nhỏ lặng lẽ bước ra khỏi chiếc xe và vào nhà, khiến tôi nghĩ đến những con ngỗng vâng lời”. Đây là lần thứ hai tác giả sử dụng so sánh này. So sánh chính xác không chỉ thể hiện hình dáng bên ngoài của ba đứa trẻ, mà còn thể hiện thế giới tâm hồn của chúng. Chúng bị bố ép buộc, im lặng bước vào nhà, không dám nói gì. Tác giả cũng ghi nhận rằng: “… không bao giờ họ nói về bố mẹ và dì ghẻ”. Lần nữa, A-li-ô-sa thể hiện sự thông cảm với cuộc sống thiếu thốn tình thương của bạn bè nhỏ.

Câu 4

Câu 4 (trang 150 VBT Ngữ văn 9, tập 1)

Sự kết hợp giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích

Phương pháp giải:

Sự kết hợp giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích diễn ra một cách tự nhiên, mượt mà. Hãy liệt kê mỗi trường hợp (người dì ghẻ, người mẹ thật, người bà nhân hậu) sau đó phân tích nghệ thuật của tác phẩm Go-rơ-ki.

Lời giải chi tiết:

- Những chi tiết thể hiện sự xen kẽ giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích trong tác phẩm:

+ Thông qua việc đề cập đến 'dì ghẻ', khi các đứa trẻ hàng xóm nhắc đến 'mẹ kế', A-li-ô-sa ngay lập tức gợi nhớ đến nhân vật dì ghẻ ác độc trong truyện cổ tích.

+ Khi các đứa trẻ nói về 'mẹ thật', A-li-ô-sa cũng có những suy tưởng như một cách tự thoại nội tâm, rơi vào không khí của truyện cổ tích.

+ Chi tiết về người bà nhân hậu cũng được tái hiện bằng giọng văn của truyện cổ tích: 'ngày xưa kia, đã từng có một thời',…

- Tác dụng của biện pháp nghệ thuật này: làm cho đoạn trích trở nên sống động và hấp dẫn.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Cấu trúc văn bản trong tác phẩm Ngữ văn 9 có những phần nào và chúng liên kết với nhau như thế nào?

Cấu trúc văn bản trong tác phẩm được chia thành ba phần: phần 1 mô tả tình bạn tuổi thơ, phần 2 thể hiện sự can thiệp của người lớn, và phần 3 là tình bạn vẫn được duy trì qua thời gian. Các phần này liên kết chặt chẽ nhờ vào những chi tiết như con chim, truyện cổ tích và các nhân vật, tạo nên một mối quan hệ thống nhất.

Hoàn cảnh của những đứa trẻ và quan hệ giữa hai gia đình ảnh hưởng như thế nào đến tình bạn tuổi thơ?

Hoàn cảnh gia đình và mối quan hệ xã hội giữa hai gia đình khác biệt về tầng lớp xã hội đã ảnh hưởng đến tình bạn của A-li-ô-sa và các bạn. Sự khác biệt này làm cho tình bạn gặp nhiều thử thách, nhưng cũng giúp hình thành mối quan hệ gắn bó hơn sau sự cố A-li-ô-sa cứu được đứa trẻ.

Những quan sát và nhận xét tinh tế của nhà văn về các đứa trẻ trong tác phẩm là gì?

Nhà văn Go-rơ-ki sử dụng hình ảnh so sánh tinh tế để mô tả ba đứa trẻ: chúng giống như những con gà con, thể hiện sự yếu đuối, hoặc như những con ngỗng vâng lời, phản ánh sự ngoan ngoãn, bị ép buộc trong cuộc sống thiếu thốn tình thương từ gia đình.

Sự kết hợp giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích trong tác phẩm Go-rơ-ki có tác dụng gì?

Sự kết hợp giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích trong tác phẩm Go-rơ-ki làm tăng tính sinh động và hấp dẫn cho câu chuyện. Các chi tiết như 'dì ghẻ', 'mẹ thật' và 'bà nhân hậu' gợi nhớ đến các nhân vật trong truyện cổ tích, tạo nên một không khí đầy mơ mộng và cảm động.