Buzz
I. Hoạt động thực hành bài 26A
1. Dựa vào ý nghĩa của từ 'truyền', phân loại các từ sau thành 3 nhóm: truyền thống, truyền bá, truyền nghề, truyền tin, truyền máu, truyền hình, truyền nhiễm, truyền ngôi, truyền tụng.
a. 'Truyền' có nghĩa là chuyển giao cho người khác (thường là thế hệ sau)
b. 'Truyền' có nghĩa là lan tỏa hoặc làm cho nhiều người biết đến.
c. 'Truyền' có nghĩa là đưa vào hoặc nhập vào cơ thể người.
Hướng dẫn trả lời chi tiết:
- Các từ thuộc nhóm a có nghĩa là chuyển giao cho người khác (thường là thế hệ sau): truyền nghề, truyền ngôi, truyền thống.
- Các từ thuộc nhóm b có nghĩa là làm lan rộng hoặc phổ biến đến nhiều người: truyền bá, truyền tin, truyền hình, truyền tụng.
- Các từ thuộc nhóm c có nghĩa là đưa vào hoặc nhập vào cơ thể người: truyền máu, truyền nhiễm.
2. Tìm và ghi lại những từ chỉ người và sự vật gợi nhớ đến lịch sử và truyền thống dân tộc trong đoạn văn sau
Tôi đã có cơ hội khám phá nhiều vùng đất nước, chứng kiến nhiều dấu ấn của tổ tiên để lại, từ những nắm tro bếp thời vua Hùng dựng nước, mũi tên đồng Cổ Loa, con dao cắt rốn bằng đá của cậu bé làng Gióng ở Vườn Cà bên sông Hồng, đến thanh gươm giữ thành Hà Nội của Hoàng Diệu, và cả chiếc hốt của Phan Thanh Giản,... Ý thức cội nguồn, chân lý lịch sử và lòng biết ơn tổ tiên được truyền đạt qua các di tích và di vật là niềm hạnh phúc vô bờ, nuôi dưỡng những phẩm chất cao quý trong mỗi con người. Những di tích này của truyền thống đều xuất phát từ các sự kiện quan trọng trong quá khứ, tiếp tục duy trì đạo đức cho các thế hệ sau.
Hướng dẫn trả lời chi tiết:
Các từ chỉ người và sự vật gợi nhớ đến lịch sử và truyền thống dân tộc trong đoạn văn trên bao gồm:
- Các từ chỉ người bao gồm: các vua Hùng, cậu bé làng Gióng, Hoàng Diệu, Phan Thanh Giản.
- Các từ chỉ sự vật bao gồm: nắm tro bếp, mũi tên đồng Cổ Loa, con dao cắt rốn bằng đá, Vườn Cà bên sông Hồng, thanh gươm giữ thành Hà Nội, chiếc hốt đại thần.
3. Xác định các tên riêng trong đoạn văn sau và nêu cách viết hoa của chúng (trang 88 sách giáo khoa)
Lịch sử Ngày Quốc tế Lao động
Ngày 1/5/1886, công nhân thành phố Chicago, Mỹ, đã xuống đường biểu tình yêu cầu làm việc theo chế độ 8 giờ mỗi ngày. Từ Chicago, phong trào bãi công nhanh chóng lan ra các thành phố New York, Baltimore, Pittsburgh,… Các cuộc biểu tình bị đàn áp nghiêm trọng. Đặc biệt, tại Chicago, cảnh sát đã nổ súng vào đoàn người tay không, gây ra cái chết và thương tích cho hàng trăm người. Cuối cùng, các ông chủ phải chấp nhận yêu cầu của công nhân. Để tưởng nhớ sự kiện này, ngày 1-5 hàng năm được chọn làm ngày biểu dương lực lượng của giai cấp công nhân toàn cầu. (Theo Những mẩu chuyện lịch sử thế giới)
Hướng dẫn giải chi tiết:
- Các tên riêng trong đoạn văn là: Chicago, Mỹ, New York, Baltimore, Pittsburgh...
- Trừ tên riêng Mỹ được viết theo âm Hán Việt, các tên riêng còn lại đều viết hoa chữ cái đầu của mỗi phần tên và ngăn cách các âm trong tên bằng dấu gạch nối.
II. Hoạt động cơ bản bài 26A
1. Quan sát bức tranh dưới đây và trả lời các câu hỏi: Những nhân vật trong tranh là ai? Họ đang thực hiện công việc gì?
Hướng dẫn chi tiết trả lời:
Trong bức tranh, chúng ta thấy hình ảnh người thầy và các học trò từ thời xưa. Họ đến thăm thầy cũ và tổ chức lễ mừng thọ cho thầy.
2. Thảo luận và trả lời câu hỏi:
(1) Các học trò của thầy Chu đến thăm thầy để làm gì?
(2) Tìm những chi tiết thể hiện:
- Các học trò thể hiện sự kính trọng sâu sắc đối với thầy giáo Chu.
- Thầy giáo Chu cũng bày tỏ sự tôn trọng đối với thầy cũ của mình.
(3) Các thành ngữ và tục ngữ nào dưới đây phản ánh bài học mà các học trò học được trong ngày mừng thọ thầy giáo Chu?
a. Tiên học lễ, hậu học văn
b. Uống nước nhớ nguồn
c. Tôn sư trọng đạo
d. Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (Dù chỉ học một chữ cũng là thầy, học nửa chữ cũng là thầy).
Hướng dẫn giải chi tiết:
(1) Các học trò của thầy giáo Chu tới thăm và mừng thọ thầy, điều này cho thấy họ hết lòng quý trọng và kính trọng người đã dạy dỗ họ trưởng thành.
(2)
- Các chi tiết chứng tỏ sự kính trọng của học trò đối với cụ giáo Chu bao gồm:
+ Ngay từ sáng sớm, các môn sinh đã tụ tập trước nhà cụ giáo Chu để chúc thọ thầy.
+ Những học trò cũ từ xa gửi tặng thầy những cuốn sách quý giá.
+ Khi nghe cụ giáo Chu nhắc đến việc thăm một người thầy mà ông mang ơn sâu nặng, họ đồng thanh đáp ứng và cùng thầy đi theo.
- Những chi tiết cho thấy cụ giáo Chu bày tỏ lòng tôn kính đối với thầy cũ của mình:
+ Cụ giáo Chu trang trọng chắp tay và nói: 'Lạy thầy, hôm nay con cùng tất cả các môn sinh đến đây để dâng lời tri ân thầy.'
+ Cụ giáo Chu cùng các học trò chân thành vái tạ cụ đồ già.
(3) Những thành ngữ, tục ngữ thể hiện bài học mà các môn sinh học được trong ngày mừng thọ cụ giáo Chu:
a. Tiên học lễ, hậu học văn
b. Uống nước nhớ nguồn
c. Kính trọng thầy cô
d. Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy.
III. Hoạt động thực hành bài 26A
Kể lại cho người thân một kỷ niệm của bạn với thầy cô giáo cũ?
Hướng dẫn trả lời chi tiết:
Một trong những kỷ niệm khó quên nhất của tôi từ thời học sinh là về cô giáo Mai. Cô là giáo viên chủ nhiệm lớp 9 của tôi và đã để lại dấu ấn sâu đậm với sự quan tâm và tình cảm chân thành. Dù mới chỉ 23 tuổi và mới về trường, cô đã nhanh chóng chiếm được tình cảm của học sinh bằng sự ấm áp và tận tâm. Kỷ niệm đáng nhớ nhất của tôi là khi cô dành thời gian đến nhà tôi để hỗ trợ ôn thi vào lớp 10, dù tôi thường lười biếng. Cô không bao giờ từ bỏ mà luôn động viên và khuyến khích tôi bằng những phương pháp giảng dạy mới lạ. Chính nhờ sự tận tụy của cô, tôi đã vượt qua kỳ thi và vào trường mong ước. Cô giáo Mai không chỉ là một thầy giáo mà còn là một người bạn và người chị quan trọng trong hành trình trưởng thành của tôi. Những lời khuyên và chia sẻ của cô đã giúp tôi phát triển và xây dựng giá trị sống tích cực.
IV. Bài tập bổ sung
Viết một đoạn văn mô tả hoạt động hoặc đặc điểm của con vật yêu thích của em
Mèo nhà tôi là một con mèo tam thể với bộ lông mềm mượt, phối hợp ba màu trắng, vàng và đen. Điểm đặc biệt của nó là đôi tai vểnh lên, luôn rung động như đang lắng nghe mọi âm thanh xung quanh. Đôi mắt xanh của nó có sự linh hoạt, mở rộng trong bóng tối và co nhỏ trong ánh sáng. Mèo còn có đôi ria mép dài giúp di chuyển trong tối mà không va chạm. Bốn chân của nó có móng sắc nhọn nhưng thường quặp lại, giúp đi lại êm ái. Đuôi dài của nó cũng phản ánh ba màu như bộ lông, thường được dùng để thể hiện cảm xúc hoặc giữ thăng bằng khi di chuyển. Con mèo không chỉ là thú cưng đẹp mắt mà còn có những đặc điểm đặc trưng làm nó trở thành thành viên đáng yêu trong gia đình tôi.
