Điền từ thích hợp vào các chỗ trống trong đoạn văn dưới đây Trình bày yêu cầu về bố cục của kiểu bài nghị luận về một tác phẩm văn học hoặc nghệ thuật (như bài hát) thông qua việc hoàn thiện bảng dưới (làm vào vở)
Câu hỏi 1
Giải câu hỏi 1 trang 40 sách bài tập Văn 11 - Chân trời sáng tạo
Điền từ phù hợp vào chỗ trống trong đoạn văn sau:
Nghị luận về một tác phẩm văn học hoặc nghệ thuật (bài hát) là kiểu bài nghị luận sử dụng .................... và ............. để làm rõ giá trị .................. và những nét đặc sắc về ............... của tác phẩm đó.
Cách giải:
Hãy đọc lại khái niệm về nghị luận một tác phẩm văn học hoặc nghệ thuật.
Gợi ý:
Từ điền vào chỗ trống: lý lẽ, bằng chứng, nội dung, nghệ thuật
Câu 2
Trả lời Câu hỏi 2 trang 40 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Trình bày yêu cầu về bố cục đối với kiểu bài nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát) bằng cách điền vào bảng sau (làm vào vở):
Các phần |
Nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát) |
Mở bài |
|
Thân bài |
|
Kết bài |
|
Phương pháp giải:
Đọc lại các bước làm bài nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát)
Các phần |
Nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát) |
Mở bài |
Giới thiệu vấn đề nghị luận (tên truyện thơ/ bài hát, tác giả, khái quát nội dung chính của tác phẩm) hoặc nếu định hướng của bài viết. |
Thân bài |
Lần lượt trình bày các luận điểm để làm nổi bật những nét đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật; đưa ra lí lẽ và bằng chứng đa dạng, thuyết phục để làm sáng tỏ luận điểm; các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí. |
Kết bài |
Khẳng định ý kiến về giá trị của tác phẩm hoặc nếu ý nghĩa của tác phẩm đối với bản thân và người đọc/ người nghe. |
Câu 3
Trả lời Câu hỏi 3 trang 40 SBT Văn 11 Chân trời sáng tạo
Đọc lại hai bài viết tham khảo về kiểu bài nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát) ở Bài 3 và cho biết mỗi ngữ liệu đã đáp ứng yêu cầu đối với kiểu bài như thế nào bằng cách điền vào bảng sau (làm vào vở):
Yêu cầu |
Giá trị nội dung nghệ thuật của truyện thơ “Trê Cóc” |
“Bài ca hi vọng” của Văn ký-những cánh chim chào đón tương lai |
Về nội dung: Nếu và nhận xét được một số nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật dựa trên những lí lẽ xác đáng và bằng chứng tiêu biểu, hợp lí được lấy từ tác phẩm. |
|
|
Về hình thức: Đảm các yêu cầu của kiểu bài nghị luận như lập luận chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc; sử dụng các phương tiện liên kết văn bản và kết hợp các thao tác lập luận hợp lí. |
|
|
Phương pháp giải:
Đọc lại yêu cầu đối với kiểu bài nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc một tác phẩm nghệ thuật (bài hát)
Lời giải chi tiết:
Yêu cầu |
Giá trị nội dung nghệ thuật của truyện thơ “Trê Cóc” |
“Bài ca hi vọng” của Văn ký-những cánh chim chào đón tương lai |
Về nội dung: Nếu và nhận xét được một số nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật dựa trên những lí lẽ xác đáng và bằng chứng tiêu biểu, hợp lí được lấy từ tác phẩm. |
- Nội dung: + Mượn chuyện loài vật để nói chuyện con người, xã hội loài người. + Ý nghĩa luận lí.
|
- Nội dung: Hi vọng về tương lai tươi sáng. |
- Nghệ thuật: + Xây dựng hình tượng phúng dụ . + Cách kể chuyện bằng thơ
|
- Nghệ thuật: + Hình ảnh + Giai điệu, ca từ
|
|
Về hình thức: Đảm các yêu cầu của kiểu bài nghị luận như lập luận chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc; sử dụng các phương tiện liên kết văn bản và kết hợp các thao tác lập luận hợp lí. |
Mỗi luận điểm đều có các lí lẽ và bằng chứng. Các lí lẽ và bằng chứng này là thuyết phục vì các lí lẽ lập luận chặt chẽ kết hợp với các bằng chứng lấy từ chính tác phẩm. Ví dụ luận điểm về việc mượn chuyện loài vật để nói chuyện con người đã được bảo vệ bởi vì truyện tuy nói về loài vật nhưng những việc kiện tụng, sai nha hách dịch, quan lại quan liêu, đút lót,... (là những bằng chứng từ tác phẩm) lại đúng là những việc của xã hội loài người,... - Diễn đạt cũng khá mạch lạc, việc sử dụng các phương tiện liên kết văn bản và kết hợp các thao tác lập luận đã hợp lí.
|
Bài viết không tách luận điểm về nội dung và hình thức mà trình bày kết hợp trong mỗi luận điểm nhưng vẫn đáp ứng những yêu cầu cơ bản của kiểu bài nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật (bài hát). Bài viết tuy ngắn nhưng đã nêu và nhận xét được một số nét đặc sắc (hình ảnh, ca từ, nội dung) của tác phẩm với những lí lẽ, bằng chứng xác đáng, lập luận chặt chẽ. Bố cục ba phần cũng tương đối rõ và đáp ứng yêu cầu.
|
Câu 4
Giải câu hỏi 4 trang 40 sách bài tập Văn 11 - Chân trời sáng tạo
Viết bài nghị luận về một trong những truyện thơ bạn đã học.
Cách giải:
Tham khảo cách làm bài nghị luận về một tác phẩm văn học (truyện thơ) hoặc nghệ thuật (bài hát).
Lời giải chi tiết:
Truyện thơ là thể loại văn học kết hợp giữa tự sự và trữ tình, đề cập khát vọng tự do yêu đương và hạnh phúc. 'Tiễn dặn người yêu' là truyện thơ dân tộc Thái với 1846 câu thơ, kể câu chuyện tình yêu và hôn nhân của một cặp vợ chồng qua ba chặng: yêu nhau, chia ly, đoàn tụ. Đoạn trích chủ yếu là lời của chàng trai, diễn tả nỗi đau tiễn người yêu về nhà chồng và chứng kiến những bất hạnh của cô.
Những hành động 'ngoảnh lại, ngoái trông' cho thấy nỗi nhớ thương, quyến luyến của cô gái khi rời người yêu. Điệp cấu trúc “vừa đi vừa…” gợi lên nỗi day dứt và khó khăn trong chia ly. Cô gái ngắt lá ớt, lá cà, dừng lại để chờ đợi người yêu. Những hành động này thể hiện sự đau khổ, nhớ thương mãnh liệt. Tình yêu của cô gái như muốn níu kéo thời gian để được gặp người yêu thêm chút nữa.
Trong tình yêu, chia xa là điều đau khổ nhất. Nhưng chính lúc đó, tình yêu của hai người lại trở nên sâu sắc hơn. Chàng trai thấu hiểu tâm trạng cô gái, chia sẻ nỗi đau khi phải rời xa nhau.
Trong phút chia ly, họ đã thề nguyện cùng nhau đi đến cuối đời, vượt qua mọi khó khăn và rào cản. Lời hứa ấy thể hiện tình yêu sắt son, sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách. Câu chuyện tình yêu này là minh chứng cho niềm tin vào tình yêu chân chính, dù trong hoàn cảnh nào cũng luôn có hy vọng và hạnh phúc phía trước.