Hướng dẫn giải các câu hỏi 1, 2, 3, 4, 5 Chương trình địa phương phần Tiếng Việt kì II trang 64 sách VBT Ngữ văn 9 tập 2.
Câu 1
Câu 1 (trang 64 sách VBT Ngữ văn 9, tập 2):
Xác định các từ địa phương trong các đoạn văn đã cho và thay thế chúng bằng từ thông dụng tương ứng.
Hướng dẫn chi tiết:
Câu 2
Câu 2 (trang 64 sách VBT Ngữ văn 9, tập 2):
So sánh các câu dưới đây (lấy từ truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng), cho biết từ kêu ở câu nào là từ thông thường, từ kêu ở câu nào là từ phổ biến. Hãy sử dụng cách nói khác hoặc từ đồng nghĩa để làm rõ sự khác biệt đó.
Hướng dẫn chi tiết:
a) kêu: từ thông thường, có nghĩa tương tự với 'nói lớn'.
b) kêu: từ phổ biến; tương đương từ thông thường gọi.
Câu 3
Câu 3 (trang 65 sách VBT Ngữ văn 9, tập 2):
Trong hai câu đố sau, từ nào là từ thông thường? Những từ đó tương đương với những từ nào trong ngôn ngữ thông thường? (Các câu đố lấy từ Hợp tuyển Văn học dân gian các dân tộc ở Thanh Hóa, 1990.)
Hướng dẫn chi tiết:
Các từ thông thường trong câu đố là:
- trái: quả
- chi: gì
- kêu: gọi
- trống hổng trống hảng: trống rỗng trống rỉnh
Câu 4
Câu 4 (trang 65 sách VBT Ngữ văn 9, tập 2):
Hãy điền các từ địa phương tìm được ở các bài tập 1, 2, 3 và các từ thông thường tương ứng vào bảng tổng hợp theo mẫu dưới đây.
Hướng dẫn chi tiết:
Câu 5
Câu 5 (trang 66 sách VBT Ngữ văn 9, tập 2):
Đọc lại các đoạn trích ở bài tập 1 và phân tích về cách sử dụng từ ngữ địa phương bằng cách trả lời các câu hỏi sau:
a) Thu trong truyện Chiếc lược ngà nên sử dụng từ ngữ địa phương không? Vì sao?
b) Làm thế nào tác giả vẫn sử dụng từ ngữ địa phương trong việc kể chuyện?
Hướng dẫn chi tiết:
a. Không. Vì nhân vật Thu chưa có cơ hội tiếp xúc rộng rãi với người ngoài địa phương của mình.
b. Tác giả vẫn sử dụng một số từ ngữ địa phương dễ hiểu để mô tả bản sắc của vùng đất mà câu chuyện diễn ra. Tuy nhiên, tác giả cũng cố ý không sử dụng quá nhiều từ ngữ địa phương để không làm cho người đọc không phải là người địa phương khó hiểu.