Buzz
Giải đáp các câu hỏi 1, 2, 3, 4 về Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten trang 23 sách bài tập Ngữ văn lớp 9 tập 2.
Câu 1
Câu 1 (trang 25 sách bài tập Ngữ văn lớp 9 tập 2)
Bài thơ nói về điều gì thông qua hình ảnh của con cò?
Lời giải chi tiết:
Tác giả sử dụng hình ảnh con cò để biểu hiện tấm lòng của mẹ và ý nghĩa của lời ru.
Câu 2
Câu 2 (trang 25 sách bài tập Ngữ văn lớp 9 tập 2)
Bài thơ được chia thành ba phần chính. Nội dung chính của mỗi phần là gì? Hình ảnh của con cò thay đổi ra sao qua các phần thơ?
Lời giải chi tiết:
- Nội dung chính của mỗi phần thơ:
+ Phần 1: mô tả về con cò trong lời ru đến với tuổi thơ.
+ Phần 2: con cò thể hiện trong tiềm thức của tuổi thơ và trở nên gần gũi với con người suốt cuộc đời.
+ Phần 3: tác giả suy ngẫm về ý nghĩa của lời ru và tình cảm của mẹ đối với cuộc đời con người.
- Hình ảnh của con cò qua các phần thơ: từ hình ảnh con cò trong lời ru (phần 1), con cò trở thành biểu tượng của tình mẹ và lời ru, dìu dắt con suốt cuộc đời (phần 2), cuối cùng là con cò biểu hiện tình yêu thương mãi mãi của mẹ (phần 3).
Câu 3
Câu 3 (trang 26 sách bài tập Ngữ văn lớp 9 tập 2)
Trong phần mở đầu của bài thơ, tác giả sử dụng những câu ca dao nào? Nhận xét về cách tác giả sử dụng ca dao.
Lời giải chi tiết:
- Các câu ca dao được sử dụng:
+ Con cò bay lả bay la
Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng
+ Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng
+ Con cò mày đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.
- Nhận xét về cách sử dụng ca dao: Tác giả sử dụng các câu ca dao như lời ru của mẹ, so sánh với tình yêu thương của mẹ và sự an lành.
Câu 4
Câu 4 (trang 26 sách bài tập Ngữ văn lớp 9 tập 2)
Trong bài thơ này, có những dòng thơ tổng quát như:
- Dù trưởng thành, vẫn là con của mẹ,
Đi bao xa, lòng mẹ vẫn bên con.
- Một con cò duy nhất,
Con cò mẹ ru
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nơi nôi
Bạn hiểu ý của những dòng thơ trên như thế nào?
Lời giải chi tiết:
- Con cò là biểu tượng của tình mẹ, của sự chăm sóc, che chở dịu dàng và yêu thương của người mẹ. Nhà thơ đã khái quát một quy luật của tình mẹ con, có ý nghĩa rất sâu sắc và vững chắc:
Dù trưởng thành, vẫn là con của mẹ
Đi bao xa, lòng mẹ vẫn đồng hành.
- Bốn dòng thơ còn lại vừa mang tính lời ru vừa tóm gọn ý nghĩa thiêng liêng và sâu sắc của hình ảnh con cò:
“Một con cò duy nhất
Con cò mẹ ru
Cũng là cuộc đời
Vỗ cánh qua nơi nôi”
- Hình ảnh lãng mạn và ý nghĩa sâu xa. Cánh cò vỗ qua nôi không khác gì bóng mẹ ngả xuống nôi con, bảo bọc con bằng những lời thương yêu êm đềm mãi mãi.
Câu 5
Câu 5 (trang 26 sách bài tập Ngữ văn lớp 9 tập 2)
Đánh giá về hình thức thơ, nhịp điệu, và ngôn ngữ của bài thơ. Những yếu tố này ảnh hưởng thế nào đến việc diễn đạt tư tưởng, cảm xúc của nhà thơ?
Lời giải chi tiết:
- Hình thức thơ: tự do.
- Ngôn ngữ: triết lí.
- Nhịp điệu: bắt vần, như lời ru.
=> Dễ dàng thể hiện sự biến đổi của tư tưởng, cảm xúc.
Luyện tập
(trang 27 VBT Ngữ văn 9, tập 2)
Lời giải chi tiết:
1. Đọc lại bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ của Nguyễn Khoa Điềm (Ngữ Văn 9, tập một, bài 12). Đối chiếu với bài Con cò và chỉ ra cách vận dụng lời ru ở mỗi bài thơ.
Trả lời:
|
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ |
Con cò |
|
- Lời ru xuất hiện đan xen với những đoạn thơ khác trong tác phẩm. - Lời ru thể hiện tình yêu thương của người mẹ dành cho con. Tình yêu này được chuyển hóa, đồng nhất với những tình cảm lớn lao, như tình đồng bào (mẹ thương bộ đội, mẹ thương làng đói), tình yêu quê hương đất nước (mẹ thương đất nước). - Lời ru thể hiện ước mơ của người mẹ về cuộc sống ấm no, hạnh phúc, tự do song song với nó là niềm tin vào kháng chiến của dân tộc sẽ toàn thắng. |
- Lời ru xuất hiện ở Đoạn I của bài thơ. - Lời ru là dáng nhìn của cội nguồn văn hóa dân gian (những lời ru truyền thống). Lời ru ấy còn nhằm khắc họa hình ảnh người mẹ tảo tần, vất vả để chăm lo cho con thơ. Những nỗi vất vả ấy mẹ âm thầm chịu đựng để con có được những giấc ngủ an lành, không phân vân. - Lời ru mang tinh thần nhân văn, nâng đỡ những tâm hồn trẻ thơ. |
2. Viết một đoạn văn bình những câu thơ sau:
Dù ở gần con,
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con,
Cò mãi yêu con.
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
Trả lời:
Đoạn thơ trên kết tinh những suy ngẫm, triết lý sâu sắc của nhà thơ Chế Lan Viên về tình mẫu tử thiêng liêng. Tình mẹ được nhà thơ đặt trong tương quan so sánh với hình ảnh cò, cánh cò. "Cò sẽ tìm con", "cò mãi yêu con" cũng như tấm lòng bao la của mẹ dù con ở đâu, dù là lúc nào, dù con làm gì mẹ vẫn luôn ở cạnh bên và trao cho con tình cảm yêu thương không gì có thể thay thế được. Tình yêu của mẹ như cánh cò chở che cho con trước những khó khăn, giông bão của cuộc đời. Hai câu thơ cuối cùng là lời khái quát vừa sâu sắc, lại vừa chân thành của nhà thơ về triết lý của tình mẫu tử. Đối với mẹ, con lúc nào cũng bé nhỏ và cần được nâng đỡ, chở che. Cuộc sống dù có biến chuyển, đối thay như thế nào thì tình yêu thương của mẹ vẫn nồng ấm, đong đầy, chữa lành những vết thương lòng cho con, nâng bước con trên những chặng đường dài. Đoạn thơ với những phép lặp cấu trúc "dù ở", hình ảnh "cò" mang tính biểu tượng cao được lặp lại hai lần, cùng với những câu văn có dung lượng ngắn, nhịp thơ nhanh, đã góp phần thể hiện thành công, cảm động triết lý về tình mẫu tử của nhà thơ.
