Buzz
Câu 1
Câu 1 (trang 129 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Kể tóm tắt câu chuyện của đoạn trích. Tình huống nào đã thể hiện sâu sắc tình cha con của ông Sáu và bé Thu?
Phương pháp giải:
Khi kể tóm tắt, chỉ nhắc đến sự kiện chính, tình tiết chính trong câu chuyện, theo thứ tự diễn biến hợp lý; chú ý đến tình huống thể hiện sâu sắc tình cha con của ông Sáu và bé Thu:
- Một là: khi Thu không nhận ra cha và ông Sáu phải ra đi.
- Hai là: ông Sáu dồn tất cả tình cảm yêu thương và nhớ con vào việc làm chiếc lược ngà, nhưng ông đã hi sinh khi chưa kịp trao cho con.
Lời giải chi tiết:
- Tóm tắt truyện:
Ông Sáu đi chiến đấu. Khi con gái lên tám tuổi, ông mới về nhà. Thu không nhận ra cha vì cái sẹo trên mặt đã làm cho em không còn giống với hình ảnh cha trong bức ảnh em đã biết. Khi Thu nhận ra cha, tình cha con đã bùng nổ, nhưng ông Sáu đã phải ra đi. Trong khu căn cứ, ông đã dùng tình yêu của mình để làm một chiếc lược ngà tặng con gái nhưng ông đã hy sinh trước khi trao nó.
- Tình huống đã thể hiện sâu sắc tình cha con của ông Sáu và bé Thu:
+ Hai cha con gặp nhau sau tám năm, nhưng thật không may, Thu không nhận ra cha và khi em nhận ra, ông Sáu đã phải ra đi.
+ Trong khu căn cứ, ông Sáu đã dùng tất cả tình yêu và nhớ thương con gái để làm chiếc lược ngà, nhưng ông đã hy sinh mà chưa trao cho con.
- Sức hấp dẫn của tình huống truyện: tạo ra những bất ngờ, căng thẳng, tạo điều kiện cho tác giả miêu tả tâm lý nhân vật.
Câu 2
Câu 2 (trang 130 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Phân tích tâm lý và tình cảm của bé Thu khi lần đầu gặp cha, khi ông Sáu được về thăm. Điều này cho thấy tính cách của bé Thu và kỹ thuật miêu tả tâm lý của tác giả?
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn trích, chú ý đến các chi tiết thể hiện tâm lý của bé Thu trước và sau khi nhận biết ông Sáu là cha mình. Dựa vào đó, nhận xét về tính cách của bé Thu và kỹ thuật miêu tả tâm lý của tác giả.
- Diễn biến tâm lí của bé Thu:
+ Trước khi nhận ra cha: ngơ ngác, hoảng sợ khi gặp cha, tròn mắt như không nhận ra, chạy đi gọi má, bướng bỉnh khi ở nhà với cha.
+ Khi nhận ra cha: suy nghĩ trầm ngâm khi nghe mẹ giải thích về vết sẹo. Khi thấy cha chuẩn bị rời đi, Thu chạy đến ôm cha nồng nàn.
- Tính cách của bé Thu: tình cảm sâu đậm, dứt khoát, có phần cứng nhắc nhưng vẫn là đứa trẻ ngây thơ, hồn nhiên.
- Kỹ thuật miêu tả tâm lí của tác giả: miêu tả diễn biến tâm lí thành công, từ sự ngạc nhiên hoảng loạn đến sự bùng nổ tình yêu thương bị dồn nén.
→ Tác giả am hiểu tâm lý trẻ, yêu quý và trân trọng tình cảm trẻ thơ.
Câu 3
Câu 3 (trang 131 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Phân tích tình cảm sâu sắc của ông Sáu đối với con thông qua các chi tiết và sự việc nào? Điều này thể hiện thêm điều gì trong tâm hồn của người cán bộ cách mạng này?
Phương pháp giải:
Tình cảm của ông Sáu đối với con được thể hiện rõ nét nhất ở phần cuối truyện. Đọc lại đoạn “Tôi hãy còn nhớ… nhắm mắt đi xuôi”, tìm những chi tiết, sự việc thể hiện tình cảm của ông Sáu và nói rõ điều đó đã thể hiện gì trong tâm hồn của người cán bộ cách mạng.
Lời giải chi tiết:
- Tình cảm sâu sắc của ông Sáu đối với con được thể hiện khi ông về thăm gia đình: mong muốn được nghe tiếng con gọi “Ba ơi!”
- Nỗi ám ảnh, ân hận về việc đã đánh con khi nóng giận đã làm ông suốt nhiều ngày. Lời cầu xin của con “Ba về ! Ba mua cho con một cây lược nghe ba !” đã khích lệ ông làm một chiếc lược ngà cho con.
→ Tâm hồn của người cán bộ cách mạng: không chỉ yêu nước, sẵn sàng hy sinh cho Tổ Quốc mà còn yêu thương gia đình với tình yêu vô cùng cao quý và sâu đậm.
Câu 4
Câu 4 (trang 132 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Ai là người kể truyện trong câu chuyện này? Lựa chọn người này có tác dụng gì trong việc xây dựng nhân vật và thể hiện nội dung của truyện?
Phương pháp giải:
Người kể chuyện là bạn cũ của ông Sáu, điều này làm cho câu chuyện trở nên thuyết phục và đáng tin cậy hơn.
Lời giải chi tiết:
- Truyện được kể qua lời của bạn cũ của ông Sáu, người đã chứng kiến những khó khăn của cha con họ.
- Tác dụng:
+ Tăng độ tin cậy của câu chuyện.
+ Cho cái nhìn đa chiều, khách quan về nhân vật.
+ Người kể hoạt động tích cực trong việc điều chỉnh tốc độ truyện dựa trên cảm xúc, và cách diễn đạt để hướng dẫn người đọc, người nghe.
Luyện tập
Câu 1
Câu 1 (trang 133 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Thái độ và hành động của bé Thu đối với ba trong những ngày ông Sáu về và khi ông chuẩn bị đi vẫn phản ánh đúng bản chất của nhân vật.
Phương pháp giải:
Khi bé Thu không nhận ra cha, cô cảm thấy xa lạ và không thân thiện. Khi nhận ra, tình cảm giữa cha và con gái trở nên sâu sắc. Điều này minh chứng cho sự phức tạp và chân thực của tính cách bé Thu.
Lời giải chi tiết:
Khi bé Thu không nhận ra cha, cô có phản ứng lạnh lùng và tránh xa. Khi cô nhận ra cha, tình cảm giữa họ trở nên dày đặc. Điều này cho thấy tính cách bé Thu phức tạp và chân thực.
Câu 2
Câu 2 (trang 133 VBT Ngữ văn 9, tập 1)
Nhớ lại cuộc gặp gỡ cuối cùng giữa ông Sáu và con gái mình theo ký ức của một nhân vật khác.
Phương pháp giải:
Đọc lại phần cuộc gặp gỡ cuối cùng giữa hai cha con ông Sáu và viết lại theo lời hồi tưởng của một người khác.
Lời giải chi tiết:
Theo lời hồi tưởng của bé Thu:
Cha tôi đã ở xa suốt thời gian chiến tranh. Cho đến khi tôi lên tám tuổi, tôi mới gặp lại cha. Vết sẹo trên khuôn mặt cha khiến tôi ngạc nhiên. Lúc tôi nhận ra, ba lại phải rời xa. Tại nơi an trú, ba đã dùng tình cảm của mình để làm một chiếc lược ngà voi để tặng tôi. Trong một trận đánh, cha tôi đã hy sinh. Trước khi ra đi, ba đã trao chiếc lược cho một người bạn để gửi cho tôi. Giá như cuộc chiến không cướp đi cha tôi, tôi đã có nhiều khoảnh khắc hạnh phúc với ông.
