Hướng dẫn giải quyết tình trạng đạp nhầm chân phanh và chân ga khi lái xe

Hiện tượng đạp nhầm chân phanh và chân ga không phải là chuyện hiếm khi lái xe, đặc biệt là trên các xe số tự động. Những vụ tai nạn đáng tiếc thường xuyên xảy ra do những sai lầm này. Trong bài viết sau đây, Mytour chia sẻ cách điều khiển xe ô tô số tự động đúng cách để đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người xung quanh.

Hộp số tự động trên xe ô tô ngày càng trở nên phổ biến và được người tiêu dùng ưa chuộng nhờ vào tính tiện dụng và thoải mái khi vận hành. Vì vậy, có nhiều câu hỏi xoay quanh việc sử dụng một chiếc xe ô tô số tự động như thế nào để đảm bảo tính ổn định và bền bỉ của hộp số, cũng như tránh tình trạng đạp nhầm chân ga và chân phanh.

Các biểu tượng cần điều khiển trên hộp số tự động

• P (Park) - Chế độ đỗ xe - sử dụng khi đỗ xe trong thời gian dài
• R (Reverse) - Số lùi - dùng để lùi hoặc đỗ xe lùi
• N (Neutral) - Chế độ số không, ngắt truyền động của hộp số - sử dụng khi cần kéo xe
• D (Drive) - Số tiến - dùng để xe di chuyển về phía trước

Các biểu tượng chế độ điều khiển trên xe số tự động (tùy từng dòng xe, thương hiệu có các biểu tượng khác nhau)

Với 4 chế độ R, P, N, D là những chế độ cơ bản mà tất cả các xe số tự động đều có. Ngoài ra, ở một số dòng xe cao cấp, bộ cần số còn được nâng cấp với các chức năng phụ và tùy chỉnh như:

• D3 (Drive 3) = chạy xe tốc độ chậm (ở những đoạn đường gồ ghề, khó đi)
• D1 và D2 (Drive 1 và Drive 2) = chạy ở những đoạn đường khó đi hoặc cần tăng tốc. Thông thường, khi đổ đèo, tài xế thường sử dụng những số này để đảm bảo an toàn
• OD (Overdrive) = chế độ để vượt dốc, đổ đèo
• M (Manual) +/- (chế độ +/- có thể nằm ở lẫy số trên vô lăng) = thiết lập cần số ở chế độ có thể điều chỉnh như số sàn, cho phép sang số 1, 2, 3, 4, 5 hoặc ngược lại (dấu +/- lần lượt là tăng và giảm số)
• S (Sport) = chế độ xe thể thao, chức năng gần tương tự chế độ M, cho phép người lái chuyển số theo ý muốn
• L (Low): chế độ số thấp dùng trong các trường hợp xe tải nặng, lên/xuống dốc
• B (Brake): chế độ số hãm, dùng để hãm tốc động cơ khi xe xuống dốc

Thiết kế cần chuyển số thường được bố trí theo kiểu cần số thẳng với các vị trí số P,R,N,D nằm trên đường thẳng hoặc cần số ziczac với các vị trí số nằm trên đường ziczac. Ngoài ra, còn có kiểu cần số dạng tròn (Jaguar-Land Rover) hoặc cần số dạng treo trên vô-lăng (Mercedes), nút bấm...

Ưu điểm của xe số tự động là cho phép người lái tập trung hơn vào việc điều khiển vì họ không cần phải lo lắng về thời điểm nào phải vào số nào, đạp chân nào. Điều này cho phép họ điều khiển xe bằng cả hai tay hoặc thư giãn tay phải (và chân trái) để thực hiện những thao tác khác.

Ngoài ra, xe số tự động có khuyết điểm là tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn xe số sàn và không cho phép người lái chủ động trong việc điều khiển vận tốc. Vì những lý do này, xe số tự động thường được phụ nữ ưa chuộng và một số đông nam giới sử dụng.

Tùy thuộc vào hiệu xe, loại xe và năm sản xuất mà cần số được thiết kế đặt ở nhiều vị trí khác nhau. Thông thường, các loại xe 4-5 chỗ (sedan) và 5-7 chỗ (SUV) có cần số được đặt chính giữa ghế lái và ghế hành khách (trong console trung tâm). Các loại xe 7 chỗ khác như minivan hoặc bán tải (pickup truck) lại có cần số gắn liền với trục tay lái để tạo không gian sàn rộng rãi hơn. Đối với các loại xe thể thao như Ferrari, Lamborghini, Bugatti..., thường sử dụng nút bấm thay vì cần số.

Lái xe số tự động đúng cách

Khi bắt đầu học lái xe, các trung tâm đào tạo lái xe thường hướng dẫn rằng: 'điều khiển xe số tự động chỉ cần sử dụng chân phải để điều khiển cả phanh và ga, không cần sử dụng chân trái'. Tuy nhiên, gần đây đã có nhiều vụ tai nạn do đạp nhầm chân ga xảy ra. Nguyên nhân chính là do sử dụng cả hai chân (một chân dành cho phanh, một chân dành cho ga). Do đó, để tránh việc đạp nhầm chân ga và chân phanh, cần lưu ý điều này. Đáng chú ý, nhiều lái xe vẫn cho rằng việc sử dụng cả hai chân để điều khiển xe sẽ thuận tiện hơn vì không cần phải để chân nào thừa thãi.

Để giúp việc vận hành xe số tự động dễ dàng hơn, Wikihow đã đưa ra cách điều khiển sao cho đúng cách nhất.

Chuẩn bị trước khi lái xe

Mở cửa xe và ngồi vào ghế lái. Sau đó, điều chỉnh ghế ngồi sao cho thoải mái, đảm bảo chân phải có thể đạp phanh hết hành trình. Điều chỉnh gương để quan sát phía sau và hai bên xe rõ ràng. Xác định các điểm mù của xe trước khi lái.

Xác định vị trí của chân phanh, chân ga, cần số, phanh tay, phím điều khiển trên vô lăng.

Và đừng quên thắt dây an toàn trước khi lái.

Đạp phanh và vặn chìa khóa theo chiều kim đồng hồ để khởi động xe. Tất cả các xe số tự động sản xuất từ năm 2013, theo nguyên tắc chung, yêu cầu phải đạp phanh chân mới có thể khởi động máy được.

Lái xe

Chân phải đạp phanh trước, sau đó chuyển cần số sang vị trí D (Drive).

Nhớ nhả phanh tay.

Trước khi khởi hành, hãy quan sát kỹ xung quanh, đặc biệt là các điểm mù.

Sau khi bắt đầu di chuyển, điều chỉnh ga phù hợp để xe chạy nhanh chậm phù hợp với đoạn đường.

Khi muốn dừng hoặc giảm tốc độ, chuyển chân từ ga sang phanh và áp dụng lực vào bàn đạp phanh bằng chân phải.

Sau khi dừng xe hoàn toàn, đảm bảo đã đạp phanh đến khi xe hoàn toàn dừng lại, sau đó chuyển cần số sang N, kéo phanh tay, nhả phanh và đặt cần số vào P (Đỗ) trước khi tắt máy. Chân trái luôn nằm ở chỗ chờ, không được sử dụng trong bất kỳ thao tác nào trên xe số tự động.

Lùi Xe

Chuyển cần số sang R (Lùi), quan sát phía sau và xung quanh, chuyển nhẹ nhàng từ bàn đạp phanh sang bàn đạp ga.

Vận Hành Xe Ô Tô Hộp Số Tự Động Hiệu Quả Và An Toàn Nhất

Trong thực tế, nhiều người khi chuyển từ lái xe số sàn sang lái xe số tự động thường mắc phải những sai lầm nguy hiểm, gây mất an toàn và có thể làm hỏng các bộ phận trên xe. Các sự cố thường xảy ra khi đạp nhầm chân ga, lái xe lười hoặc quên chuyển chân sang bên phanh khi không sử dụng bàn đạp ga, gây ra những tai nạn nghiêm trọng.

Dưới đây là những lưu ý để vận hành loại hộp số này, cũng như cách vào số xe ô tô tự động để đạt được hiệu quả và an toàn nhất

• Trước khi khởi động động cơ, hãy đảm bảo bạn đã đạp hết bàn đạp phanh, cần số ở vị trí “P” và kéo phanh tay.
• Luôn đạp phanh khi chuyển cần số sang vị trí khác. Không đặt chân lên bàn đạp ga khi đang chuyển cần số từ vị trí “P” hoặc “N” sang vị trí khác trên cần số.
• Tránh ấn nút khóa trên cần số thường xuyên, vì có thể cần số sẽ chuyển sang vị trí “R” một cách không cần thiết.
• Không chuyển cần số sang vị trí “N” khi xe đang di chuyển, để tránh tai nạn nghiêm trọng có thể xảy ra do vô tình chuyển cần số về vị trí “P” hoặc “R” hoặc do xe không được phanh bằng động cơ.
• Luôn đặt chân lên bàn đạp phanh khi chuyển số sang vị trí “N” hoặc từ vị trí “N” sang vị trí khác để tránh nguy cơ mất kiểm soát.
• Chỉ sử dụng duy nhất chân phải khi điều khiển xe số tự động.
• Tránh đạp ga khi chuyển cần số từ vị trí “P” hoặc “N” để tránh tăng tốc đột ngột.
• Tránh đặt chai lọ hoặc các vật khác dưới sàn, để tránh nguy cơ bị kẹt bàn đạp phanh/ga.
• Không mang giày cao gót khi lái xe, vì có thể gây ra các vấn đề an toàn và không thoải mái khi điều khiển xe.

Cho dù bạn lái xe có loại hộp số nào, hãy dành thời gian tìm hiểu về xe trước khi tham gia giao thông, thông tin về xe thường được cung cấp trong “Hướng Dẫn Sử Dụng Xe” của nhà sản xuất. Quan trọng nhất vẫn là: hiểu luật giao thông, có kỹ năng lái xe và phản xạ đúng trong tình huống cần thiết.

Tình Huống Khẩn Cấp Khi Lái Xe Số Tự Động

Trong trường hợp xe mất phanh, kẹt ga khi động cơ vẫn hoạt động ở tốc độ cao, quan trọng nhất là không tắt động cơ. Khi động cơ tắt, vô-lăng bị khóa cứng và lái xe trở nên không thể kiểm soát, dẫn đến nguy cơ tai nạn.

Các tình huống khẩn cấp đòi hỏi hành động nhanh, nhưng bình tĩnh là yếu tố quan trọng nhất. Hoảng loạn chỉ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Bằng cách kiềm chế phản ứng của cơ thể, bạn có thể tiếp tục suy nghĩ logic và đưa ra quyết định đúng đắn.

Xe Mất Phanh:

• Không tắt động cơ, để động cơ hoạt động bình thường
• Chuyển cần số sang số tay để điều khiển về cấp số L1 - L2 - L3 và sử dụng phanh động cơ để giảm tốc độ xe
• Khi tốc độ giảm đáng kể, từ từ kéo phanh tay để giảm tốc độ xe
• Dừng xe.

Nếu trên đường thẳng, có thể chuyển cần số về N để giảm tốc độ xe từ từ.

Nếu xe chạy trên đường dốc, không bao giờ chuyển cần số về N vì không thể giảm tốc độ xe. Hãy chuyển về cấp số L1-2-3 và sử dụng động cơ để giảm tốc độ, cố gắng tìm nơi an toàn để dừng xe.

Xe Gặp Sự Cố Kẹt Ga

Trong trường hợp xe bị kẹt chân ga, người lái có thể điều khiển xe như sau để đảm bảo an toàn

• Không tắt động cơ, vẫn để động cơ hoạt động bình thường
• Chuyển cần số về N để ngắt truyền động, đảm bảo xe không tiếp tục chạy nhanh hơn
• Dùng chân phanh giảm tốc độ từ từ cho đến khi dừng hẳn ở vị trí an toàn

Dừng Ở Đèn Đỏ Khi Lái Xe Số Tự Động

• Nếu dừng nhanh thì vẫn để cần số ở vị trí D, giữ chân phanh nếu đường dốc
• Nếu xe dừng lâu có thể chuyển cần số sang vị trí N và kéo phanh tay
• Không chuyển cần số về vị trí P vì trong trương hợp xe bị đâm phía sau khi đang dừng đèn đỏ sẽ gây hại cho hộp số. Ngoài ra một vài xe trang bị tính năng khoá cửa tự động, khi về P cửa xe sẽ unlock khiến kẻ gian dễ dàng đột nhập vào xe.

Lái Xe Trên Đường Đèo Với Xe Số Tự Động

• Lên dốc, đi lên đèo thì có thể để cần số ở vị trí D hay chuyển sang chế độ số tay để tự điều khiển các cấp số. Để thoải mái nhất người lái nên để cần số ở D, việc tính toán các cấp số phù hợp đã có hệ thống điện tử điều khiển.
• Xuống dốc, đi xuống đèo người lái nên chủ động chuyển sang số tay, tự điều khiển các cấp số cộng trừ 3-2-1 để hãm tốc độ bằng động cơ, hạn chế đạp phanh chân nhiều để đảm bảo an toàn

Tuyệt đối không tắt máy xe, chuyển số về N thả trôi dốc để tiết kiệm nhiên liệu vì điều này khiến bạn khó điều khiển vô-lăng đúng hướng (tắt máy trợ lực lái không hoạt động, vô-lăng sẽ bị khóa cứng hoặc rất nặng không đánh lái được), tốc độ xe tăng nhanh khi chạy theo quán tính, không thể hãm tốc độ bằng động cơ mà phải dùng phanh chân nhiều, nếu đạp phanh quá lâu sẽ dẫn đến tình  trạng mất phanh, rất nguy hiểm

Dừng đỗ xe với xe số tự động

Các bước đỗ xe an toàn khi lái xe số tự động (đường bằng và đường dốc) người lái cần tập thói quen

• Đạp chân phanh cho xe dừng hẳn lại
• Chuyển cần số về N
• Kéo phanh tay
• Nhả phanh chân
• Chuyển cần số về P

Điều này sẽ giúp hộp số bền hơn, hạn chế ma sát các chi tiết cơ khí bên trong hộp số

Tất cả những hướng dẫn và chú ý trên khi lái xe số tự động sẽ giúp bạn biết được những điều nên và không nên làm cũng như cách xử lý các tình huống nguy hiểm khi lái xe hộp số tự động. Để đảm bảo lái xe an toàn, bạn nên thường xuyên luyện tập, trao dồi các kỹ năng lái xe và đặt biệt là tuân thủ đúng các quy định pháp luật giao thông đường bộ.