Cúng động thổ hay còn gọi là lễ cúng Thổ Địa, là nghi thức xin phép Thổ Địa trước khi bắt tay vào xây dựng nhà cửa. Đây là nghi lễ "xin phép Thổ Địa" để chính thức khởi công xây dựng các công trình, từ nhà ở đến các công trình lớn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách thực hiện lễ cúng động thổ đúng cách nhất.

I. Lịch sử và ý nghĩa của lễ cúng động thổ
Lễ cúng động thổ có nguồn gốc từ văn hóa Trung Hoa cổ đại, bắt đầu từ năm 113 TCN dưới triều đại Vũ Hán Đế. Qua thời gian, nghi lễ này được người Hoa mang đến Việt Nam và duy trì cho đến ngày nay.
Lễ Cúng Động Thổ thường được thực hiện vào ngày mùng 3 Tết Nguyên Đán hàng năm. Người Việt, do ảnh hưởng lâu dài từ nền văn hóa Trung Hoa, đã tiếp nhận và duy trì nghi lễ này cho đến nay.

II. Nội dung của lễ cúng động thổ
Mỗi vùng miền sẽ có cách bày trí mâm cúng động thổ khác nhau, tùy theo phong tục và đặc trưng văn hóa của từng địa phương. Tuy nhiên, để công việc xây dựng diễn ra suôn sẻ, mâm cúng động thổ cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo và đầy đủ.

1. Các lễ vật cúng động thổ (lễ mặn)
Mâm cúng động thổ thường có đồ cúng mặn, tương tự như các mâm lễ thông thường khác. Các lễ vật cúng động thổ (lễ mặn) bao gồm:
Mâm cúng động thổ |
|
1 miếng thịt lợn luộc, thường là thịt vai hoặc thịt ba chỉ | 1 chén muối |
1 con gà trống luộc, gà trống tơ, có mào đẹp | 1 chén gạo |
1 đĩa xôi hoặc bánh chưng | 1 bát nước |
1 bộ quần áo Quan Thần Linh | 3 ly trà |
3 quả trứng gà luộc | 1 cốc rượu trắng |
5 loại quả khác nhau xếp thành đĩa | 1 Bao thuốc lá |
9 bông hoa hồng đỏ | 1 đinh vàng hoa |
5 lễ vàng tiền | 2 cây đèn cầy |
3 hũ muối – gạo – nước | 5 cái oản đỏ |

2. Lễ vật cúng động thổ (lễ chay)
Lễ vật cúng động thổ bao gồm các loại hoa quả, trong đó có 5 loại trái cây. Những trái cây này phải có hình tròn hoặc mềm và ngọt, tượng trưng cho sự đầy đủ, sung túc. Dưới đây là các loại trái cây thường được sử dụng:
Mâm cúng động thổ
|

III. Các bước tiến hành lễ cúng động thổ
Khi mâm lễ đã được chuẩn bị đầy đủ, chủ tế hoặc thầy cúng sẽ là người tiến hành nghi thức. Đối với các công trình xây dựng nhà ở, chủ nhà cũng có thể là người thực hiện lễ cúng này.
Các bước thực hiện lễ cúng động thổ bao gồm:
1. Bước 1: Lựa chọn ngày giờ thích hợp để cúng động thổ
Mỗi ngày đều có những vận khí tốt xấu khác nhau, tương ứng với sự chuyển động của sao và thiên nhiên. Vì vậy, khi làm lễ động thổ, gia chủ cần lựa chọn ngày giờ hoàng đạo, lúc này trời đất hòa hợp, ngày giờ sẽ phù hợp với tuổi và mệnh của gia chủ, giúp công việc được thuận lợi.
Để chọn ngày giờ tốt cho lễ động thổ, gia chủ nên nhờ các thầy xem tuổi. Nếu gia chủ không hợp tuổi, có thể nhờ người hợp tuổi và mệnh thay thế để thực hiện lễ cúng thay mình.
2. Bước 2: Sắp xếp mâm cúng động thổ
Sau khi chọn được ngày và người, bước tiếp theo là chuẩn bị mâm cúng động thổ. Các lễ vật đã được chuẩn bị xong, gia chủ sẽ sắp xếp mâm cúng theo sự hướng dẫn của thầy cúng.
Thông thường, khi cúng động thổ, gia chủ sẽ mời thầy cúng đến hỗ trợ. Lúc này, gia chủ sẽ đứng bên cạnh để hỗ trợ thầy tổ chức lễ nghi. Tuy nhiên, nếu có đủ kinh nghiệm, một số gia chủ có thể tự mình thực hiện nghi lễ này.
Việc tự thực hiện lễ cúng động thổ là một hành động rất đáng làm. Điều này không chỉ giúp nghi lễ trở nên trang trọng hơn, mà còn thể hiện lòng thành kính sâu sắc của gia chủ.
3. Bước 3: Tiến hành bài cúng động thổ khi xây dựng nhà
Trong lễ cúng động thổ xây nhà, mâm cúng sẽ được đặt ngay giữa khu đất mà gia chủ định tiến hành động thổ.
Sau khi chuẩn bị xong mâm cúng, gia chủ sẽ thắp hai cây đèn cầy ở hai bên mâm. Nhang được đốt 7 nén nếu gia chủ là nam và 9 nén nếu là nữ. Sau khi thắp nhang xong, người chủ trì sẽ bắt đầu đọc bài văn khấn cúng động thổ.
Khi bài văn khấn hoàn tất, gia chủ sẽ dùng cuốc bổ nhát đầu tiên lên mảnh đất. Sau đó, thợ xây sẽ tiếp tục đào theo nhát cuốc của gia chủ để bắt đầu công trình.

IV. Bài văn khấn cúng động thổ
Để đảm bảo lễ cúng động thổ được thực hiện chính xác, nếu gia chủ tự tổ chức lễ, nên in sẵn bài văn khấn cúng động thổ để đọc. Dưới đây là mẫu văn khấn mà bạn có thể tham khảo:
Phần mở đầu Nam mô A Di Đà Phật! (x3 lần) Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy Quan Đương niên. Con kính lạy các Tôn phần bản xứ. Tín chủ (chúng) con là … (Tên người làm lễ). Ngụ tại … (Địa chỉ nhà). Phần khấn cầu Hôm nay là ngày … tháng … năm … tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Hôm nay tín chủ con khởi tạo … (làm việc gì thì điền việc ấy) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ. Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời: ngài Kim Niên Đường Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này. Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, Chủ thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm. Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam mô A Di Đà Phật! (x3 lần) |
V. Bài cúng động thổ
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Ngụ tại địa chỉ: ………… Hôm nay là ngày … tháng …. năm…. Tín chủ chúng con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả. Xin thắp nén nhang thơm, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: “ Hôm nay tín chủ chúng con khởi tạo…. (cất nóc, xây cổng, xây nhà, đổ móng…) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ dài lâu cho con cháu nhiều đời. Nay chọn được tháng tốt ngày lành, kính cáo chư vị thần linh, cúi mong soi xét và cho phép con được động thổ. Tín chủ chúng con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời:
Cùng với tất cả các vị thần linh cai quản, cư ngụ trong khu vực này. Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, nhanh chóng hoàn thành như mong muốn. Đồng thời, mong cho mọi sự công việc, chủ tớ bình an.” Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin trước án, kính lễ mong được phù hộ.
|
VI. Những điều cần lưu ý khi cúng động thổ
Lễ cúng động thổ là nghi thức trọng đại, vì vậy cần phải lưu ý những điểm sau để đảm bảo nghi lễ được tiến hành một cách thành kính và đúng đắn.

VII. Các tuổi làm nhà trong năm 2023
Trong phong thủy có câu: 'Lấy vợ xem tuổi đàn bà, xây nhà xem tuổi đàn ông'. Vì vậy, khi xây nhà, gia chủ cần xem tuổi của nam chủ nhà. Vậy, trong năm 2023, những tuổi nào hợp để làm nhà?
Các tuổi hợp làm nhà trong năm Quý Mão 2023:
Giáp Ngọ (1954); Đinh Dậu (1957); Quý Mão (1963); Ất Tỵ (1965); Bính Ngọ (1966); Ất Mão (1975); Tân Dậu (1981); Canh Ngọ (1990); Quý Dậu (1993); Kỷ Mão (1999)…
Những tuổi không hợp làm nhà năm 2023:
- Tuổi phạm Kim Lâu 2023: 1953 – Quý Tỵ; 1955 – Ất Mùi; 1958 – Mậu Tuất; 1960 – Canh Tý; 1962 – Nhâm Dần; 1964 – Giáp Thìn; 1967 – Đinh Mùi; 1969 – Kỷ Dậu; 1971 – Tân Hợi; 1973 – Quý Sửu; 1976 – Bính Thìn; 1978 – Mậu Ngọ; 1980 – Canh Thân; 1982 – Nhâm Tuất; 1985 – Ất Sửu; 1987 – Đinh Mão; 1989 – Kỷ Tỵ; 1991 – Tân Mùi; 1994 – Giáp Tuất; 1996 – Bính Tý; 1998 – Mậu Dần;2000 – Canh Thìn; 2003 – Quý Mùi; 2005 – Ất Dậu; 2007 – Đinh Hợi.
- Tuổi phạm Hoang Ốc 2023: 1955 – Ất Mùi; 1958 – Mậu Tuất; 1959 – Kỷ Hợi; 1961 – Tân Sửu; 1964 – Giáp Thìn; 1967 – Đinh Mùi; 1968 – Mậu Thân; 1970 – Canh Tuất; 1973 – Quý Sửu; 1974 – Giáp Dần; 1976 – Bính Thìn; 1977 – Đinh Tỵ; 1979 – Kỷ Mùi; 1982 – Nhâm Tuất; 1983 – Quý Hợi; 1985 – Ất Sửu; 1986 – Bính Dần; 1988 – Mậu Thìn; 1991 – Tân Mùi; 1992 – Nhâm Thân; 1994 – Giáp Tuất; 1995 – Ất Hợi; 1997 – Đinh Sửu; 2000 – Canh Thìn; 2001 – Tân Tỵ; 2003 – Quý Mùi; 2006 – Bính Tuất.
- Tuổi phạm Tam Tai 2023: 1956 – Bính Thân; 1960 – Canh Tý; 1964 – Giáp Thìn; 1968 – Mậu Thân; 1972 – Nhâm Tý; 1976 – Bính Thìn; 1980 – Canh Thân; 1984 – Giáp Tý; 1988 – Mậu Thìn; 1992 – Nhâm Thân; 1996 – Bính Tý; 2000 – Canh Thìn; 2004 – Giáp Thân; 2008 – Mậu Tý.
Hy vọng các thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa của lễ cúng động thổ và cách thức thực hiện lễ cúng, bài cúng để buổi lễ diễn ra suôn sẻ. Chúc bạn chuẩn bị thật tốt mọi thứ. Đừng quên tham khảo thêm các lễ cúng khác tại trang Mytour.
Cúng động thổ bao gồm những gì
1 miếng thịt lợn luộc
1 con gà trống luộc
1 đĩa xôi hoặc 1 chiếc bánh chưng
3 quả trứng gà luộc
5 cái oản đỏ
5 bộ lễ tiền vàng
1 chén muối
1 chén gạo
1 bao thuốc
1 chai rượu trắng
1 gói chè khô
Cúng động thổ cần thắp bao nhiêu cây nhang?
7 cây nhang nếu gia chủ là nam, và 9 cây nhang nếu gia chủ là nữ.