Làm xà phòng tại nhà không chỉ đáp ứng nhu cầu gia đình mà còn tạo ra những món quà độc đáo cho bạn bè với chi phí hợp lý. Bạn không chỉ sử dụng bộ dụng cụ làm xà phòng sẵn có mà còn có thể tự chế tạo xà phòng từ đầu với nguyên liệu tự chọn. Hãy cùng tìm hiểu cách tự làm xà phòng từ con số 0 bằng phương pháp lạnh.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Dưới đây là danh sách nguyên liệu bạn sẽ cần để tự chế tạo xà phòng tự nhiên: 680 gr dầu dừa hoặc dầu ôliu, 1.000 gr chất béo thực vật, 340 gr natri hydroxit hoặc dung dịch kiềm, 900 gr nước tinh khiết hoặc nước cất, và 120 ml tinh dầu mùi yêu thích như bạc hà, chanh, hoa hồng hoặc hoa oải hương.
Các bước thực hiện
Chuẩn bị làm xà phòng theo phương pháp lạnh

Chuẩn bị nguyên liệu. Xà phòng lạnh là sự kết hợp hài hòa giữa dầu, dung dịch kiềm và nước, tạo nên sản phẩm chất lượng sau quá trình xà phòng hóa. Hãy ghé cửa hàng thủ công và tạp hóa để sắm đủ nguyên liệu cần thiết.

Chuẩn bị không gian làm xà phòng. Làm sạch khu vực làm việc trong nhà bếp để dễ dàng xử lý nguyên liệu trên bếp. Hãy chú ý đến an toàn khi làm việc với chất kiềm, và đảm bảo an toàn cho trẻ nhỏ và thú cưng bằng cách giữ chúng xa khỏi khu vực làm việc. Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ bao gồm kính bảo hộ, găng tay cao su, ấm inox hoặc ấm sứ, bình nước thủy tinh, thìa nhựa, và nhiệt kế.

Đọc hướng dẫn an toàn sử dụng dung dịch kiềm. Trước khi bắt đầu, hãy đọc cảnh báo an toàn trên hộp dung dịch kiềm. Lưu ý rằng không để dung dịch kiềm tiếp xúc trực tiếp với da, và luôn đeo kính bảo hộ cùng găng tay khi xử lý.
Trộn nguyên liệu

Cân 340 gr dung dịch kiềm. Sử dụng cân để đảm bảo đo lường chính xác, sau đó đổ dung dịch kiềm vào cốc đong dung tích 480 ml.

Cân 900 gr nước lạnh. Sử dụng cân để đảm bảo đo lường chính xác, sau đó đổ nước vào nồi inox hoặc bát thủy tinh (tránh sử dụng đồ nhôm).

Đổ dung dịch kiềm vào nước. Đặt nồi dưới quạt hút bếp hoặc mở cửa sổ để đảm bảo thoáng khí. Từ từ đổ dung dịch kiềm vào nước và khuấy nhẹ đến khi tan hết.
- Chú ý đổ chất kiềm vào nước, không ngược lại; nếu ngược lại, phản ứng sẽ xảy ra ngay và có thể gây nguy hiểm.
- Khi đổ chất kiềm vào nước, chất này sẽ làm nóng nước và tạo khí. Hãy quay mặt ra để tránh hít phải khí độc hại.
- Chờ hỗn hợp nguội và chất tan hết trước khi tiếp tục.

Đong dầu. Sử dụng cân để đo 680 gr dầu dừa, 1.000 gr chất béo thực vật và 680 gr dầu ôliu.

Trộn dầu. Đặt nồi inox lớn lên bếp với lửa nhỏ vừa. Đổ dầu dừa và chất béo thực vật vào nồi, khuấy đến khi tan chảy. Thêm dầu ôliu và khuấy đều cho tới khi tất cả nguyên liệu tan hết và hỗn hợp đồng nhất. Tắt bếp.

Đo nhiệt độ dung dịch kiềm và dầu. Sử dụng nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ của dung dịch kiềm và dầu. Theo dõi cho đến khi dung dịch kiềm đạt 35-36 độ C và dầu đạt 35-36 độ C hoặc thấp hơn.

Đổ dung dịch kiềm vào dầu. Khi cả hai hỗn hợp đều đã đạt nhiệt độ phù hợp, đổ dung dịch kiềm chậm rãi vào dầu.
- Sử dụng thìa gỗ hoặc thìa chịu nhiệt để khuấy, không sử dụng thìa kim loại.
- Bạn cũng có thể sử dụng máy xay cầm tay để khuấy dung dịch kiềm và dầu.
- Khuấy tiếp trong 10-15 phút cho đến khi xuất hiện 'quá trình tạo vệt'; bạn sẽ nhận ra thìa để lại một vệt rõ ràng giống như khi làm bánh pudding. Nếu sử dụng máy xay cầm tay, quá trình này sẽ diễn ra trong khoảng 5 phút.
- Nếu không thấy hỗn hợp tạo vệt trên bề mặt sau 15 phút, hãy để yên 10-15 phút trước khi tiếp tục khuấy.

Thêm 120 ml tinh dầu khi hỗn hợp bắt đầu tạo vệt trên bề mặt. Một số loại hương liệu và tinh dầu (như tinh dầu quế) khiến xà phòng cứng lại nhanh chóng, do đó hãy chuẩn bị đổ xà phòng vào khuôn ngay khi khuấy thêm tinh dầu.
Đổ khuôn xà phòng

Đổ xà phòng vào khuôn. Nếu sử dụng hộp giày hoặc khuôn gỗ, hãy lót giấy nến bên trong. Sử dụng phới nhựa cũ để cạo phần xà phòng cuối cùng từ nồi vào khuôn.
- Hãy đảm bảo bạn vẫn đeo găng tay và kính bảo hộ vì xà phòng thô có tính ăn mòn và có thể gây bỏng da.
- Cẩn thận giữ khuôn cách bàn làm việc 2,5-5 cm và nhẹ nhàng thả xuống. Lặp lại vài lần để loại bỏ bong bóng khí bên trong xà phòng thô.

Đậy khuôn. Nếu bạn sử dụng hộp giày làm khuôn, hãy đậy nắp và che phủ bằng vài chiếc khăn. Nếu bạn chọn khuôn xà phòng, có thể dán một tờ bìa cứng lên trên trước khi che phủ bằng khăn.
- Khăn giúp cách ly xà phòng và thúc đẩy quá trình xà phòng hóa.
- Đậy kín, để yên và giữ xà phòng xa tầm gió (bao gồm máy điều hòa) trong vòng 24 giờ.

Kiểm tra xà phòng. Trong 24 giờ, xà phòng sẽ trải qua giai đoạn hóa gel và quá trình làm nóng. Hãy mở nắp đậy, để xà phòng ở một chỗ thêm 12 giờ và đợi kết quả.
- Nếu bạn đong chính xác và tuân theo hướng dẫn, xà phòng sẽ có lớp mỏng giống như bột màu trắng trên bề mặt. Chất này hoàn toàn vô hại và bạn có thể sử dụng thước cũ hoặc phới kim loại để loại bỏ.
- Nếu xà phòng có lớp màng bóng đậm trên trên, đó là dấu hiệu không tốt vì chất kiềm và dầu đã tách rời. Tình trạng này xảy ra khi đong không chính xác, khuấy không đủ lâu hoặc có sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa chất kiềm và dầu khi trộn.
- Xà phòng không đủ cứng hoặc có các hạt trắng hoặc trong suốt bên trong nghĩa là có thể ăn mòn da và không thể sử dụng. Nguyên nhân là do quá trình khuấy không đủ trong quá trình làm xà phòng.
Phơi xà phòng

Lấy xà phòng ra khỏi khuôn. Đảo ngược hộp hoặc khuôn để xà phòng rơi lên một tấm khăn hoặc bề mặt sạch.

Cắt xà phòng thành từng viên. Bạn sẽ cần áp lực để cắt loại xà phòng này. Bạn có thể sử dụng dao sắc, một dây kim loại dài với hai tay cầm, dây nilon dày hoặc dây câu cá.

Phơi xà phòng. Đặt xà phòng lên một tấm giấy nến trên bề mặt phẳng hoặc giá phơi trong vòng 2 tuần để quá trình xà phòng hóa hoàn tất và xà phòng khô hoàn toàn. Lật xà phòng sau 2 tuần để làm khô mặt còn lại.

Phơi xà phòng một tháng. Để xà phòng ở một chỗ và tiếp xúc với không khí ít nhất một tháng. Khi xà phòng khô hoàn toàn, bạn có thể sử dụng nó như xà phòng sẵn có hoặc đóng gói làm quà tặng cho bạn bè.
Lời khuyên
- Tránh sử dụng nước hoa làm hương liệu, đặc biệt là loại nước hoa chứa cồn. Cồn có thể thay đổi phản ứng hóa học giữa chất kiềm và chất béo, gây hỏng xà phòng. Hãy sử dụng tinh dầu tự nhiên hoặc hương liệu chuyên dụng để làm xà phòng. Một ít tinh dầu hoặc hương liệu cũng tạo mùi thơm dễ chịu. Sử dụng khoảng một thìa cà phê là đủ.
- Nhiệt độ đóng vai trò quan trọng khi trộn dầu và chất kiềm. Nếu nhiệt độ quá cao, hai hỗn hợp sẽ phân tách; nếu nhiệt độ quá thấp, hỗn hợp sẽ không hóa thành xà phòng.
- Dung dịch kiềm có thể mua tại hầu hết cửa hàng hóa chất hoặc cửa hàng trực tuyến. Hãy chắc chắn rằng trên bao bì có thông tin chi tiết: natri hydroxit 100%.
- Không tự làm xà phòng nếu chưa có sự cho phép của bố mẹ hoặc người giám hộ. Nếu không, bạn có thể gặp rắc rối.
Cảnh báo
- Dụng cụ làm xà phòng chỉ sử dụng để sản xuất xà phòng, không tái sử dụng trong bếp hoặc để xử lý thực phẩm. Chú ý khi sử dụng các dụng cụ gỗ, vì chúng có thể bong tróc nếu liên tục sử dụng làm xà phòng. Tránh sử dụng dụng cụ đánh trứng, vì chất ăn mòn có thể bám vào nhiều vị trí trên dụng cụ.
- Hạt nhỏ màu trắng sau khi xà phòng cứng lại trong khuôn là dấu hiệu xà phòng có tính ăn mòn và phải được xử lý an toàn. Những hạt màu trắng này là chất kiềm. Để xử lý mẻ xà phòng bị nhiễm chất kiềm, bạn có thể trung hòa chất kiềm bằng giấm. Ngâm bánh xà phòng vào nước, sau đó (đã đeo găng tay) vỡ bánh xà phòng hoặc sử dụng phương tiện khác để bẻ xà phòng thành từng miếng nhỏ. Sau đó, đổ hỗn hợp xà phòng-giấm vào ống dẫn nước.
- Dung dịch kiềm (natri hydroxit) là bazơ mạnh và có thể rất nguy hiểm. Tránh tiếp xúc với da và mắt. Nếu dung dịch kiềm tiếp xúc với da, hãy rửa ngay bằng nước, sau đó có thể sử dụng giấm để trung hòa vết bỏng và sau đó tìm sự chăm sóc y tế. Nếu dung dịch kiềm tiếp xúc với mắt, hãy rửa sạch bằng nước mát trong vòng 15-20 phút, sau đó tìm sự chăm sóc y tế. Sử dụng bồn rửa mắt khẩn cấp hoặc chai rửa mắt nếu có sẵn. Nếu nuốt phải dung dịch kiềm, hãy liên hệ ngay với trung tâm kiểm soát chất độc.
- Mang găng tay cao su và kính bảo hộ khi xử lý dung dịch kiềm. Đảm bảo không để dung dịch kiềm trong tầm tay trẻ em và thú nuôi.
- Khi trộn các chất hóa học như chất kiềm với nước, luôn đổ chất vào nước, không đổ nước vào chất để giảm nguy cơ chất bắn ra ngoài.
Những vật dụng bạn cần
-
Dầu:
- 680 gr dầu ô liu (không phải dạng nguyên chất)
- 680 gr dầu dừa
- 1.000 gr chất béo thực vật
-
Dung dịch kiềm:
- 340 gr dung dịch kiềm
- 900 gr nước tinh khiết hoặc nước chất
-
Hương liệu hoặc tinh dầu
- 120 ml hương liệu yêu thích
-
Thiết bị:
- Kính bảo hộ
- Găng tay cao su
- Tạp dề
- Cân để cân nguyên liệu
- Ấm inox hoặc ấm sứ lớn. Không sử dụng ấm nhôm và ấm có bề mặt chống dính.
- Bình nước thủy tinh hoặc bình nhựa miệng rộng để đựng nước và chất kiềm
- Cốc đong bằng thủy tinh hoặc nhựa dung tích 480 ml
- Thìa nhựa hoặc thìa gỗ
- Máy xay cầm tay (không bắt buộc)
- 2 nhiệt kế bằng thủy tinh có thể đo nhiệt độ từ 27-38 độ C. Có thể sử dụng loại nhiệt kế đo nhiệt độ kẹo
- Khuôn nhựa phù hợp để làm xà phòng lạnh hoặc hộp giày hoặc khuôn gỗ.
- Giấy nến
- Nhiều khăn giấy
- Nguồn nước chảy và giấm (đề phòng trường hợp tiếp xúc với dung dịch kiềm).