1. Hướng dẫn quy trình viết
a. Trước khi tóm tắt
- Đọc kỹ văn bản gốc
- Xác định nội dung chính cần tóm tắt
+ Xác định nội dung khái quát, cốt lõi của toàn văn bản
+ Tìm ý chính của từng phần hoặc đoạn và xác định mối quan hệ giữa các phần hoặc các đoạn
+ Tìm các từ ngữ quan trọng
+ Xác định ý chính của văn bản
+ Xác định đúng nội dung khái quát, cốt lõi
+ Xác định các phần trong văn bản
- Tìm ý chính của từng phần
- Xác định yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
+ Xác định ý lớn và ý nhỏ của văn bản gốc
+ Tùy theo yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt mà chọn ý lớn hay ý nhỏ từ văn bản gốc
b. Viết văn bản tóm tắt
- Sắp xếp các ý chính của văn bản gốc theo một trình tự hợp lý
- Sử dụng lời văn của bạn kết hợp với những từ ngữ quan trọng trong văn bản gốc để viết văn bản tóm tắt
- Chú ý bảo đảm yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
c. Soát lại
Rèn luyện, tự chỉnh sửa văn bản tóm tắt của bạn
2. Ví dụ minh họa
Tóm tắt văn bản Bánh chưng, bánh giầy trong SGK Ngữ văn 6, tập hai.
Vua Hùng về già muốn truyền ngôi cho các con nên đặt điều kiện: không kể con trưởng, con thứ, miễn ai làm vừa lòng Tiên Vương sẽ được nối ngôi. Các lang tìm kiếm đồ ngon vật lạ trong rừng dưới biển dâng cho vua cha. Riêng Lang Liêu, con thứ mười tám, sau khi mơ thấy thần đã làm một loại bánh hình vuông, một loại bánh hình tròn để dâng vua. Vua rất hài lòng nhận bánh làm lễ Tiên Vương, và lên ngôi vua. Từ đó, bánh chưng, bánh giầy trở thành đồ lễ không thể thiếu trong dịp Tết.