Buzz
1. Thông tin về tác giả và tác phẩm
a) Tác giả
- Tác giả của tác phẩm là Nguyễn Dữ, còn được biết đến với tên Nguyễn Tự trong sách phiên âm
- Nguyễn Dữ là một học giả uyên bác, chỉ làm quan trong một năm rồi chọn cuộc sống ẩn dật, giống như nhiều trí thức khác thời bấy giờ.
b) Tác phẩm
- Nguồn gốc: 'Chuyện người con gái Nam Xương' là một trong 20 truyện thuộc tập 'Truyền kỳ mạn lục' của Nguyễn Dữ.
- Thể loại: Đây là một câu chuyện thuộc thể loại truyền kỳ.
Đặc điểm của thể loại truyền kỳ: Thường bao gồm các yếu tố kỳ ảo, hoang đường, nhưng cũng thường dựa trên truyện cổ dân gian và truyền thuyết lịch sử của Việt Nam. Nhân vật chính thường là phụ nữ hiền thục, mong muốn cuộc sống bình yên và hạnh phúc, nhưng bị các thế lực tàn ác và luật lệ nghiệt ngã đẩy vào hoàn cảnh bi kịch. Cũng có nhân vật là trí thức bất mãn với xã hội, không chấp nhận cuộc sống danh lợi hạn hẹp.
- Tóm tắt: Vũ Thị Thiết (Vũ Nương) là một thiếu nữ xinh đẹp, hiền thục và đoan trang, được Trương Sinh, một người thiếu học và hay ghen, cưới làm vợ. Ngay sau khi kết hôn, Trương Sinh phải ra chiến trường, còn Vũ Nương ở nhà chăm sóc mẹ chồng và nuôi con nhỏ. Khi mẹ chồng qua đời, nàng tổ chức ma chay chu đáo như đối với cha mẹ mình. Khi Trương Sinh trở về và biết tin mẹ mất, anh rất đau buồn. Con trai của họ không nhận cha, và Trương Sinh nghi ngờ sự chung thủy của Vũ Nương. Để chứng minh sự trong sạch của mình, Vũ Nương đã nhảy sông tự vẫn. Phan Lang, sau khi cứu Linh Phi, đã gặp lại Vũ Nương và giải oan cho nàng. Trương Sinh lập đàn giải oan cho Vũ Nương. Tác phẩm tôn vinh phẩm hạnh của phụ nữ và chỉ trích sự hà khắc của xã hội phong kiến.
- Bố cục: Văn bản được chia thành 3 phần:
+ Phần 1: từ đầu đến 'như đối với cha mẹ đẻ mình': Miêu tả cuộc hôn nhân giữa Vũ Nương và Trương Sinh, những biến cố và phẩm hạnh của Vũ Nương khi chồng ra chiến trường
+ Phần 2: từ tiếp theo đến 'nhưng việc trót đã qua rồi': Kể về nỗi oan khuất và cái chết đau thương của Vũ Nương
+ Phần 3: phần còn lại: Vũ Nương ở Thủy Cung và sự giải oan cho nàng
2. Hiểu biết văn bản
a) Cuộc sống của Vũ Nương sau khi kết hôn với Trương Sinh
- Vũ Nương là người hiền thục, đoan trang với những phẩm hạnh tốt đẹp.
- Trương Sinh, một chàng trai trong làng, yêu mến Vũ Nương và đã xin mẹ đem trăm lạng vàng để cưới nàng về làm vợ.
- Dù biết chồng mình có tính ghen tuông, Vũ Nương vẫn giữ đúng phép tắc và không để xảy ra mâu thuẫn trong hôn nhân.
- Khi chiến tranh nổ ra, dù thuộc gia đình giàu có, Trương Sinh vẫn phải lên đường nhập ngũ. Trong thời gian chồng đi chiến trận, Vũ Nương tận tụy chăm sóc gia đình: sinh con, lo lắng cho mẹ chồng, và khi mẹ chồng qua đời, nàng tổ chức ma chay chu đáo.
=> Vũ Nương là một người vợ tận tụy, hiền hậu, và luôn hết lòng vì chồng cũng như gia đình nhà chồng.
b) Hiểu lầm của Trương Sinh dẫn đến nỗi oan khuất của Vũ Nương
- Tình huống: Trương Sinh trở về từ chiến trường và biết tin mẹ mất, liền bế con đến mộ thăm mẹ. Đứa con ngây thơ hỏi: “Ông là cha tôi ư?”
=> Trương Sinh hiểu nhầm rằng vợ mình có mối quan hệ bất chính.
- Trương Sinh nổi giận và không ngừng trách móc, trong khi Vũ Nương cố gắng giải thích nhưng không thành công. Kết cục, vì không thể làm rõ nỗi oan, Vũ Nương đã tắm rửa sạch sẽ, ra bến Hoàng Giang, ngửa mặt lên trời và thốt lên: “Kẻ bất hạnh này…” rồi nhảy xuống sông tự vẫn.
=> Vũ Nương chìm trong đau đớn và thất vọng trước sự nghi ngờ của chồng. Nàng chọn cái chết để thanh minh cho danh dự của mình, phản ánh số phận bi kịch của phụ nữ trong xã hội xưa.
c) Vũ Nương được minh oan
- Một đêm, khi Trương Sinh bế con ngồi trước đèn, thấy đứa bé chỉ vào bóng trên tường và nói: “Cha Đản lại đến kìa”. Trương Sinh hỏi, đứa bé chỉ vào cái bóng.
- Khi điều tra, Trương Sinh phát hiện rằng vợ thường đùa con bằng cách chỉ vào cái bóng và nói đó là cha Đản khi nàng ở nhà một mình.
- Một người cùng làng tên Phan Lang, nhờ đã cứu Linh Phi trước đó, nên khi gặp nạn chết đuối, đã được Linh Phi cứu sống và tình cờ gặp Vũ Nương tại thủy cung.
- Phan Lang trở về dương thế và Vũ Nương gửi theo một bông hoa vàng kèm theo yêu cầu Trương Sinh lập đàn để giải oan cho nàng.
- Trương Sinh thực hiện theo lời Vũ Nương, lập một đàn tràng suốt ba ngày đêm tại bến Hoàng Giang, và thấy Vũ Nương hiện về lúc ẩn lúc hiện.
=> Vũ Nương đã được minh oan nhưng không thể trở lại sống cuộc đời trần thế.
3. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 51 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trả lời:
- Phần 1 (từ đầu đến 'như đối với cha mẹ đẻ mình'): Miêu tả cuộc sống của Vũ Nương từ khi về làm dâu nhà Trương Sinh cho đến trước khi chồng trở về từ chiến trận.
- Phần 2 (tiếp theo đến 'nhưng việc trót đã qua rồi'): Đề cập đến nỗi oan ức mà Vũ Nương phải chịu đựng.
- Phần 3 (đoạn còn lại): Vũ Nương được minh oan và giải thoát khỏi oan khiên.
Câu 2 (trang 51 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trả lời:
- Trong cuộc sống hằng ngày vợ chồng: “Trương Sinh tính cách hay nghi ngờ, luôn phòng tránh vợ quá mức cần thiết.”
=> “Dù giữ gìn phép tắc, vợ chồng chưa bao giờ xảy ra bất hòa.”
- Trong tình huống chia tay: “Chồng ra trận, tôi không dám mơ ước về việc trở về với vinh hoa phú quý, chỉ cầu mong ngày trở về được bình an, như vậy là đủ rồi.”
=> Tình nghĩa.
- Trong thời gian chồng đi vắng: Vũ Nương là một người dâu thảo, hết lòng chăm sóc mẹ chồng với sự ân cần và chu đáo: “Nàng tận tâm thuốc thang, lễ bái thần phật và dùng lời lẽ ngọt ngào khuyên lơn.”, thể hiện lòng thương yêu và lo lắng tỉ mỉ: khi mẹ chồng qua đời, “Nàng hết lòng xót thương, việc ma chay tế lễ đều chu toàn như với cha mẹ đẻ mình.”
=> Hoàn thành nghĩa vụ của một người con và dâu.
- Khi bị chồng nghi ngờ, Vũ Nương đã nỗ lực giải thích để chồng hiểu lòng mình nhưng không thành công. Bị đẩy vào thế khó, nàng đã chọn cái chết để chứng minh sự trong sạch của mình.
=> Tóm lại, qua việc đặt nhân vật vào các hoàn cảnh khác nhau, tác giả đã khắc họa rõ nét một Vũ Nương hiền thục, là người vợ chung thủy, yêu thương chồng con hết mực, một dâu hiếu thảo, hết lòng vì cha mẹ chồng, đồng thời là người phụ nữ coi trọng danh dự, phẩm hạnh và quyết bảo vệ sự trong sạch của bản thân.
Câu 3 (trang 51 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trả lời:
- Trương Sinh quá nghi ngờ, ghen tuông và gia trưởng. Ông không tạo điều kiện cho Vũ Nương giải thích hay biện hộ cho mình.
- Xã hội đó đã tạo ra nhiều bất công, làm cho thân phận phụ nữ trở nên bấp bênh và bi thảm. Họ không những không được bảo vệ mà còn bị đối xử một cách vô lý và thiếu công bằng.
Câu 4 (trang 51 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trả lời:
- Cốt truyện diễn biến bất ngờ và căng thẳng.
- Sự phát triển tâm lý nhân vật được xây dựng hợp lý với khởi đầu và cao trào rõ rệt.
- Sự xuất hiện của cái bóng làm tăng cao kịch tính của câu chuyện.
Câu 5 (trang 51 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Trả lời:
- Các yếu tố huyền bí trong câu chuyện bao gồm:
+ Phan Lang lạc vào động của Linh Phi, được đãi tiệc và gặp Vũ Nương - người đã qua đời nhưng vẫn xuất hiện, sau đó được sứ giả của Linh Phi đưa trở lại thế giới trần.
+ Vũ Nương hiện ra sau khi Trương Sinh thực hiện lễ giải oan.
- Ý nghĩa:
+ Tôn vinh phẩm hạnh cao quý của Vũ Nương, người dù ở thế giới khác vẫn khao khát khôi phục danh dự của mình.
+ Phản ánh nguyện vọng của nhân dân: người lương thiện được minh oan và nhận lại sự công bằng.
+ Gửi gắm nỗi cảm thông sâu sắc đối với số phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến.
Trên đây là một số điểm chính về tác phẩm 'Chuyện người con gái Nam Xương.' Xem thêm phân tích chi tiết trong tài liệu chọn lọc. Trân trọng.
