Buzz
1. Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
1.1. Tác giả
a. Thông tin tiểu sử
Hàn Mặc Tử (1912-1940), tên thật là Nguyễn Trọng Trí, sinh ra tại Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Ông mất cha từ khi còn nhỏ và phải sống với mẹ ở Quy Nhơn. Khi 21 tuổi, ông vào Sài Gòn để bắt đầu sự nghiệp. Mặc dù làm công chức chỉ trong thời gian ngắn, ông đã mắc bệnh phong và qua đời.
b. Sự nghiệp văn học
- Di sản văn học: Hàn Mặc Tử để lại cho văn học nhiều tác phẩm giá trị như 'Gái quê,' 'Thơ điên,' 'Xuân như ý,' 'Duyên kì ngộ,' 'Quần tiên hội,' và nhiều tác phẩm khác.
- Phong cách sáng tác: Tâm hồn nghệ sĩ của ông đã tạo ra những bài thơ tuyệt vời, không chỉ thể hiện cảm xúc sâu lắng mà còn mang đến những trải nghiệm thẩm mỹ độc đáo và thể hiện sự sáng tạo tuyệt vời của con người.
Quá trình sáng tác của ông đã phản ánh sự phát triển của thơ mới, từ giai đoạn lãng mạn ban đầu, qua sáng tạo tượng trưng, và tiếp tục tiến vào thế giới siêu thực.
1.2. Tác phẩm
a. Nguồn gốc và hoàn cảnh sáng tác:
Bài thơ này thuộc tập 'Thơ điên,' được viết vào năm 1938. Tác phẩm được lấy cảm hứng từ mối tình đơn phương của Hàn Mặc Tử với người yêu Hoàng Thị Kim Cúc.
b. Ý nghĩa của bài thơ:
Bài thơ diễn tả tình yêu đối với cuộc sống, thể hiện nỗi buồn vì sự chia ly, và thể hiện những khát khao mỏng manh về tình yêu và hạnh phúc.
c. Cấu trúc:
- Phần 1: Mô tả về thôn Vĩ.
- Phần 2: Diễn tả tâm trạng của tác giả.
2. Soạn bài Đây thôn Vĩ Dạ ngắn gọn - Ngữ văn lớp 11
2.1. Các câu hỏi trong bài học
Câu 1: Phân tích vẻ đẹp của phong cảnh và cảm xúc của tác giả trong khổ thơ đầu.
Câu 2: Hình ảnh gió, mây, sông, và trăng trong khổ thơ thứ hai gợi lên cảm xúc gì?
Câu 3: Trong khổ thơ thứ ba, tác giả thể hiện tâm tư của mình như thế nào? Câu hỏi “Ai biết tình ai có đậm đà?” có phản ánh sự khao khát cuộc sống không? Tại sao?
Câu 4: Những điểm nổi bật nào trong tứ thơ và phong cách của bài thơ?
2.2. Giải đáp các câu hỏi
Câu 1 (trang 39 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):
Câu thơ mở đầu 'Sao anh không về thăm thôn Vĩ?' diễn tả sự tương phản sắc nét giữa vẻ đẹp phong cảnh và tâm trạng của tác giả. Điều này có thể được hiểu theo hai cách: vừa là lời trách nhẹ nhàng của người con gái thôn Vĩ, vừa phản ánh nỗi lòng u sầu của Hàn Mặc Tử.
Phong cảnh thôn Vĩ được mô tả sinh động và rõ nét trong bài thơ. Bức tranh thôn Vĩ hiện lên tươi sáng và tràn đầy sức sống, với hình ảnh buổi sáng trong lành tạo nên vẻ đẹp hài hòa và ấm áp. Cảnh vật không chỉ được cảm nhận qua thị giác mà còn qua cảm xúc, mang lại một vẻ đẹp lãng mạn và lung linh.
Tâm trạng của Hàn Mặc Tử trong bài thơ hiện rõ sự nhớ nhung và khao khát trở về thôn Vĩ, nơi gắn bó với những kỷ niệm quý giá. Sự yêu mến chân thành và sâu sắc của tác giả đối với thôn Vĩ thể hiện qua hồi tưởng và hoài niệm, tạo nên nguồn cảm hứng để viết nên bài thơ đầy cảm xúc.
Câu 2 (trang 39 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):
Những hình ảnh gió, mây, sông và trăng trong khổ thơ thứ hai mang đến một cảm xúc phức tạp: sự buồn tủi, dự cảm về chia ly và ly biệt, cùng với nỗi nghi ngờ và thất vọng về việc hạnh phúc không kịp đến với cuộc đời ngắn ngủi của tác giả.
Hình ảnh 'gió' và 'mây' thể hiện sự xa cách và chia ly, phản ánh trạng thái u sầu khi chúng tồn tại tách biệt và không thể giao hòa. Cảnh vật được miêu tả qua sự chuyển động lờ đờ và đơn điệu của 'dòng nước' và 'hoa bắp,' tạo nên một không gian buồn bã.
Các biểu tượng hạnh phúc như 'trăng,' 'thuyền trăng,' 'sông trăng,' và 'bến trăng' xuất hiện trong bối cảnh chờ đợi vô vọng của nhà thơ. Chúng đại diện cho sự kỳ vọng về hạnh phúc, nhưng cũng phản ánh sự hoài nghi và thất vọng. Câu hỏi 'Có… kịp tối nay?' vừa biểu lộ hy vọng, vừa bộc lộ sự tuyệt vọng và nghi ngờ về khả năng đạt được hạnh phúc trong cuộc đời ngắn ngủi.
Câu 3 (trang 39 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)
Ở khổ thơ thứ ba, nhà thơ bày tỏ sự khao khát và mơ mộng về cuộc gặp gỡ với 'em,' nhưng ông nhận ra rằng mọi thứ chỉ là mộng mơ, và càng mong đợi thì càng thấy xa vời hơn.
Các động từ như 'mơ' và điệp ngữ 'khách đường xa' không chỉ gợi lên sự mong mỏi và khao khát, mà còn phản ánh sự xa cách, khó khăn và tuyệt vọng. Nhà thơ cảm nhận mọi thứ như đang chìm trong sự mơ hồ và xa xăm, giống như 'áo em trắng quá nhìn không ra,' nơi sắc trắng tinh khôi của tình cảm dành cho 'em' hòa lẫn với màu sương khói của sự không rõ ràng và niềm hy vọng mỏng manh của tác giả.
Câu thơ 'Ai biết tình ai có đậm đà?' diễn tả sự tha thiết của nhà thơ đối với cuộc sống và tình cảm. Tuy nhiên, câu hỏi này cũng mang lại cảm giác đơn độc và tuyệt vọng, đặc biệt là khi nó gợi ra sự không chắc chắn về tình yêu và ý nghĩa của cuộc sống trong mắt tác giả.
Câu 4 (trang 39 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)
Các điểm nổi bật trong ý tưởng và phong cách viết của bài thơ:
- Ý tưởng thơ: Bài thơ mở ra với một cảm xúc vui tươi và khát khao, sau đó chuyển dần sang cảm giác buồn bã và tuyệt vọng. Ý tưởng thơ diễn tả sự biến đổi cảm xúc từ bên ngoài vào sâu trong nội tâm của tác giả, tạo nên sự chuyển biến rõ nét trong từng đoạn của bài thơ.
- Phong cách viết: Bài thơ áp dụng kỹ thuật mô tả cảnh vật để thể hiện cảm xúc và lãng mạn, thường sử dụng biểu tượng siêu thực để tạo ra hình ảnh và ý nghĩa sâu sắc. Những hình ảnh như 'gió,' 'mây,' 'sông trăng,' và 'thuyền trăng' được dùng để phản ánh cảm xúc và sự chờ đợi của tác giả. Phong cách này làm nổi bật cảm xúc và tăng thêm vẻ đẹp cũng như chiều sâu cho bài thơ.
3. Phần bài tập
Câu 1 (trang 40 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Bài thơ đặt ra ba câu hỏi, mỗi câu tương ứng với một khổ thơ riêng biệt:
- Trong khổ thơ đầu tiên: 'Sao anh không về chơi thôn Vĩ?'
- Ở khổ thơ thứ hai:
'Thuyền nào đậu ở bến sông trăng đó,
Có kịp chở trăng về tối nay không?'
- Ở khổ thơ thứ ba: 'Ai biết tình cảm có thật sự sâu đậm không?'
Những câu hỏi này không nhằm tìm kiếm thông tin cụ thể mà là sự thể hiện của tâm trạng, sự tương tư và nỗi lo lắng trong lòng tác giả. Chúng phản ánh sự hoài nghi, sự tò mò và cảm xúc sâu lắng của nhà thơ đối với cuộc sống và tình yêu.
Câu 2 (trang 40 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Bài thơ thể hiện nỗi buồn và khát khao mãnh liệt của một tâm hồn chìm đắm trong tình yêu cuộc sống, thiên nhiên và con người. Dù mang vẻ đẹp lãng mạn, bài thơ lại được viết trong những lúc tối tăm và tuyệt vọng của tác giả.
Nhà thơ phải đối mặt với bệnh tật, nỗi lo sợ cái chết và sự xa lánh từ xã hội cũng như mọi người xung quanh. Điều này không chỉ khiến chúng ta thêm cảm thương mà còn gia tăng sự kính trọng đối với ông. Đây là câu chuyện của một con người tài hoa và kiên cường, vượt qua mọi thử thách để tạo ra những tác phẩm thơ đẹp, thể hiện tình yêu và lòng nhân ái trong cuộc sống.
Câu 3 (trang 40 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Bài thơ ca ngợi tình yêu và tình quê, với mỗi khổ thơ thể hiện sự đối lập giữa hai cảm xúc này.
Bài thơ 'Đây thôn Vĩ Dạ' không chỉ là một tác phẩm về tình yêu, mà còn được truyền cảm hứng từ mối tình sâu đậm của Hàn Mặc Tử dành cho Hoàng Thị Kim Cúc, một thiếu nữ từ Vĩ Dạ. Tác phẩm này cũng thể hiện tình yêu mãnh liệt của tác giả đối với quê hương và đất nước. Qua các khổ thơ, bài thơ giới thiệu vẻ đẹp tươi sáng của cảnh vật và con người xứ Huế, đồng thời bày tỏ những cảm xúc thương nhớ, hoài nghi và đôi khi là sự tuyệt vọng của tác giả đối với quê hương và cuộc sống.
Trên đây là toàn bộ nội dung hướng dẫn soạn bài 'Đây thôn Vĩ Dạ' ngắn gọn từ Mytour - Ngữ văn lớp 11. Xin chân thành cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm và theo dõi!
