Tóm tắt
Nguyễn Trãi được Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam và Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là danh nhân thế giới. Những chuyên gia nghiên cứu về ông cho rằng không thể tách rời giữa nhà ngoại giao, nhà hiền triết, và nhà thơ. Nguyễn Trãi (1380–1442) sinh ra trong một gia đình nhà nho, đỗ tiến sĩ năm 20 tuổi. Văn phong của ông rất giản dị, và ông nổi tiếng với Quân trung từ mệnh tập cùng nhiều tác phẩm khác. Về cuối đời, sau khi đã hoàn thành trách nhiệm, ông chọn về ở ẩn tại Côn Sơn.
Câu 1
Theo bạn, chủ đề của văn bản và quan điểm của tác giả được thể hiện rõ nhất ở câu nào?
Phương pháp giải quyết:
Đọc kỹ toàn bộ văn bản.
Đáp án chi tiết:
Theo tôi, chủ đề và quan điểm của tác giả được tập trung ở câu văn: “Có nên phân biệt giữa nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ không?”.
Câu 2
Hãy xác định mạch lập luận của văn bản (có thể sử dụng sơ đồ).
Phương pháp giải quyết:
Đọc toàn bộ văn bản và ghi chú các luận điểm chính.
Đáp án chi tiết:
Mạch lập luận của văn bản:
- Giới thiệu tổng quan về Nguyễn Trãi và nêu bật giá trị tư tưởng của ông.
- Xác nhận Nguyễn Trãi là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, và nhà thơ bằng cách phân tích cuộc đời và sự nghiệp của ông:
+ Tư tưởng nhân nghĩa hình thành từ thời trẻ của Nguyễn Trãi và được thể hiện trong các tác phẩm của ông.
+ Phân tích giá trị của các tác phẩm như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí.
+ Thế giới thơ của Nguyễn Trãi qua Quốc âm thi tập và những ngày cuối đời của ông.
Câu 3
Hãy chỉ ra những yếu tố mang tính biểu cảm trong văn bản.
Phương pháp giải quyết:
- Đọc kỹ văn bản và tập trung vào các yếu tố biểu cảm.
Đáp án chi tiết:
Một yếu tố biểu cảm của văn bản là câu:
“Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn đồng cảm với những người yêu công lý và nhân đạo trên khắp thế giới.”
Câu 4
Hãy xác định ý nghĩa của văn bản trên.
Phương pháp giải quyết:
- Đọc toàn bộ văn bản và suy nghĩ về ý nghĩa cốt lõi của nó.
Đáp án chi tiết:
Ý nghĩa của văn bản: Tôn vinh những giá trị trong các tác phẩm của Nguyễn Trãi và ghi nhận tầm vóc lịch sử của ông.
Câu 5
Hãy tìm các từ ngữ và câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi, đặc biệt là ở đoạn cuối.
Phương pháp giải quyết:
- Đọc kỹ văn bản, nhất là đoạn cuối.
- Chú ý các từ ngữ, câu văn thể hiện tình cảm của tác giả với Nguyễn Trãi.
Đáp án chi tiết:
- “Con thuyền 'ưu ái cũ' đã vỡ tại Lệ Chi Viên, gần Côn Sơn, vào một buổi sáng sớm. Bị cuốn vào âm mưu đen tối, Nguyễn Trãi đã phải chịu cảnh hành hình cùng với hầu hết gia tộc.”
- “Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức của Nguyễn Trãi vẫn là tiếng vang trong lòng những người yêu công lý và nhân đạo.”