Hướng dẫn soạn bài Gò me trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn lớp 7 tập 1: Kết nối tri thức - chi tiết

Buzz

Nội dung bài viết

Các em đã biết những bài thơ nào viết về miền Nam Bộ chưa? Hãy chia sẻ một đoạn thơ mà các em yêu thích cho cả lớp nghe nhé.

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài thơ thể hiện lòng nhớ thương quê hương của người con Nam Bộ sống ở Bắc.
- Hiện lên hình ảnh Gò Me sống động qua dòng hồi tưởng của tác giả.
- Cảm giác như tác giả đang sống với những hình ảnh thân thương của quê hương.
- Vùng Nam Bộ phong phú về văn hóa, thiên nhiên và con người.
- Người dân Nam Bộ năng động, sáng tạo, hiếu khách và yêu nước.
- Gò Me hiện ra với ánh sáng, âm thanh và không gian đặc biệt.
- Cô gái Gò Me được miêu tả với vẻ đẹp tự nhiên và duyên dáng.
- Thiên nhiên ở Gò Me tươi đẹp, yên bình và gần gũi.
- Tác giả nhớ về điệu hò quê hương, gợi lên tình yêu và niềm tự hào với quê hương.
- Hình ảnh Gò Me khơi gợi cảm giác gần gũi, ấm áp và đậm đà tình yêu quê hương.

Các em đã biết những bài thơ nào viết về miền Nam Bộ chưa? Hãy chia sẻ một đoạn thơ mà các em yêu thích cho cả lớp nghe nhé.

Nội dung chính

Bài thơ thể hiện lòng nhớ thương quê hương da diết của một người con Nam Bộ đang sống trên đất Bắc. Qua dòng hồi tưởng của tác giả, hình ảnh Gò Me hiện lên sống động, khiến người đọc có cảm giác như tác giả đang thấy, đang nghe, đang trực tiếp sống với những hình ảnh thân thương, bình dị của quê hương.

Trước khi đọc 1

Câu 1 (trang 93 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Các em đã biết những bài thơ nào viết về miền Nam Bộ chưa? Hãy chia sẻ một đoạn thơ mà các em yêu thích cho cả lớp nghe nhé.

Phương pháp giải:

Các em hãy nhớ lại những bài thơ mà mình đã học hoặc đã đọc về con người, thiên nhiên và vùng đất Nam Bộ

Lời giải chi tiết:

- Các bài thơ về Nam Bộ: Cửu Long Giang ta ơi (Nguyên Hồng), Gửi Nam Bộ Mến Yêu (Xuân Diệu).

- Đoạn thơ mà các em yêu thích:

Chúng ta... không còn nhìn thấy bản đồ nữa...
Bình minh trên trời lại có bướm bay cùng bầu trời
Cây trúc, cây đào tươi tắn, chim sáo hót đong đưa dưới những đám sương long lanh
Chúng ta cởi áo, lội vào dòng sông, và hát vang
Dòng sông Mê Kông chảy đi, Mê Kông cũng vui mừng hát
Rừng núi rời xa
Đất phẳng thở đều
Sóng biển mênh mông trải ra như bướm trắng.
Nam Bộ
Nam Bộ
Chín nhánh Mê Kông nổi bọt
Đồng ruộng bên Mê Kông không bao giờ hết lúa
Bến sông Mê Kông tràn ngập cá cơm
Sầu riêng thơm mùi, nở khắp thôn quê.

Cửu Long Giang ta ơi (Nguyên Hồng)

Trước khi đọc 2

Câu 2 (trang 93 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Chia sẻ những điều các em biết về vẻ đẹp của miền đất này

Phương pháp giải:

Các em có thể sử dụng kiến thức về lịch sử, địa lý và xã hội để mô tả về vùng đất Nam Bộ

Lời giải chi tiết:

Nam Bộ có nhiều đặc điểm đẹp về văn hóa, thiên nhiên và con người:

- Nam Bộ là vùng đất cuối cùng ở phía Nam của đất nước. Nam Bộ có vị trí gần biển Đông, là một vùng đất màu mỡ với nhiều con sông chảy ra biển. Điều này đã tạo ra một Nam Bộ phong phú, giàu có về văn hóa và nông nghiệp. Nam Bộ đã tạo ra những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần rất đa dạng, độc đáo và có bản sắc riêng biệt so với các vùng miền khác.

- Người dân Nam Bộ năng động, sáng tạo trong công việc và học tập; hào phóng, hiếu khách, trọng nhân nghĩa và có lòng yêu nước nồng nàn. Điều này được thể hiện rõ trong cách sống hàng ngày và trong quá trình phát triển của đất nước.

Đọc văn bản 1

Câu 1 (trang 93 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Hãy tưởng tượng về ánh sáng, âm thanh và không gian ở vùng quê Gò Me

Phương pháp giải:

Các em đọc các dòng thơ và cố gắng tưởng tượng về màu sắc, âm thanh và không gian của Gò Me

Lời giải chi tiết:

- Gò Me hiện ra với ánh sáng, âm thanh và không gian đặc biệt:

+ Ánh sáng phong phú với nhiều màu sắc khác nhau, phản ánh sự thay đổi của thời gian trong ngày: ánh sáng nhẹ nhàng của bình minh, ánh sáng mạnh mẽ của mặt trời, ánh sáng lấp lánh của vầng trăng ban đêm.

+ Âm thanh phong phú với tiếng nhạc của những con ngựa, tiếng xào xạc của những cây mía, tiếng nhẹ nhàng của lá cây.

+ Không gian rộng lớn, mở ra với cánh đồng, ao hồ, và biển cả của miền quê với một vẻ đẹp không gì sánh bằng.

⇒ Ánh sáng, âm thanh và không gian của Gò Me như một lời mời gọi, mời gọi con người đến với cuộc sống, với vùng đất Gò Me.

Đọc văn bản 2

Câu 2 (trang 94 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Hình dung những chi tiết mô tả các cô gái ở Gò Me

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn thơ về con người Gò Me, ghi lại những chi tiết mô tả cụ thể về các cô gái ở đây

Lời giải chi tiết:

- Các cô gái Gò Me được miêu tả với những đặc điểm:

+ Má hồng tươi sáng như đồng tiền

+ Say sưa, chăm chỉ trong công việc

+ Vẻ điệu hò cổ truyền Nam Bộ rất duyên dáng

+ Tâm hồn mơ mộng, theo đuổi bướm, chim.

=> Sự miêu tả này tái hiện hình ảnh của những cô gái Gò Me với vẻ đẹp tự nhiên, nồng nhiệt và duyên dáng trong công việc hàng ngày

Đọc văn bản 3

Câu 3 (trang 94 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Mô tả các chi tiết về thiên nhiên ở Gò Me

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần văn thơ tiếp theo, ghi chú lại các chi tiết mô tả về thiên nhiên và vùng đất Gò Me

Lời giải chi tiết:

- Thiên nhiên ở Gò Me được mô tả với sự tươi đẹp, yên bình và gần gũi:

+ Nằm dưới hàng me, nghe tiếng tre thổi sáo

+ Bướm chim vỗ cánh bay lượn

+ Tiếng cu gáy râm ran giữa trưa nắng

+ Gió nhẹ thổi xao xuyến lá tre

=> Hình ảnh thiên nhiên ở Gò Me như một bức tranh phong cảnh tươi đẹp, đầy màu sắc và sự sống động với tiếng chim rộn ràng và những hình ảnh sinh động của cánh đồng và rặng tre

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Thể hiện hình ảnh của Gò Me qua cảm xúc của nhà thơ - một người con xa quê hương

Phương pháp giải:

Đọc kỹ toàn bộ văn bản, tập trung vào mô tả về cảnh vật được tác giả diễn đạt

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh của Gò Me qua cảm xúc của nhà thơ - một người con xa quê hương - hiện lên đầy gần gũi, quen thuộc và đầy sinh động:

- Không gian: được miêu tả với những bức tranh to lớn, phong phú (Con đê cát vàng mênh mông; Ruộng bậc thang bao quanh, bốn mùa gió mát/ Lúa chín đỏ ngả nắng vàng rực rỡ/ Ao làng phản chiếu ánh trăng, mây bồng bềnh/ Nước trong như gương phản chiếu tình yêu của tôi; Cây me non uốn cong như vén áo, lá xanh mướt mịn như lụa mềm mại...).

- Âm thanh: sống động, đa dạng (âm thanh leng keng của tiếng nhạc ngựa, tiếng xào xạc của ao làng, tiếng nhẹ nhàng của lá cây,...)

- Ánh sáng hiện lên đa dạng với nhiều màu sắc, phản ánh thời gian trong ngày: ánh sáng dịu dàng của đèn hải đăng nhấp nháy, lóe; ánh sáng rực rỡ của mặt trời; ánh sáng lung linh của vầng trăng ban đêm.

- Cảnh vật Gò Me hiện lên với sự bình yên, thân thiện, đậm chất quê hương:

+ Nằm dưới hàng me, nghe tiếng tre thổi sáo

+ Bướm chim vỗ cánh bay lượn

+ Tiếng cu gáy râm ran giữa trưa nắng

+ Gió nhẹ thổi xao xuyến lá tre

=> Gò Me hiện lên như một bức tranh phong cảnh tươi đẹp với đủ màu sắc tươi mới của cây cỏ, âm thanh sôi động của chim muông và những hình ảnh sống động của cánh đồng và bờ tre.

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phản ánh hình ảnh người dân Gò Me qua các chi tiết nào? Cảm nhận của em về những người này là gì?

Phương pháp giải:

Đọc lại bài thơ, tập trung vào phần miêu tả về hình ảnh người dân Gò Me

Lời giải chi tiết:

- Hình ảnh người dân Gò Me được mô tả với các chi tiết như sau:

+ Các chị, các em má hồng như đồng tiền/ Mái tóc bồng bềnh, đôi tay tròn, nghiêng nón làm dáng/ Vẻ điệu hò cổ truyền

+ Chị tôi má đỏ, dáng vẻ thoải mái/ Quê mẹ bên nắng trưa, canh chua nồng nàn

=> Những chi tiết này cho ta thấy hình ảnh của những người dân lao động, khỏe mạnh, duyên dáng, sống đầy tình yêu với quê hương...

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Khi nói về Gò Me, tác giả nhớ về điệu hò quê hương. Việc tác giả nhắc lại câu hò hai lần gợi lên điều gì trong tâm trí em?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ khổ thơ có chứa câu hò, hiểu ý nghĩa và suy ngẫm về ý nghĩa của việc nhắc lại câu hò trong bài thơ

Lời giải chi tiết:

- Câu hò được nhắc đến trong bài:

“Hò… ơ… Trai Biên Hòa dẫn gái Gò Me

Không vì nhan sắc, mà chỉ vì yêu tiếng hò”

- Việc tác giả nhắc lại câu hò hai lần thể hiện sự yêu thương và nhớ nhung sâu sắc đối với quê hương, với những hoạt động văn hóa truyền thống của quê hương. Chính điệu hò đã đóng góp không nhỏ vào vẻ đẹp, bản sắc của vùng đất này, khiến người xa quê thường nhớ về quê hương qua những giai điệu quen thuộc đó.

Sau khi thưởng ngoạn

Câu 4 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Bài thơ Gò Me đầy ấn tượng và sâu sắc, mang lại nhiều cảm xúc. Em thích nhất những hình ảnh nơi đây vì chúng khơi gợi trong em cảm giác gần gũi, ấm áp, và đậm đà tình yêu quê hương.

Phương pháp giải:

Đọc lại bài thơ, nhìn nhận về các hình ảnh thiên nhiên và con người, sau đó lựa chọn và giải thích lý do thích những hình ảnh đó.

Lời giải chi tiết:

- Em yêu thích những hình ảnh:

+ Vẻ đẹp tự nhiên: con đê cát đỏ, ao làng dưới ánh trăng, cánh đồng lúa chín, vườn mía xanh mát.

+ Hình ảnh con người: người cắt cỏ, chăn bò, nằm gối đầu lên áo.

- Cảnh vật này khiến em cảm thấy như đang được trở về với quê hương thân thương, với những người dân chân chất, và với thiên nhiên bình dị, hiền hòa của Gò Me.

Sau khi thưởng ngoạn 5

Câu 5 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Em cảm nhận được tình cảm sâu lắng mà tác giả dành cho quê hương, đất nước trong bài thơ Gò Me. Đó là tình yêu và niềm tự hào không nguôi của tác giả dành cho vùng đất yêu quý và người dân hiền hòa ở đây.

Phương pháp giải:

Đọc bài thơ và nhận thức về tình yêu thiên nhiên, quê hương được thể hiện trong từng dòng thơ.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ Gò Me phản ánh tình yêu sâu đậm của tác giả dành cho quê hương, đất nước yêu dấu.

- Tình cảm này không ngừng lớn lên và sâu sắc qua thời gian, từ khi tác giả còn là một đứa trẻ cho đến khi trưởng thành. Nó hiện diện trong sự kết nối mạnh mẽ với quê hương, trong cảm giác nhớ mãi khi phải rời xa nơi quê, và trong niềm tự hào về vẻ đẹp của quê hương - vẻ đẹp của thiên nhiên, con người, văn hóa, lịch sử...

Sau khi thưởng ngoạn 6

Câu 6 (trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Nhà thơ đã lựa chọn tên của một vùng đất làm tiêu đề cho bài thơ. Em nhớ được một số tác phẩm khác cũng có cách đặt tiêu đề tương tự, như Việt Bắc của Tố Hữu, Đất Cà Mau của Mai Văn Tạo, Vàm Cỏ Đông của Hoài Vũ, và Cô Tô của Nguyễn Tuân.

Phương pháp giải:

Nhớ lại những bài thơ đã học hoặc đã đọc có tiêu đề là tên của một vùng đất nào đó.

Lời giải chi tiết:

- Việt Bắc (thơ) – Tố Hữu

- Đất Cà Mau (truyện ngắn) – Mai Văn Tạo

- Vàm Cỏ Đông (thơ) – Hoài Vũ

- Cô Tô (Kí) – Nguyễn Tuân

Viết về trải nghiệm đọc

(trang 95 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Em cảm nhận đoạn thơ từ Ôi, thuở ấu thơ đến Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ là một hành trình đầy cảm xúc, từ những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ cho đến sự tự hào và yêu thương sâu đậm về quê hương.

Phương pháp giải:

Gợi ý:

- Em cảm nhận thế nào về tình cảm của tác giả thể hiện trong đoạn thơ?

- Ngôn từ và âm điệu của đoạn thơ có điểm nào nổi bật?

- Đoạn thơ đã gợi lên trong em những cảm xúc gì đối với quê hương, đất nước?

Lời giải chi tiết:

Từ cảm xúc của thiên nhiên, con người, và nhịp thơ trong bài Gò Me, ta cảm nhận được sự chuyển động tự nhiên sang sự sâu sắc và tình yêu của tác giả dành cho quê hương. Quê hương, đất nước thường gợi lên ở mỗi con người niềm khát khao, nỗi nhớ và hy vọng. Với Hoàng Tố Nguyên, ông mơ màng về một tuổi thơ bình dị, trong mát tại làng quê:

“Ôi, thuở ấu thơ

Cắt cỏ, chăn bò

Gối đầu lên áo

Nằm dưới hàng me, nghe tiếng tre thổi sáo

Lòng nghe theo bướm, theo chim

Me non cong vắt lưỡi liềm

Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ”

Đoạn thơ này là nhưng tiếng hát của tuổi thơ, những kỷ niệm ngọt ngào về quê hương, và là biểu tượng của sự tự hào và tình yêu sâu đậm dành cho đất nước.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Bài thơ Gò Me miêu tả những hình ảnh đặc sắc nào về quê hương?

Bài thơ Gò Me miêu tả những hình ảnh đặc sắc về quê hương, như cánh đồng lúa chín, ao làng dưới ánh trăng, vườn mía xanh mát, và những người dân chân chất. Những hình ảnh này tạo nên một không gian tươi đẹp, gần gũi và đậm đà tình yêu quê hương.

Tại sao tác giả lại nhớ về điệu hò quê hương trong bài thơ Gò Me?

Việc tác giả nhắc lại câu hò quê hương thể hiện sự yêu thương sâu sắc đối với quê nhà. Điệu hò không chỉ là một nét văn hóa đặc sắc mà còn gợi lên những kỷ niệm đẹp, giúp tác giả kết nối với vùng đất và con người nơi đây, khi phải xa quê.

Các cô gái Gò Me được miêu tả như thế nào trong bài thơ?

Các cô gái Gò Me được miêu tả với vẻ đẹp tự nhiên, duyên dáng. Má hồng như đồng tiền, mái tóc bồng bềnh, đôi tay tròn và tiếng hò cổ truyền Nam Bộ. Họ hiện lên với sự chăm chỉ trong công việc và tâm hồn mơ mộng, yêu thích thiên nhiên.

Bài thơ Gò Me thể hiện cảm xúc gì của tác giả về quê hương?

Bài thơ thể hiện tình cảm sâu đậm của tác giả đối với quê hương. Những hình ảnh thiên nhiên, con người quê hương gợi lên trong tác giả sự nhớ nhung, niềm tự hào về mảnh đất đã nuôi dưỡng mình, và tình yêu quê hương vĩnh cửu.

Tại sao Nam Bộ lại được nhắc đến trong các bài thơ như Gò Me?

Nam Bộ là vùng đất đặc biệt với vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa phong phú. Những bài thơ như Gò Me khắc họa hình ảnh của vùng đất này, với con sông Mê Kông trù phú, đồng ruộng rộng lớn và con người hiền hòa, giúp tái hiện bức tranh sinh động về quê hương.

Những âm thanh nào được mô tả trong bài thơ Gò Me?

Bài thơ Gò Me miêu tả âm thanh phong phú, như tiếng nhạc của những con ngựa, tiếng xào xạc của cây mía, tiếng lá cây và tiếng cu gáy râm ran giữa trưa nắng. Những âm thanh này tạo nên một không gian sống động, gần gũi với thiên nhiên.

Tác giả có sử dụng hình ảnh ánh sáng để miêu tả Gò Me không?

Có, tác giả sử dụng hình ảnh ánh sáng để miêu tả Gò Me rất sinh động. Ánh sáng phong phú với màu sắc thay đổi theo thời gian trong ngày, như ánh sáng dịu dàng của bình minh, ánh sáng mạnh mẽ của mặt trời và ánh sáng lung linh của vầng trăng ban đêm.

Bài thơ Gò Me có ảnh hưởng gì đến cảm xúc của người đọc?

Bài thơ Gò Me gợi lên những cảm xúc sâu lắng về quê hương, đất nước. Những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, âm thanh rộn ràng và tình cảm nồng ấm của người dân làm cho người đọc cảm nhận được tình yêu, niềm tự hào đối với quê hương và khao khát được quay trở lại nơi đó.