Buzz
Cách soạn bài Kiều ở lầu Ngưng Bích giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi trong bài văn lớp 9.
Soạn bài Kiều ở lầu Ngưng Bích (trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Bố cục của bài Kiều ở lầu Ngưng Bích
Phần 1: Mô tả cảnh thiên nhiên tại lầu Ngưng Bích
Phần 2: Miêu tả nỗi nhớ thương của Kiều đối với Kim Trọng và gia đình
Phần 3: Tâm trạng bế tắc và buồn bã của Thúy Kiều
Hướng dẫn phân tích bài văn
Bài 1: Trang 95 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1
- Trong sáu câu thơ đầu, mô tả khung cảnh thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích qua góc nhìn của Thúy Kiều
+ Tình huống: Kiều bị giam cầm ở lầu Ngưng Bích, cảm thấy cô đơn và đáng thương
- Cảnh vật trước lầu Ngưng Bích mênh mông, rộng lớn, làm nổi bật tình trạng cô đơn và bất lực của Kiều: non xa, trăng gần, bốn bề bát ngát xa trông, non xa, trăng gần…
- Không gian và thời gian xung quanh Kiều lặp đi lặp lại, tạo nên tình trạng uất ức và buồn phiền
- Tình huống kết hợp với cảnh vật khiến tâm trạng của Kiều tràn đầy sự tức giận và tủi hờn trước sự bế tắc không thể vượt qua
Bài 2: Trang 95 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1
- Tám câu thơ tiếp theo diễn tả nỗi nhớ của Kiều về người yêu và gia đình của mình.
Trình tự nỗi nhớ phản ánh tâm trạng của Kiều, lần lượt từ người yêu đến gia đình.
- Sự sắp xếp logic của nỗi nhớ phản ánh việc Kiều hi sinh cho gia đình. Khi bị giam cầm ở lầu Ngưng Bích, Kiều nhớ đến Kim Trọng vì anh không biết về việc Kiều phải bán mình để chuộc cha. Kim Trọng sẽ mãi mãi nhớ về Kiều.
Tác giả sử dụng hình ảnh có ý nghĩa biểu trưng:
Hình ảnh tưởng như người dưới ánh trăng trong chén bạc
Tin như sương đọng trên cỏ mai chờ đợi ánh mặt trời mọc.
- Hình ảnh “Chén đồng” gợi lên kí ức về đêm trăng lãng mạn của Kim Kiều và Kim Trọng. Nhưng hiện tại, họ đã đi trên hai con đường riêng biệt.
+ Kiều tưởng tượng Kim Trọng đang đợi chờ và nhớ về cô.
+ Tâm trạng trải lòng son sắt của Kiều vẫn hướng về Kim Trọng.
- Nỗi nhớ về gia đình được thể hiện qua các hình ảnh “Sân Lai” và “Quạt nồng ấp lạnh”, là biểu tượng của tình cảm của Kiều đối với gia đình.
+ Kiều lo lắng cho cha mẹ già yếu không có ai chăm sóc khi ở nhà.
+ Kiều là người con hiếu thảo, biết quan tâm và yêu thương cha mẹ.
→ Kiều là biểu tượng của tình yêu thương và lòng hiếu kính. Cô vượt lên trên nỗi đau cá nhân để suy nghĩ và lo lắng cho người yêu và gia đình.
Câu 3: Trang 96 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1
a, Cảnh vật ở đây là sự tưởng tượng của Kiều, mỗi khung cảnh thiên nhiên là một trạng thái tinh thần của Thúy Kiều.
- Nỗi nhớ cha mẹ, quê hương, Kiều nhìn chờ đợi theo bức tranh xa xa của cánh buồm trong chiều tà.
- Kiều nhớ về người yêu, đau lòng vì tình duyên không thành “như hoa trôi biết về đâu”
- Kiều đau đớn và buồn bã về số phận của mình, khi phải sống trong bế tắc “tiếng sóng vỗ ầm ầm quanh chiếc ghế ngồi”
→ Mỗi cảnh vật, chi tiết đều phản ánh tâm trạng, cảm xúc của Kiều. Cảnh vật mang đậm màu sắc bi thương, u uất.
- Cụm từ 'Buồn trông' lặp lại bốn lần trong tám câu thơ tạo nên sự đồng điệu của những sóng biển, làm tăng thêm nỗi buồn lâu dài, sâu sắc, kết hợp với cái nhìn từ xa đến gần.
- Tác giả mô tả sâu sắc nội tâm của nhân vật Kiều khi đối mặt với tình hình bế tắc, không tìm thấy lối thoát cho bản thân.
- Biển cả động dậy như một dấu hiệu báo trước về những khổ đau sắp đến trong cuộc đời của Kiều.
Luyện tập
Bài 1: Trang 96 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1
- Sử dụng tả cảnh ngụ tình là một phương pháp đặc trưng của văn học thời trung đại. Thông qua cảnh vật, tác giả thể hiện tâm trạng của nhân vật, không chỉ là mô tả vẻ đẹp của cảnh vật.
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong tám câu thơ cuối
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong tám câu thơ cuối
+ Cảnh vật được nhìn qua lăng kính của tâm trạng nhân vật, từ đó màu sắc trở nên rõ ràng hơn.
Buồn nhìn cảnh chiều tà buông/ Thuyền xa thẳm lặng cánh buồm vờn vợn: Gợi lên hình ảnh về những chuyến đi xa, xa cách bến bờ.
+ Lo âu về số phận lênh đênh, lưu lạc: Lo buồn nhìn dòng nước trôi/ Hoa rơi ẩn hiện biết rằng sẽ đi về đâu
+ Cảnh vật được tô điểm bởi màu sắc u tối của tâm trạng. “Buồn nhìn xung quanh cỏ úa u tối”
+ Dự cảm về một số phận bất trắc, đau khổ của bản thân “tiếng sóng ầm ầm reo rắc quanh chỗ ngồi”
→ Tám câu thơ thể hiện tâm trạng, nỗi cô đơn, lạc lõng, và lo âu về số phận của Thúy Kiều
Bài 2: Trang 96 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1
Thuộc lòng bài thơ một cách sáng tạo
