Hướng dẫn soạn bài Mùa xuân nho nhỏ SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Kết nối tri thức - chi tiết

Buzz

Nội dung bài viết

Mùa xuân qua con mắt của em ghi nhớ như thế nào?

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Bài thơ thể hiện tình yêu mến và gắn bó với đất nước, ước nguyện cống hiến cho đất nước, góp phần vào mùa xuân lớn của dân tộc.
- Mùa xuân được cảm nhận qua vẻ đẹp của thiên nhiên, tình cảm gia đình, bạn bè khi xuân về.
- Nhà thơ yêu thích viết về mùa xuân qua các bài thơ của Nguyễn Bính, Nguyễn Du, Hàn Mặc Tử.
- Hình ảnh 'lộc' biểu tượng cho sức sống, hy vọng, bảo vệ đất nước.
- Biểu tượng thiên nhiên và cuộc sống qua hình ảnh con chim, nhành hoa, nốt nhạc, mùa xuân nho nhỏ.
- Mùa xuân được miêu tả qua hình ảnh dòng sông, hoa tím, tiếng chim, giọt sương.
- Sử dụng từ 'tôi' và 'ta' biểu hiện sự hòa nhập giữa cá nhân và cộng đồng.
- Tựa đề 'Mùa xuân nho nhỏ' gợi lên ý nghĩa về sự cống hiến, lẽ sống đẹp cho cuộc đời.

Mùa xuân qua con mắt của em ghi nhớ như thế nào?

Nội dung chính

Bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời, thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc

Trước khi đọc 1

Câu 1 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Mùa xuân trong cảm nhận của em có điều gì đáng nhớ?

Phương pháp giải:

Em đã trải qua nhiều mùa xuân, nêu cảm nhận của em về cảnh vật, thiên nhiên, tình cảm gia đình, bạn bè khi xuân về

Lời giải chi tiết:

Mùa xuân với em là một mùa đặc biệt và đẹp nhất trong năm. Khi xuân về, cây cối nảy lộc, đua nhau khoe sắc, tạo nên bức tranh thiên nhiên rực rỡ, hiền hòa. Xuân cũng là lúc Tết Nguyên Đán sắp đến, mọi người trở về đoàn tụ với gia đình. Đó là lý do tại sao em nhìn vào mùa xuân không chỉ thấy vẻ đẹp mà còn là thời khắc của sự đoàn kết

Trước khi đọc 2

Câu 2 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Hãy đọc một số đoạn thơ mà em yêu thích viết về mùa xuân

Phương pháp giải:

Em nhớ lại những bài thơ viết về mùa xuân mà mình đã học hoặc đã đọc sau đó trình bày trước lớp

Lời giải chi tiết:

- Thơ xuân:

Đây là mùa xuân đang về

Mỗi nhà mở cửa đón chào

Mỗi cô bé nhỏ chăm chú

Với đôi má hồng, nụ cười đáng yêu

(Nguyễn Bính)

- Khung cảnh xuân:

Ngày xuân con én về

Trời đã bắt đầu ấm hơn sáu mươi độ.

Cỏ non mọc xanh bát ngát

Hoạ tiết của hoa lê rất đẹp

(Nguyễn Du)

- Xuân đến:

Trong ánh nắng lấp lánh: khói mơ bay,

Nền nhà vẫn còn dính vàng son.

Ngọn gió nhẹ thổi qua váy bếp,

Bên cánh đồng hoa. Một bóng xuân bay.

(Hàn Mặc Tử)

Đọc văn bản 1

Câu 1 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Hãy miêu tả những màu sắc, âm thanh được gợi lên trong khổ thơ

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ khổ thơ đầu, tưởng tượng và liệt kê những màu sắc, âm thanh được nhắc tới

Lời giải chi tiết:

- Nhà thơ đã mô tả trước mắt người đọc bức tranh thiên nhiên mùa xuân với:

+ Âm thanh: âm thanh vui tươi, rộn ràng của “chim chiền chiện”.

+ Màu sắc: xanh của dòng sông, tím của hoa, trong veo của giọt sương.

⇒ Màu sắc tươi sáng và âm thanh rộn ràng như một lời mời gọi sâu sắc để con người ở lại với cuộc sống, với mùa xuân tươi đẹp này

Đọc văn bản 2

Câu 2 (trang 90 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Biểu tượng của sức sống mùa xuân qua từ 'lộc'.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ và hiểu ý của từ 'lộc' trong khổ thơ

Lời giải chi tiết:

- Biểu tượng “lộc” tô điểm cho mùa xuân:

+ Lộc từ “người ra đồng”: là sự sinh sôi, nảy nở của cây cỏ, mầm non trên những cánh đồng xanh mướt của quê hương. Nó gợi lên hình ảnh của sức sống mạnh mẽ, nền nếp lao động của con người, tạo ra vẻ đẹp mùa xuân tự nhiên của đất nước.

+ Lộc từ “người cầm súng”: đại diện cho sức mạnh, niềm tin của những chiến sĩ, mang theo mùa xuân của thiên nhiên, cây cỏ trên vai, trong lòng họ. 'Lộc' là nguồn động viên, hy vọng để bảo vệ đất nước, giữ gìn hòa bình cho mùa xuân thêm phần ấm áp.

⇒ Con người là trụ cột quan trọng, tạo ra và duy trì vẻ đẹp của cuộc sống mùa xuân. Hình ảnh 'lộc' đưa ta đến với cuộc sống và sự nỗ lực bảo vệ của mọi người.

Đọc văn bản 3

Câu 3 (trang 91 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Biểu tượng thiên nhiên và cuộc sống qua hình ảnh con chim, nhành hoa, nốt nhạc và mùa xuân nho nhỏ

Phương pháp giải:

Đọc khổ thơ thứ tư và hiểu ý nghĩa của những biểu tượng đó

Lời giải chi tiết:

- Con chim, nhành hoa, nốt nhạc, mùa xuân nho nhỏ là những biểu tượng cho vẻ đẹp tinh tế của cuộc sống và thiên nhiên.

- Chúng là những biểu tượng thể hiện sự sống động và thanh nhã của đời sống.

- Nốt nhạc trầm biểu thị sự cống hiến bất ngờ

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 91 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Nhà thơ miêu tả mùa xuân qua những hình ảnh nào? Điều đó gợi cho em cảm nhận gì về mùa xuân?

Phương pháp giải:

Đọc và tập trung vào những hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ

Lời giải chi tiết:

- Trong bài thơ, nhà thơ miêu tả mùa xuân qua những hình ảnh: dòng sông xanh mát, bông hoa tím biếc, tiếng chim chiền chiện hót vang trời, và giọt sương lấp lánh...

- Những hình ảnh đó gợi cho em cảm nhận về một mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống và hài hòa bởi vẻ đẹp của thiên nhiên

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 91 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp mùa xuân được thể hiện như thế nào qua những dòng thơ: Ơi, con chim chiền chiện/ Hót chi mà vang trời/ Từng giọt long lanh rơi/ Tôi đưa tay tôi hứng

Phương pháp giải:

Đọc và tìm hiểu về cảm xúc của tác giả qua các dòng thơ

Lời giải chi tiết:

- Trong hai dòng thơ đầu, hình ảnh “con chim chiền chiện” vụt thoáng qua không gian nhưng lại đọng lại trong tiếng gọi thiết tha của nhà thơ: Ơi con chim chiền chiện/ Hót chi mà vang trời. Vừa là tiếng gọi vừa là câu hỏi nhưng cũng là lời khẳng định bộc lộ niềm tin hân hoa của nhà thơ. Hình ảnh con chim chiền chiện với tiếng hót vang ngân trên bầu trời, trong không gian của mùa xuân cũng là nhịp cảm xúc dâng trào vừa trong trẻo vừa thiết tha, sôi nổi trong tâm hồn nhà thơ.

- Trong hai dòng thơ sau, tiếng chim như đọng lại trong không gian thành những giọt thanh âm “long lanh” tỏa sáng, rực rỡ như giọt sương, giọt mưa xuân đã thu vào trong đó ánh sáng trong ngần và nhà thơ trân trọng đón nhận từng giọt âm thanh của tiếng chim – ánh sáng của bầu trời mùa xuân

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Người cầm súng, người ra đồng trong bài thơ gợi cho em nhớ đến ai? Vì sao khi đề cập đến mùa xuân của đất nước, nhà thơ lại nhắc đến hình ảnh người cầm súng và người ra đồng?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ và liệt kê hai hình ảnh người cầm súng và người ra đồng để trả lời câu hỏi này

Lời giải chi tiết:

Khi nhắc về mùa xuân của đất nước, nhà thơ đã chọn hai hình ảnh người cầm súng và người ra đồng vì người cầm súng đại diện cho những chiến sĩ dũng cảm bảo vệ đất nước, còn 'người ra đồng' là biểu tượng cho những người lao động chăm chỉ ở hậu phương, góp phần làm giàu đất nước. Đây là những vai trò quan trọng, giúp đất nước phát triển và mọi người có cuộc sống ấm no. Xây dựng và bảo vệ, là hai nhiệm vụ không thể thiếu, họ cùng nhau mang mùa xuân đến mọi nơi trên đất nước, vì thế hai hình ảnh này được nhắc tới song hành cùng nhau

Sau khi tận hưởng đọ̣c 4

Câu 4 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phân tích về cách gieo vần và ngắt nhịp trong khổ thơ sau như thế nào:

Đất nước bốn ngàn năm

Vất vả và gian lao

Đất nước như vì sao

Cứ đi lên phía trước.

Phương pháp giải:

Tỉ mỉ phân tích về việc gieo vần liền và cách ngắt nhịp 2/3, 3/2 của từng dòng thơ

Lời giải chi tiết:

- Gieo vần trong khổ thơ: cách gieo vần liền (lao – sao).

- Cách ngắt nhịp: 2/3, 3/2

Đất nước/ bốn ngàn năm

Cứ đi lên/phía trước

Sau khi tận hưởng đọ̣c 5

Câu 5 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Ý nghĩa của việc tác giả muốn làm “con chim”, “một cành hoa”, “một nốt trầm” là gì? Liên kết với bối cảnh sáng tác của bài thơ, bạn cảm nhận gì về ước nguyện mà nhà thơ muốn truyền đạt qua những hình ảnh này?

Phương pháp giải:

Tận hưởng đọc kỹ bài thơ, tập trung vào ý nghĩa biểu tượng của các hình ảnh ẩn dụ

Lời giải chi tiết:

- Đây là những biểu tượng khiêm nhường, nhỏ nhặt của tự nhiên, cuộc sống, chúng mang lại niềm vui, niềm yêu sự sống cho tác giả

- Tác giả khao khát đóng góp trong tình huống đặc biệt: muốn góp phần tốt đẹp – dù nhỏ bé – của mình cho cuộc sống chung, cho đất nước, cho mùa xuân của dân tộc. Liên kết với hoàn cảnh ra đời của bài thơ – một thời điểm trước khi nhà thơ qua đời – ta sẽ cảm nhận được một cách sâu sắc, thấm đầy ước nguyện mạnh mẽ, nồng cháy đó

Sau khi tận hưởng đọ̣c 6

Câu 6 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Trong phần đầu bài thơ, tác giả sử dụng “tôi” nhưng qua phần sau lại sử dụng “ta”. Theo bạn, việc thay đổi cách xưng hô như vậy có ý nghĩa gì?

Phương pháp giải:

Tận hưởng đọc kỹ hai khổ thơ chứa các đại từ này, tập trung vào ý nghĩa biểu tượng của từng khổ thơ

Lời giải chi tiết:

Tôi: biểu hiện một cá nhân “tôi” cụ thể, riêng của tác giả; ta: thể hiện khát khao không chỉ của tác giả mà còn của nhiều người, của đông đảo. Việc thay đổi này biểu hiện sự hòa nhập giữa cá nhân và cộng đồng. Cái “tôi” của tác giả đã nói thay cho nhiều “tôi” khác, nó hòa nhập thành cái “ta”. Cái “tôi” đã hoà nhập vào cái “ta” chung. Trong cái “ta” chung vẫn có cái “tôi” riêng

Sau khi tận hưởng đọ̣c 7

Câu 7 (trang 92 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Sau khi thẩm định và hiểu bài thơ, bạn nhận xét gì về việc sử dụng từ trong tựa đề Mùa xuân nho nhỏ? Tựa đề đó gợi cho bạn những cảm xúc, suy nghĩ gì?

Phương pháp giải:

Tận hưởng đọc kỹ tựa đề, tập trung vào phân tích cách sắp xếp các từ

Lời giải chi tiết:

- Tựa đề Mùa xuân nho nhỏ là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải. Mùa xuân thường là một khái niệm trừu tượng chỉ về thời gian nhưng ở đây, mùa xuân lại có hình ảnh, có thể hình dung “nho nhỏ”, dễ thương.

- Tựa đề gợi cho bạn cảm xúc về sự cống hiến của mỗi người đối với đất nước. “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ sáng tạo để nói về một khát vọng, một lẽ sống cao đẹp. Mỗi người hãy làm một mùa xuân, hãy đóng góp tất cả những điều tốt đẹp, nhỏ bé nhất để làm đẹp cho mùa xuân đất nước

Tận hưởng viết kết nối với đọc

Viết một đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) chia sẻ cảm nhận về một đoạn thơ trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ bài thơ và chọn một đoạn ấn tượng để viết đoạn văn.

- Đoạn văn phải ngắn gọn, nằm ở đầu văn bản, và đáp ứng yêu cầu về số câu

Lời giải chi tiết:

Mùa xuân nho nhỏ đã thể hiện một cách sâu sắc tư tưởng cống hiến và lẽ sống đẹp cho cuộc đời, nổi bật với câu thơ:

'Một mùa xuân nho nhỏ

Lặng lẽ dâng cho đời

Dù là tuổi hai mươi

Dù là khi tóc bạc'

Hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” cùng với “lặng lẽ” mang lại hình ảnh về sự cống hiến một cách im lặng suốt cuộc đời. Mùa xuân - tuổi trẻ của Thanh Hải chỉ là một phần nhỏ trong mùa xuân lớn của cả dân tộc. Ông biết điều ấy, và ông cũng tự nhận cống hiến của mình như một nốt trầm trong bản hòa ca bất tận của cuộc đời. Sự so sánh với “Dù là” cùng với hai hình ảnh ẩn dụ đối lập “hai mươi”, “tóc bạc” tạo ra một lời thề của con người cao cả ấy. Đặt trong bối cảnh ra đời của bài thơ, khi tác giả đang phải đối đầu với căn bệnh xơ gan nguy hiểm ta mới thấu hiểu được tinh thần và khát vọng nhân văn của một con người có trái tim nhân hậu như Thanh Hải. Khổ thơ đã khiến ta càng yêu mến và trân trọng tâm hồn của Thanh Hải, người con của xứ Huế mộng mơ.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Mùa xuân có ý nghĩa như thế nào trong cảm nhận của tác giả và người đọc?

Mùa xuân trong bài thơ được miêu tả là mùa đặc biệt, biểu tượng của sức sống, vẻ đẹp thiên nhiên và đoàn tụ gia đình. Đây là thời điểm để thể hiện tình cảm gắn bó với đất nước, đồng thời là mùa của hy vọng và cống hiến.

Biểu tượng 'lộc' trong bài thơ mùa xuân mang ý nghĩa gì?

Biểu tượng 'lộc' trong bài thơ thể hiện sự sinh sôi, nảy nở của đất trời, sự phát triển mạnh mẽ của thiên nhiên và sự cống hiến của con người. Nó tượng trưng cho sức sống mùa xuân và hy vọng cho một tương lai tươi sáng.

Những hình ảnh nào được nhà thơ sử dụng để miêu tả mùa xuân?

Nhà thơ sử dụng hình ảnh dòng sông xanh, bông hoa tím, chim chiền chiện hót, và giọt sương long lanh để miêu tả mùa xuân. Những hình ảnh này gợi lên một mùa xuân tươi đẹp, đầy sức sống và hài hòa.

Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân được thể hiện như thế nào qua câu thơ?

Cảm xúc của tác giả được thể hiện qua hình ảnh con chim chiền chiện với tiếng hót vang trời và giọt sương long lanh. Nhà thơ bày tỏ niềm tin, sự hân hoan và sự trân trọng đối với vẻ đẹp của mùa xuân, như một phần của cuộc sống.

Ý nghĩa của sự thay đổi cách xưng hô từ 'tôi' thành 'ta' trong bài thơ là gì?

Sự thay đổi từ 'tôi' thành 'ta' trong bài thơ biểu thị sự hòa nhập giữa cá nhân và cộng đồng. Cái 'tôi' của tác giả đã trở thành cái 'ta' chung, thể hiện ước nguyện của một tập thể, của cả dân tộc, và sự cống hiến lớn lao.

Tựa đề 'Mùa xuân nho nhỏ' trong bài thơ gợi lên cảm xúc gì?

Tựa đề 'Mùa xuân nho nhỏ' gợi lên cảm xúc về sự cống hiến âm thầm và khiêm nhường của mỗi người. Dù là một phần nhỏ bé, mỗi người vẫn có thể đóng góp cho mùa xuân chung của đất nước, tạo nên giá trị lớn lao cho cuộc sống.

Hình ảnh người cầm súng và người ra đồng trong bài thơ gợi lên điều gì?

Hình ảnh người cầm súng và người ra đồng trong bài thơ tượng trưng cho những người bảo vệ đất nước và xây dựng cuộc sống. Chúng nhấn mạnh sự quan trọng của công lao cả ở tiền tuyến và hậu phương, góp phần làm đẹp cho mùa xuân của đất nước.

Tác giả muốn truyền tải thông điệp gì qua hình ảnh 'một mùa xuân nho nhỏ'?

Tác giả muốn truyền tải thông điệp về sự cống hiến nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa của mỗi cá nhân cho đất nước. 'Một mùa xuân nho nhỏ' là biểu tượng của niềm tin, hy vọng, và lòng yêu nước, dù cho đó chỉ là đóng góp nhỏ nhưng vẫn có giá trị lớn.