Buzz
Với phần hướng dẫn soạn bài Nghị luận trong văn bản tự sự trang 137, 138, 139 sách Ngữ văn lớp 9 sẽ giúp các bạn học sinh dễ dàng làm bài và trả lời các câu hỏi liên quan.
Hướng dẫn soạn bài Nghị luận trong văn bản tự sự
I. Khám phá yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự
1. Đọc đoạn trích mẫu
2. Phân tích các câu có tính chất lập luận:
- Ví dụ: Phân tích đoạn văn của nhân vật Lão Hạc
+ Nếu chúng ta không cố gắng hiểu họ, chúng ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện…
+ Đối với vợ, tôi không nghĩ cô ấy ác, nhưng cô ấy thật sự đang chịu đựng nhiều khổ đau
+ Khi ai đó trải qua quá nhiều khổ đau, họ không còn tâm trí để suy nghĩ về người khác nữa
+ Tôi biết điều đó, vì vậy tôi chỉ cảm thấy buồn chứ không thèm giận
- Phần 2:
+ Đối với vợ, tôi không nghĩ cô ấy ác, nhưng cô ấy thật sự đang chịu đựng nhiều khổ đau
+ Có lẽ một người đau chân sẽ không bao giờ quên được cảm giác đau đớn trong chính cơ thể mình
+ Vì hiểu được điều đó, nên tôi chỉ cảm thấy buồn chứ không có ý định giận dữ
Phần lập luận trong đoạn trích Thúy Kiều thể hiện sự báo ân báo oán
Lập luận của Kiều được thể hiện như sau:
+ Trong xã hội, đã từng có những người phụ nữ đầy cay đắng và đáng sợ
+ Sự cay đắng càng lớn, sự báo oán càng trở nên nhiều hơn
Phần lập luận của Hoạn Thư được biểu diễn bằng tám dòng sau:
+ Việc phụ nữ cảm thấy ghen tuông là điều tất yếu và dễ hiểu
+ Đồng ý rằng việc đối xử tốt với cô khi cô sao chép kinh ở Quan Âm các là cần thiết
+ Thứ ba: Hai người phụ nữ không thể chia sẻ chồng nên không thể nhường nhau
+ Dù đã gây ra nhiều đau khổ cho cô, nhưng giờ đây tôi chỉ mong nhận được lòng khoan dung từ cô
- Dưới sự lập luận sắc bén của Hoạn Thư, Kiều đã ân xá cho Hoạn Thư.
- Đoạn trích (1), nhằm mô tả cuộc trò chuyện tiềm ẩn trong ý thức của ông giáo về cách nhìn cuộc sống, con người
- Tác giả cho nhân vật này tự đánh giá về vợ mình, cho rằng “vợ tôi không tội ác”, để giải thích cho tâm trạng “chỉ cảm thấy buồn chứ không giận dữ”
Các điểm luận:
+ Nếu không nỗ lực hiểu biết những người xung quanh, chúng ta sẽ chỉ nhìn thấy điều gì đó để chỉ trích, không bao giờ cảm thông
→ Luận điểm với tính chất đặt vấn đề
- Trong văn bản tự sự, các câu thường được viết dưới dạng trình bày sự thật, mô tả
- Các từ ngữ thường được sử dụng trong lập luận văn bản là từ ngữ tổng quát, tổng hợp
II. Thực hành
Bài 1 (trang 139 sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Đoạn trích (a) lời của nhân vật ông giáo - người kể chuyện gọi mình là “tôi”, một nhà trí thức
- Ông giáo thuyết phục bạn đọc về việc nỗ lực hiểu biết những người xung quanh để cảm thông, yêu thương họ
- Nếu có ai vì quá khổ mà mất khả năng cảm thông, đồng cảm với người khác, thì chúng ta cũng không nên giận họ vì điều đó
Câu 2 (trang 139 sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Ban đầu, Hoạn Thư cũng hồn nhiên và mơ mộng, nhưng với tính cách sâu sắc và thông thái
+ Hoạn Thư nhắc về sự thực: việc phụ nữ ghen tuông là điều bình thường
+ Hoạn Thư đã tha thứ cho Kiều khi cho cô chép kinh và không theo đuổi khi Kiều bỏ trốn
+ Hoạn Thư cũng khẳng định rằng việc chung sống không tránh khỏi sự ghen tuông và ghen tị
→ Kiều đã tha thứ cho Hoạn Thư vì 'Sự khôn ngoan đến mức nói năng phải lễ phép'
