Buzz
Ngoài bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ (đã học lớp 6), em có biết thêm bài thơ năm chữ nào khác không?
Nội dung chính
| Tác phẩm khắc họa thành công hình cảnh đáng thương của ông đồ thời vắng bóng, đồng thời gửi gắm niềm thương cảm chân thành của nhà thơ trước một lớp người dần đi vào quá khứ, khơi gợi được niềm xúc động tự vấn của nhiều độc giả. |
Phân tích 1
Câu 1 (trang 47, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Xác định vần và nhịp của bài thơ.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ để xác định vần và nhịp
Lời giải chi tiết:
- Bài thơ gieo vần chân, trong mỗi khổ, tiếng cuối cùng của câu 1 vần với tiếng cuối cùng của câu 3. Tương tự, tiếng cuối cùng của câu 2 vần với tiếng cuối cùng của câu 4.
- Ngắt nhịp: 2/3, 3/2
Phân tích 2
Câu 2 (trang 47, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Diễn biến của cảnh và nhân vật trong hai khổ thơ đầu của bài thơ như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ hai khổ thơ đầu
Lời giải chi tiết:
Cảnh và nhân vật ở phần đầu bài thơ hiện lên rực rỡ đậm chất mùa xuân Tết: hoa đào nở rộ, phố sạch đông người qua lại, ông đồ xuất hiện cùng mực tàu giấy đỏ mang lại niềm vui cho mọi người khi viết câu đối tết
Phân tích 3
Câu 3 (trang 47, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Tài năng viết chữ của ông đồ được thể hiện ở chi tiết nào trong khổ 2?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ khổ thơ thứ 2
Lời giải chi tiết:
Tài năng viết chữ của ông đồ được thể hiện ở chi tiết:
“Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài”
“Hoa tay thảo những nét
Phân tích 4
Câu 4 (trang 47, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Từ “Nhưng” ở dòng 9 có ý nghĩa gì?
Phương pháp giải:
Nêu ý nghĩa của từ “Nhưng” để làm rõ vai trò
Lời giải chi tiết:
Từ “Nhưng” ở dòng 9 có vai trò như một cánh cửa của hai thời kỳ trước và sau, thịnh và suy, hoàng kim - thất thế.
Phân tích 5
Câu 5 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Các hình ảnh ở khổ thơ cuối có điểm gì khác so với khổ thơ đầu?
Phương pháp giải:
Đọc khổ thơ đầu và khổ thơ cuối để so sánh sự khác nhau
Lời giải chi tiết:
Hình ảnh ở khổ thơ cuối mang một nỗi buồn man mác, trống vắng khác hẳn với không khí rộn ràng vui tươi của khổ thơ đầu
Kết luận cuối bài 1
Câu 1 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Bài thơ Ông đồ viết về ai và về việc gì? Ai là người thể hiện cảm xúc, suy nghĩ trong bài thơ? Đó là cảm xúc, suy nghĩ gì?
Phương pháp giải:
Đọc bài thơ và nhận diện nhân vật trữ tình, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài
Lời giải chi tiết:
Bài thơ viết về ông đồ viết thư pháp thời xưa và sự lãng quên của xã hội với ông đồ. Bài thơ là tiếng nói thẳm sâu tận đáy lòng của tác giả trước sự suy tàn của một thế hệ, một tư tưởng và một nét đẹp của cảnh cũ, người xưa
Kết luận cuối bài 2
Câu 2 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Nội dung bài thơ được trình bày theo thứ tự nào? Cách trình bày ấy có tác dụng gì?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ bài thơ và xác định trình tự nội dung. Nêu tác dụng
Lời giải chi tiết:
Nội dung bài thơ được sắp xếp theo trình tự thời gian, từ quá khứ đến hiện tại. Điều này thể hiện sự biến đổi và sự vắng bóng nghệ thuật thư pháp, vắng hình ảnh của ông đồ.
Kết luận cuối bài 3
Câu 3 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Chỉ ra và phân tích sự khác biệt của hình ảnh ông đồ ở các khổ thơ 1,2 so với các khổ thơ 3,4. Sự khác biệt ấy nói lên điều gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ 4 khổ thơ đầu để so sánh sự khác biệt của hình ảnh ông đồ
Lời giải chi tiết:
- Khổ 1+2: hình ảnh của ông đồ viết chữ nho ngày Tết là một hình ảnh đẹp, mang lại niềm vui cho mọi người. Ngày ấy, nghệ thuật thư pháp còn được coi trọng
- Khổ 3+4: vẫn diễn tả không gian ấy, thời gian ấy, nhưng không khí khác: trống vắng theo từng năm, đến giờ thì hầu như không còn 'người thuê viết'.
=> Sự khác biệt gợi cho người đọc cảm xúc thương cảm ông đồ, ông đang bị lãng quên cùng với thú chơi câu đối một thời.
Kết luận cuối bài 4
Câu 4 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Trong bài thơ, tác giả sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của những biện pháp đó.
Phương pháp giải:
Xác định các biện pháp tu từ và chỉ ra tác dụng của chúng
Lời giải chi tiết:
* Các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài:
- Nhân hóa:
“Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu”
→ Giấy, mực không được động đến nên buồn sầu. Chúng cũng có tâm hồn, cảm xúc như con người.
- So sánh:
“Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa, rồng bay”
→ Tài năng viết chữ của ông đồ. Ông viết đẹp, nghệ thuật như phượng múa, rồng bay.
Kết luận cuối bài 5
Câu 5 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Theo em, những dòng thơ sau tả cảnh hay tả tình? Vì sao?
- Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọng trong nghiên sầu…
- Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mưa bụi bay
Phương pháp giải:
Đọc và đưa ra cảm nhận
Lời giải chi tiết:
Những câu thơ:
- Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu…
- Lá vàng rơi trên giấy
Ngoài giời mưa bụi bay
là những câu thơ không chỉ tả cảnh. Tác giả đã dùng biện pháp nhân hoá làm cho giấy, mực, những vật vô tri cũng biết sầu buồn. Phải chăng, cái buồn của bản thân ông đồ cũng làm lây nhiễm sang cảnh vật? Lá vàng, mưa bụi thật là buồn. Lá lại rơi trên giấy không thắm, mưa bụi lại làm cho cảnh vật như nhoè mờ. Ông đồ đã bị lãng quên, càng bị khuất lấp. Những câu thơ như thế đã làm cho bài thơ tạo được cho người đọc ấn tượng và ấn tượng sâu sắc
Cuối bài 6
Câu 6 (trang 48, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Thông qua bài thơ Ông đồ, ta hiểu về tập tục “xin chữ” vào mỗi dịp Tết đến, xuân về? Nếu minh họa cho bài thơ, ta sẽ vẽ hình ảnh nào?
Phương pháp giải:
Trình bày hiểu biết về tập tục xin chữ và đề xuất ý tưởng nếu vẽ minh họa cho bài thơ
Lời giải chi tiết:
Cùng với tập tục khai bút đầu năm, người Việt còn có phong tục xin chữ và trao chữ trong những ngày Tết truyền thống của dân tộc. Đây là một truyền thống mang nhiều ý nghĩa văn hóa, thể hiện sự trọng trọng chữ, tri thức và cũng là mong muốn xin được chữ may mắn, mong một năm mới đầy tài lộc, phúc thọ.
Nếu minh họa cho bài thơ, ta sẽ vẽ hình ảnh ông đồ cúi đầu sáng tác thư pháp.
