Buzz
Truyền thuyết về Sơn Tinh, Thủy Tinh sẽ được giảng dạy trong chương trình học Ngữ văn lớp 6.
Mytour cung cấp tài liệu học Soạn văn 6: Sơn Tinh Thủy Tinh, từ sách Kết nối tri thức, mang đến cho cuộc sống nhiều ý nghĩa. Hãy tham gia ngay!
Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh - Mẫu 1
(1) Phần mở đầu
Giới thiệu về truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh.
(2) Phần nội dung chính
a. Hùng Vương thứ mười tám chọn rể cho công chúa của mình
- Giới thiệu về thời kỳ: thời vua Hùng thứ mười tám.
- Sự kiện chính: Hùng Vương thứ mười tám có một con gái tên Mị Nương, xinh đẹp như hoa, tình cảm như nước. Vua yêu quý con gái đến mức muốn tìm cho nàng một người chồng tốt.
- Các sự kiện liên quan: Một ngày nọ, hai chàng trai đến để cầu hôn:
- Một người sống ở vùng núi Tản Viên có kỹ năng đặc biệt: có thể thổi gió từ phía đông, tạo ra cồn bãi; thổi gió từ phía tây, núi đồi mọc lên. Người được gọi là Sơn Tinh.
- Một người sống ở biển: có thể gọi gió đến, mưa đi. Người được gọi là Thủy Tinh.
=> Cả hai đều là những nhân vật xuất sắc, vượt trội so với người thường từ bản tính, ngoại hình đến tài năng. Ai kết hôn với Mị Nương đều là một sự hợp lý, là một thỏa thuận phù hợp.
- Vì Sơn Tinh và Thủy Tinh đều nổi tiếng, Hùng Vương không thể quyết định, do đó anh ấy quyết định ai đến trước với món quà đặc biệt sẽ được cưới Mị Nương.
- Món quà bao gồm: một trăm ván cơm nếp, một trăm chiếc bánh chưng, và một con voi, chín nòng, chín ngà, chín cựa, chín cái bàn, và chín cái mao.
=> Các món quà đều là những vật phẩm đặc biệt, hiếm có và đặc biệt là được chọn lựa từ vùng núi cao. Điều này thể hiện lòng thành kính của người dân dành cho các vị thần núi.
b. Sơn Tinh và Thủy Tinh đến cầu hôn và trận chiến giữa hai vị thần
- Nguyên nhân của cuộc chiến giữa hai vị thần: Sơn Tinh đến trước và mang theo quà, đưa Mị Nương lên núi. Thủy Tinh đến sau nhưng không thành công, tức giận và gây ra lũ lụt để cướp Mị Nương trở lại.
- Tiến triển của trận chiến:
- Thủy Tinh gọi mưa, kêu gió tạo thành cơn bão quét sạch đất trời. Nước lũ tràn ngập mọi nơi, dâng lên đồi núi, biến thành biển nước.
=> Thủy Tinh gây ra lũ lụt, làm đất nước gặp khó khăn, người dân phải gánh chịu.
- Sơn Tinh di chuyển núi non, ngăn chặn lũ lụt.
=> Sơn Tinh là vị thần cứu trợ, giúp đỡ nhân dân.
- Kết quả: Thủy Tinh suy yếu, buộc phải rút lui quân lính.
=> Sơn Tinh trở thành biểu tượng của sức mạnh của cộng đồng trong cuộc chiến chống lại thiên tai và lũ lụt.
c. Sự trả thù hàng năm của Thủy Tinh và chiến thắng của Sơn Tinh
- Hằng năm, Thủy Tinh mang nước đến đánh Sơn Tinh, hi vọng cướp Mị Nương.
- Nhưng mỗi lần, Thủy Tinh đều bị Sơn Tinh đánh bại.
=> Sức mạnh và lòng tin của cộng đồng đã đánh bại thiên tai và lũ lụt.
(3) Kết thúc
Khẳng định ý nghĩa của truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh.
Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh - Mẫu 2
Trước khi đọc bài
Câu 1. Trong cuộc sống, các hiện tượng tự nhiên có thể mang lại cả ích lợi và hậu quả. Hãy đề cập đến một số ví dụ và phân tích tính chất của chúng.
Ví dụ:
- Mưa
- Ích lợi: cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất...
- Hậu quả: Mưa lớn gây ngập úng, lũ lụt...
- Gió:
- Ích lợi: Mang lại không khí trong lành…
- Tác hại: Gió mạnh kết hợp với mưa có thể gây hậu quả nghiêm trọng, phá hủy cây cối, nhà cửa…
Câu 2. Hãy đề cập đến các biện pháp mà con người thực hiện để giảm thiểu tác động của các hiện tượng tự nhiên.
Một số biện pháp bao gồm: trồng cây, giảm sử dụng bao bì nhựa, xử lý nước thải từ công nghiệp…
Đọc văn bản
Câu 1. Sự đặc biệt của nghi lễ ở đây là gì?
Nghi lễ thường là những đồ vật quý hiếm và khó kiếm.
Câu 2. Khi Thủy Tinh tức giận, điều gì xảy ra? Sơn Tinh đã ngăn chặn dòng nước lũ như thế nào?
Khi Thủy Tinh tức giận, hắn điều binh đuổi theo Sơn Tinh và yêu cầu cưới Mị Nương. Sơn Tinh đã ngăn chặn dòng nước lũ bằng cách: bốc từng quả đồi và di chuyển từng dãy núi, ngăn chặn dòng nước lũ.
Sau khi đọc xong
Trả lời câu hỏi
Câu 1. Trong câu truyện dân gian, các sự kiện thường được liên kết bằng quan hệ nguyên nhân - kết quả. Tóm tắt câu chuyện Sơn Tinh, Thủy Tinh theo chuỗi quan hệ này:
- Vua Hùng tổ chức kén rể.
- Hai chàng trai tài năng cùng tham gia thi đấu, không ai thua ai.
- Vua Hùng ra điều kiện ai đến trước với sính lễ sẽ lấy con gái.
- Sơn Tinh đến trước và cưới Mị Nương.
- Thủy Tinh đến sau, thất bại trong việc cưới vợ và quyết định đòi lại bằng sự tấn công, khiến Phong Châu ngập trong biển nước.
- Sơn Tinh di chuyển đồi núi, chặn dòng nước lũ.
- Thủy Tinh thất bại trong cuộc chiến.
- Mỗi năm, Thủy Tinh vẫn cố gắng đánh bại Sơn Tinh nhưng không thành công.
Câu 2. Trong truyện này, những nhân vật nào được xem là thần? Hãy chỉ ra những đặc điểm làm cho họ trở thành vị thần.
- Có hai nhân vật được gọi là thần: Sơn Tinh và Thủy Tinh
- Họ được coi là thần vì khả năng siêu nhiên và sức mạnh phi thường mà họ sở hữu.
- Sơn Tinh: Vẫy tay về phía đông, nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, mọc lên từng dãy núi đồi. Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng lũ.
- Thủy Tinh: Gọi gió gió đến, hô mưa mưa về; gọi gió làm thành dông bão rung chuyển cả trời đất, dâng nước sông lên cuồn cuộn.
Câu 3. Cuộc thi tài kén rể trong câu chuyện này có gì đặc biệt?
- Sơn Tinh và Thủy Tinh đều xuất chúng, khiến Hùng Vương phân vân không biết lựa chọn ai. Vậy nên, ông ra yêu cầu ai mang sính lễ đến trước sẽ lấy được Mị Nương.
- Sính lễ bao gồm: một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng, và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.
=> Lễ vật đều là những đồ vật hiếm và chủ yếu ở vùng núi cao, thể hiện lòng tôn kính của nhân dân dành cho vị thần núi.
Câu 4. Sơn Tinh phải đấu với Thuỷ Tinh vì điều gì? Ai là người thắng cuộc và tại sao người chiến thắng xứng đáng được xem là một anh hùng?
- Sơn Tinh phải đấu với Thuỷ Tinh vì: Thuỷ Tinh không lấy được Mị Nương, tức giận nên đem quân đuổi theo cướp Mị Nương về.
- Người thắng cuộc là Sơn Tinh.
- Sơn Tinh được coi là anh hùng vì đã ngăn chặn được dòng nước lũ, bảo vệ cuộc sống của nhân dân. Sơn Tinh cũng là biểu tượng cho sức mạnh của nhân dân trong việc vượt qua thiên tai, bảo vệ cuộc sống.
Câu 5. Chủ đề chính của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là gì?
Truyện Sơn Tinh Thủy Tinh đã giải thích nguyên nhân của hiện tượng thiên nhiên lũ lụt hàng năm xảy ra ở đồng bằng Bắc Bộ. Đồng thời truyện đã ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng (Thần núi Tản Viên trở thành con rể của vua). Qua đó thể hiện sức mạnh đoàn kết và tinh thần quyết tâm chinh phục thiên nhiên.
Câu 6. Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cũng thường lí giải nguồn gốc của các hiện tượng thời tiết hàng năm. Theo em, truyện này giải thích hiện tượng tự nhiên nào? Tác giả dân gian cho rằng do đâu mà có hiện tượng đó?
- Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh giải thích hiện tượng lũ lụt.
- Tác giả dân gian cho rằng do oán thù sâu nặng nề mà hàng năm Thủy Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh, khiến cho nước ngập khắp mọi nơi, gây ra lũ lụt.
Câu 7. Thử tưởng tượng em là Thuỷ Tinh và nêu những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật sau khi thua cuộc.
Suy nghĩ, cảm xúc của Thuỷ Tinh sau khi thất bại: Thất vọng, tức giận và không chấp nhận thất bại, quyết tâm tìm cách trả thù.
Viết kết nối với đọc
Dưới bàn tay của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp, hình ảnh của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh hiện ra như những hình tượng huyền bí:
Sơn Tinh mang một ánh mắt sáng rực trên trán
Thuỷ Tinh, với râu ria mênh mông như bụi rậm,
Một vị thần vẻ vang như hổ trắng dựa trên đất liền,
Một vị thần mạnh mẽ cưỡi trên lưng rồng uy nghiêm.
(Nguyễn Nhược Pháp, trích Sơn Tinh, Thủy Tinh)
Điều này chứng tỏ, từ những tín hiệu về các nhân vật trong câu chuyện, mỗi người có thể hình dung về Sơn Tinh, Thuỷ Tinh theo cách riêng của mình. Hãy ghi lại sự tưởng tượng của bạn bằng một đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 câu).
Gợi ý:
- Sơn Tinh và Thuỷ Tinh là những nhân vật vô cùng ấn tượng trong truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh. Sơn Tinh, vị thần của miền non cao, thân hình mạnh mẽ, khuôn mặt tuấn tú. Với sức mạnh phi thường, Sơn Tinh có khả năng vẫy tay làm nổi cồn bãi ở phía đông và mọc núi ở phía tây. Thủy Tinh, chúa của vùng nước thẳm, sở hữu sức mạnh gọi mưa và gió. Mặc dù không có vẻ đẹp nổi bật nhưng lại toát lên vẻ mạnh mẽ và bí ẩn. Cả hai đều được ca ngợi vì tài năng và sức mạnh phi thường.
- Sơn Tinh và Thủy Tinh là những nhân vật quen thuộc trong truyền thuyết của dân tộc. Sơn Tinh, vị thần của miền núi, có vẻ đẹp anh tuấn với làn da ngăm đen và ánh mắt cương nghị. Thủy Tinh, chúa của vùng biển, có khuôn mặt gian ác và râu ria quăn xanh rì. Cả hai đều có sức mạnh đặc biệt, Sơn Tinh vẫy tay làm nổi cồn bãi, Thủy Tinh hô mưa gọi gió. Dù khác biệt về vẻ ngoài, nhưng cả hai đều được tôn vinh vì tài năng và sức mạnh phi thường.
Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh - Mẫu 3
Đôi nét về tác phẩm
- Sơn Tinh, Thủy Tinh thuộc dòng truyện truyền thuyết.
- Bố cục:
- Phần 1: Từ đầu đến “ mỗi thứ một đôi ”. Vua Hùng thứ mười tám kén rể cho con gái.
- Phần 2: Tiếp theo đến “ Thần nước đành rút quân ”. Sơn Tinh, Thủy Tinh đến cầu hôn và cuộc đấu trí giữa hai vị thần.
- Phần 3: Còn lại. Sự trả thù hàng năm của Thủy Tinh và chiến thắng của Sơn Tinh.
- Tóm tắt: Vào thời Hùng Vương thứ mười tám, vị vua có một con gái xinh đẹp, tên Mị Nương. Vua quyết định tìm chồng cho nàng và ra điều kiện: ai mang lễ vật đến trước sẽ lấy được Mị Nương. Hai chàng trai Sơn Tinh và Thủy Tinh đều đến cầu hôn. Sơn Tinh đến trước, thành công rước Mị Nương về núi. Thủy Tinh thua cuộc và quyết định trả thù hàng năm, nhưng không thành công.
Đọc - hiểu văn bản
1. Hùng Vương thứ mười tám chọn rể cho công chúa
- Thời gian: Thời vua Hùng thứ mười tám
- Sự kiện chính: Hùng Vương thứ mười tám có một con gái tên Mị Nương, xinh đẹp như hoa tình, hiền dịu. Vua yêu thương con gái nên muốn tìm chồng cho nàng.
- Các sự kiện tiếp theo: Một ngày, hai chàng trai đến cầu hôn:
- Chàng thứ nhất từ vùng núi Tản Viên, có khả năng kỳ diệu: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Người ta gọi là Sơn Tinh.
- Chàng thứ hai từ miền biển, có thể gọi gió gió đến, hô mưa mưa về. Người ta gọi là Thủy Tinh.
=> Cả hai đều là những nhân vật nổi bật, vượt trội so với người bình thường từ lúc sinh ra, về ngoại hình và tài năng. Khi một trong hai người chiến thắng và nhận được Mị Nương, đó là một cuộc hôn nhân phù hợp.
- Bởi vì Sơn Tinh và Thủy Tinh đều có uyên bác, Hùng Vương không thể quyết định, nên quyết định yêu cầu người nào mang lễ vật đến trước sẽ được kết hôn với Mị Nương.
- Sính lễ bao gồm: một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng, và một con voi chín ngà, chín con gà, chín con cựa, chín cái vỏ sò, mỗi thứ một đôi.
=> Các vật phẩm trong lễ vật đều là những vật không phổ biến, khó kiếm và chủ yếu được tìm thấy ở vùng núi cao. Điều này cho thấy sự quý trọng mà nhân dân dành cho vị thần của núi.
2. Sơn Tinh, Thủy Tinh đến cầu hôn và cuộc đấu tranh của hai vị thần
- Nguyên nhân của cuộc chiến giữa hai vị thần: Sơn Tinh mang lễ vật đến trước để cưới Mị Nương, khiến Thủy Tinh nổi giận và dâng nước đánh Sơn Tinh để cướp Mị Nương.
- Tiến triển của trận đấu:
- Thủy Tinh hô mưa, gọi gió tạo thành dông bão làm đảo lộn cả trời đất. Nước tràn ngập khắp nơi, nhà cửa chìm trong biển nước, và Phong Châu nổi trên mặt nước biển.
=> Hành động của Thủy Tinh dâng nước để tấn công Sơn Tinh gây ra nhiều khó khăn cho dân lành và đất nước.
- Sơn Tinh bốc từng quả đồi, dời dãy núi, ngăn chặn dòng nước lũ.
=> Sơn Tinh trở thành biểu tượng của sức mạnh nhân dân trong cuộc chiến chống lại thiên tai.
- Kết quả: Thủy Tinh đã mất sức, buộc phải rút quân.
=> Sơn Tinh trở thành biểu tượng của sức mạnh dân tộc trong cuộc đấu tranh chống lại thiên tai bão lụt.
3. Sự trả thù hàng năm của Thủy Tinh và chiến thắng của Sơn Tinh
- Hàng năm, Thủy Tinh dùng nước tấn công Sơn Tinh, mong muốn cướp được Mị Nương.
- Sơn Tinh luôn đánh bại Thủy Tinh mỗi khi cuộc chiến xảy ra.
=> Sức mạnh và lòng tin của cộng đồng nhân dân đã vượt qua mọi thử thách từ thiên tai và lũ lụt.
