Buzz
Phần I
I. Nhận biết thể thơ tám chữ
(trang 148, SGK Ngữ văn 9, tập 1)
1. Đọc các đoạn thơ sau:
2. Suy nghĩ và làm theo yêu cầu sau:
a) Nhận xét về số chữ trong mỗi dòng ở các đoạn thơ trên.
b) Tìm và nhận xét về cách gieo vần ở mỗi đoạn, áp dụng các kiến thức về vần chân, vần lưng, vần liền, vần gián cách.
c) Nhận xét về cách ngắt nhịp ở mỗi đoạn thơ trên.
Trả lời:
a. Mỗi dòng ở các đoạn thơ có 8 chữ.
b. Có nhiều cách gieo vần nhưng phổ biến nhất là vần chân.
- Đoạn thơ (a): vần chân liền tan – ngàn (câu 2 – 3), bừng – rừng (câu 6 – 7).
- Đoạn thơ (b): vần chân liền học – nhọc (câu 3 – 4), bà – xa (câu 5 -6).
- Đoạn thơ (c): vần chân cách ngát – hát (câu 1 – 3), non – son (câu 2 – 4), đứng – dựng (câu 5 – 7), tiên – nhiên (câu 6 – 8).
c. Cách ngắt nhịp linh hoạt, tự do.
Phần II
II. Luyện tập thơ tám chữ
Câu 1 (trang 150 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
Đoạn thơ trích từ tác phẩm Tháp đổ của Tố Hữu. Hãy điền vào chỗ trống cuối các dòng thơ các từ ca hát, bát ngát, ngày qua, muôn hoa sao cho phù hợp.
Hãy cắt đứt những dây đàn...
Những sắc tàn vị nhạt của...
Nâng đón lấy màu xanh hương...
Của ngày mai muôn thuở với...
Trả lời:
Hãy cắt đứt những dây đàn
Những sắc tàn vị nhạt của ngày qua
Nâng đón lấy màu xanh hương bát ngát
Của ngày mai muôn thuở với muôn hoa
Câu 2 (trang 150 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
Đoạn thơ trích từ tác phẩm Vội vàng của Xuân Diệu. Hãy điền vào chỗ trống cuối các dòng thơ các từ cũng mất, đất trời, tuần hoàn sao cho phù hợp.
Xuân đương tới, nghĩa là xuân sẽ qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi /…/;
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật.
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn /…/
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả /…/;
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than phiền tiễn biệt…
Trả lời:
- Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất
- Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
- Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời
Phần III
III. LUYỆN TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Câu 1 (trang 151 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
Điền từ phù hợp vào khổ thơ sau:
Trời trong xanh, không một gợn mây
Gió thổi cánh diều bay lượn xa
Hoa lựu đỏ rực một vườn nắng
Lũ bướm vàng lượn lờ khắp vườn
(Theo Anh Thơ, Trưa hè)
Câu 2 (trang 151 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
Thêm câu cuối cho khổ thơ sau để phù hợp với nội dung:
Mỗi khi thu về lòng xao xuyến
Nhớ nao nao tiếng trống tựu trường
Con đường nhỏ tiếng cười rộn rã
Sao lòng vẫn còn vấn vương mãi
Câu 3 (trang 151 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
Nhóm học sinh đọc và bình thơ trước lớp:
– Thể loại thơ có đúng tám chữ không?
– Thơ đã có vần chưa? Cách gieo vần, ngắt nhịp như thế nào?
– Kết cấu thơ có hợp lý không? Cảm xúc có chân thành, sâu sắc không?
– Chủ đề của bài thơ là gì?
Gợi ý:
Nhận xét về vần, nhịp của bài thơ và bình luận những câu hay để làm sáng tỏ vẻ đẹp của bài thơ.
Đoạn thơ mẫu:
Lòng buồn nhớ về thời thơ ấu
Thời gian trôi mau ta lớn khôn
Kỉ niệm xưa cất giữ trong lòng
Nhớ quê hương vỗ về trong mơ
