Buzz
Hướng dẫn soạn bài Thực hành sửa lỗi lập luận trong văn nghị luận trên trang 211, 212 với sự biên soạn gần gũi với sách Ngữ văn lớp 12 để giúp học sinh viết văn dễ dàng hơn.
Hướng dẫn soạn bài Thực hành sửa lỗi lập luận trong văn nghị luận
Câu 1 (trang 211 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):
Phát hiện và phân tích lỗi trong các đoạn văn:
a, Luận điểm chỉ tập trung vào tục ngữ, ca dao mà không thảo luận về điểm chính của đoạn văn: “Giá trị quan trọng nhất của văn học dân gian là giá trị nhận thức”. Luận điểm chỉ xoay quanh hiểu biết, nhận thức về tự nhiên.
Đây là sai lầm do người viết không hiểu rõ các khía cạnh cụ thể của vấn đề, thiếu logic trong việc phát triển luận điểm và thiếu dẫn chứng cụ thể để minh họa ý kiến.
b, Trong đoạn văn này, luận điểm “Anh thèm người đến mức... dù chỉ một phút” không rõ ràng, không thể hiện được bản chất của vấn đề, không phản ánh đầy đủ ý được nêu ở câu trên “Người thanh niên trong truyện ngắn...”. Luận cứ không chặt chẽ và thiếu logic: “Cái sự thèm khát ấy... Đó là biểu hiện rõ ràng nhất của tinh thần lạc quan”.
Lỗi này xuất phát từ việc không hiểu rõ vấn đề chính, không nắm vững mối liên hệ giữa các chi tiết trong tác phẩm, dẫn đến việc tổng quát hóa luận điểm không phù hợp với đối tượng và thiếu sự triển khai logic, thuyết phục.
c, Luận điểm chưa rõ ràng, không phù hợp với bản chất của đề tài nghị luận “tình hình khó khăn trong cuộc sống” là một quá trình phức tạp, không làm nổi bật vấn đề.
Luận cứ quá sơ sài, thiếu đầy đủ, không trình bày được các khía cạnh chính liên quan đến chi tiết “Tràng nhặt vợ” trước khi đi đến kết luận tổng quát về giá trị nhân đạo của tác phẩm.
Lỗi này do người viết không hiểu sâu sắc về vấn đề đang được nghị luận, dẫn đến luận điểm và luận cứ chưa thuyết phục.
d, Không nêu rõ được luận điểm quan trọng liên quan trực tiếp đến vấn đề: mong muốn tình yêu của nhân vật trữ tình và hình ảnh con sóng trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh. Luận cứ chỉ đưa ra làm tiền đề cho một lập luận không rõ ràng, không liên quan: “Nếu ai đã từng đến biển... Sóng từ đâu đến và sóng đi đâu, về đâu?”
Lỗi này là kết quả của việc không hiểu rõ phạm vi của luận điểm cần trình bày, không tìm được những luận cứ quan trọng liên quan trực tiếp đến luận điểm đang được phát triển.
e, Luận điểm thiếu logic: “Trong mọi đoạn trích trong sách giáo khoa, ông đều tôn trọng phẩm giá con người”. Quan hệ giữa các luận cứ không chặt chẽ, không phù hợp. Luận điểm nêu cũng chưa thuyết phục, chưa thể hiện được bản chất của vấn đề nghị luận.
g, Luận cứ được nêu làm tiền đề dẫn nhập cho luận điểm chính quá phức tạp, rườm rà, không làm nổi bật được vấn đề: “Cây xà nu là một trong những loài cây họ thông phổ biến, mọc rậm rạp ở vùng Tây Nguyên... có sức sống rất mạnh mẽ”.
Lỗi ở đây là do người viết chưa xác định được phạm vi vấn đề nghị luận, vì vậy quan hệ giữa các luận cứ, luận điểm lỏng lẻo, dẫn đến trình bày không rõ ràng, xa rời vấn đề chính.
h, Lỗi của lập luận này là luận điểm không rõ ràng, luận cứ thiếu hệ thống, không toàn diện.
Câu 2 (trang 212 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):
Sửa chữa
a, Có thể bổ sung thêm luận cứ về giá trị nhận thức của văn học dân gian như truyện cổ, ca dao, tục ngữ, và sắp xếp chúng theo một hệ thống nhất định.
b, Cần rõ ràng hơn về luận điểm: “Nhân vật thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa... tôn trọng cuộc sống, yêu quý mọi người”.
Sửa lại các luận cứ:
c, Cần làm rõ lại luận điểm: Trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân, đã thể hiện một niềm khao khát sống, khát vọng được yêu thương, chia sẻ ngay cả trong hoàn cảnh khốn khó nhất...
Bổ sung thêm một số luận cứ ngắn gọn và đặc sắc liên quan đến tình huống nhặt được vợ của Tràng, thái độ của bà cụ Tứ. Sau đó, mới rút ra kết luận: Đó chính là điểm nổi bật nhất về giá trị nhân đạo trong tác phẩm.
d, Có thể loại bỏ các luận cứ: “Nếu ai đã từng ra biển, hẳn... và sóng đi đâu, về đâu” và thay vào đó là các luận cứ: “Thế giới tâm trạng của người đang yêu, đặc biệt là với một trái tim đầy cảm xúc như của Xuân Quỳnh. Vì thế, nhà thơ đã thể hiện nhịp điệu của tình yêu qua nhịp sóng biển đầy bí ẩn: mạnh mẽ và êm đềm, ồn ào và yên bình.
e, Cần làm rõ lại luận điểm: Tình yêu thương của con người trong tác phẩm của Nguyễn Du, được thể hiện qua mỗi trang sách Kiều, mỗi câu thơ “đầy xúc động” về số phận của con người “tài năng bất hạnh”.
Cần sắp xếp các luận cứ theo trình tự logic: tôn trọng giá trị con người, đồng cảm với nỗi đau của số phận Kiều một cách hợp lý.
g, Có thể loại bỏ các luận cứ: “Cây xà nu là loài cây thuộc họ thông, mọc rất nhiều trong khu rừng Tây Nguyên... có sức sống mãnh mẽ”.
h, Đưa lại luận điểm: “Văn học dân gian luôn khuyến khích con người theo đuổi điều “chân, thiện, mĩ”.
Bổ sung các luận cứ phù hợp, đầy đủ để dẫn đến kết luận: “Do đó, văn học dân gian đóng vai trò quan trọng trong văn học viết.”
