1. Soạn bài: 'Tôi yêu em' - Ngữ văn 11 (câu hỏi giữa bài)
Câu 1: Lời giải bày trong bài thể hiện những tình cảm và tâm trạng gì của nhân vật trữ tình?
Trả lời:
Lời giải bày tỏ sự kiềm chế và e dè trong cảm xúc, bị chi phối bởi lý trí, nhưng vẫn chứa đựng tình cảm chân thành qua câu nói 'tôi có tình cảm với em.'
Câu 2: Hãy chú ý đến biện pháp lặp cấu trúc và ý nghĩa của hai dòng thơ cuối cùng?
Trả lời:
Cấu trúc 'tôi yêu em' phản ánh sự chân thành và sâu lắng trong tình yêu mà tôi dành cho em.
Hai dòng thơ cuối cùng là lời chia tay với mối tình không thành, nhưng chúng vẫn đầy ắp tình yêu và không hề có sự oán hận. Thay vào đó, chúng mang theo những lời chúc tốt đẹp và đầy nhân ái.
2. Hướng dẫn soạn bài: 'Tôi yêu em' - Ngữ văn 11 (câu hỏi cuối bài)
Câu 1: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai? Em đã dựa vào những yếu tố nào để xác định điều đó?
Trả lời:
Nhân vật trữ tình trong bài thơ chính là tác giả, người dùng đại từ “tôi” để thể hiện cảm xúc.
Câu 2: Cụm từ nào được lặp đi lặp lại nhiều lần trong bài thơ? Tác dụng nghệ thuật của biện pháp lặp cấu trúc này là gì?
Trả lời:
- Cụm từ “tôi yêu em” trở thành điệp khúc lặp lại trong bài thơ.
- Tác dụng:
Việc lặp lại cụm từ 'tôi yêu em' như một điệp khúc trong bài thơ thể hiện cảm xúc bị kìm nén và e dè, đồng thời bị lý trí chi phối. Tác giả sử dụng cụm từ này để truyền tải toàn bộ sự chân thành và sâu lắng trong tình yêu dành cho người yêu. Dù có thể người yêu sẵn sàng rút lui, tình yêu ấy vẫn không bao giờ tắt.
Tăng cường sự mạnh mẽ và hiệu quả trong cách diễn đạt của tác giả trong bài thơ.
Câu 3: Tâm trạng của nhân vật trữ tình được biểu hiện ra sao qua bốn dòng thơ đầu tiên?
Trả lời:
Tâm trạng của nhân vật trữ tình được bộc lộ qua bốn dòng thơ đầu tiên:
Suy nghĩ về tình yêu của mình, với sự pha trộn giữa yêu thương và cảm giác độc lập, như một phần không thể tách rời của chính mình.
'Tôi' là hình ảnh tác giả phản ánh chính nội tâm của mình.
Lửa yêu thương bùng cháy trong trái tim chúng ta.
Tác giả quan niệm rằng tình yêu không phải là sự sở hữu mà là việc trao đi và luôn nghĩ đến người mình yêu.
Câu 4: Trong mạch cảm xúc của bài thơ, hai dòng thơ kết thúc có điểm gì đặc biệt và phản ánh quan niệm về tình yêu của tác giả như thế nào?
Trả lời:
Hai câu thơ cuối cùng thể hiện sự cao thượng và chân thành trong tình yêu của tác giả.
Trong tình yêu, thường xuất hiện sự ích kỷ và ghen tuông là biểu hiện tinh vi của ích kỷ đó. Nhân vật tôi đã vượt qua sự ích kỷ này để hướng tới một trái tim thuần khiết.
Lời chúc chân thành.
=> Đây là thái độ tinh tế và nhân ái của một người đàn ông trưởng thành, thể hiện sâu sắc tình yêu của mình và tự tin rằng tình yêu đó sẽ mang lại hạnh phúc cho người con gái.
Câu 5: Theo em, nhân vật xưng “tôi” trong bài thơ có đặc điểm gì nổi bật?
Trả lời:
Theo em, nhân vật “tôi” trong bài thơ là một người có tình yêu sâu sắc và nồng nàn. Nhà thơ sẵn sàng hy sinh bản thân và lùi bước để gửi lời chúc phúc cho người mình yêu.
Câu 6: Từ bài thơ 'Tôi yêu em,' hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) chia sẻ suy nghĩ của em về cách ứng xử trong tình yêu.
Trả lời:
Từ bài thơ 'Tôi yêu em,' em nhận thấy rằng một tình yêu chân thành là khi cả hai cùng trao gửi những cảm xúc tốt đẹp nhất, tôn trọng nhau và chăm sóc cho tình yêu chung. Tình yêu bắt nguồn từ trái tim và tình cảm chân thành. Biểu hiện tình yêu cần đi kèm với sự kiểm soát và thể hiện sự trong sáng. Đỉnh cao của tình yêu là sự bao dung. Trong tình yêu, đôi khi có thể xảy ra sai lầm, và chúng ta nên biết tha thứ và làm hòa để tình yêu bền vững. Tình yêu không phải là sự ép buộc, mà là sự tự nguyện và đồng cảm giữa hai trái tim. Nếu một ngày hai trái tim không còn hòa hợp, chúng ta nên chọn cách buông tay một cách tôn trọng thay vì trở thành đối thủ của nhau. Đây là một phần của văn hóa yêu thương.
3. Giáo án Ngữ văn 11: Tôi yêu em
I. Mục tiêu của bài học
1. Kiến thức
- Hiểu và cảm nhận vẻ đẹp thuần khiết của tâm hồn Nga và tâm hồn thơ mộng.
- Nắm vững đặc điểm nổi bật của thơ cổ điển Pus-kin: sự giản dị, tinh tế và giàu ý nghĩa.
2. Kỹ năng
- Hiểu và phân tích thơ theo các đặc điểm thể loại.
- Phân tích các yếu tố cơ bản của thơ: nguồn cảm hứng nghệ thuật, hình ảnh và ngôn từ.
3. Thái độ
- Giáo dục về văn hóa tình yêu, niềm tin và sức mạnh tinh thần trong cuộc sống.
II. Phương tiện
1. Giáo viên
SGK, SGV, thiết kế bài giảng, tài liệu tham khảo…
2. Học sinh
Sổ soạn, sách giáo khoa, vở ghi chép.
III. Các phương pháp
Trình bày vấn đề, khơi gợi ý tưởng, thảo luận nhóm, thực hành, đọc diễn cảm... Giáo viên kết hợp các phương pháp giảng dạy tích cực trong giờ học
IV. Hoạt động dạy & học
1. Điều chỉnh tổ chức lớp học
2. Ôn tập bài cũ
3. Giới thiệu bài học mới
Hoạt động 1: Khởi đầu bài học
Nhà thơ Xuân Diệu – vị vua của thơ tình Việt Nam từng viết:
Làm sao sông có thể không yêu?
Không nhớ không yêu một ai.
Có lẽ tình yêu tồn tại trong mỗi chúng ta, trở thành một “kiệt tác của con người” (Gác-xông). Chúng ta không biết tình yêu bắt đầu từ khi nào và cũng không rõ nó đến với con người như thế nào. Chỉ biết rằng khi lạc vào vườn thơ tình của nhân loại, ta gặp muôn vàn bông hoa tình yêu với đủ sắc thái. Có tình yêu bình dị, tình yêu cao thượng, tình yêu ích kỷ, vẩn đục, tình yêu thuần khiết… và “Tôi yêu em” của Puskin là một trong những tình yêu như vậy.
Hoạt động của GV và HS | Kiến thức cần đạt |
---|---|
Hoạt động 2: Hoạt động hình thành kiến thức mới Đọc và tìm hiểu tiểu dẫn HS đọc và trả lời câu hỏi sau đây: | I. Tìm hiểu chung |
- Phần tiểu dẫn giới thiệu vấn để gì? -Vị trí và tài năng của Piskin trong nền VH Nga -Các thể loại sáng tác và nội dung tác phẩm của Puskin | 1. Tác giả - A-lếch-xan-đrơ Pu-skin (1799-1837) -Puskin là “Mặt trời cùa thi ca Nga”, là nhà thơ vĩ đại của nhà thơ Nga. - Là một thi sĩ lừng danh với 800 bài thơ trữ tình, là tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết, kịch, trường ca, truyện ngắn… -nội dung tác phẩm: thể hiện niềm khao khát tự do và tình yêu của nhân dân Nga. |
-Bài thơ viết về đề tài gì ? đó là đề tài như thế nào trong thơ ca? | 2. Bài thơ -Đề tài : tình yêu- chủ đề lớn trong thơ Puskin |
- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ? | -Hoàn cảnh sáng tác : một trong những bài thơ nổi tiếng được khơi gợi cảm xúc từ mối tình không thành của tác giả với Ô-lê-nhi-na- con gái vị Chủ tịch Viện hàn lâm Nghệ thuật Nga. |
- Chia bố cục bài thơ và nêu nội dung từng phần? | - Bố cục: + 4 câu đầu : những mâu thuẫn trong tâm trạng của nhân vật trữ tình. + 2 câu giữa : nỗi khổ đau + 2 câu sau : sự cao thượng chân thành. |
Gv hướng dẫn Hs đọc hiểu chi tiết. 2 Hs đọc diễn cảm | II. Đọc - hiểu văn bản |
- Tâm trạng nhân vật trữ tình được biểu hiện trong hai câu đầu như thế nào? | a. Những mâu thuẫn trong tâm trạng (4 câu đầu) - Tình cảm : T ôi yêu…ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai tình yêu trong tâm hồn chưa lụi tắt, vẫn còn dai dẳng cháy, vẫn đ ược ấp ủ → thú nhận chân thành |
- Giọng điệu trữ tình được chuyển biến như thế nào từ câu 1, 2 sang câu 3, 4? | - Lý trí: nhưng không để em … → quyết định chối bỏ dứt khoát, dập tắt ngọn lửa tình |
- Mâu thuẫn trong tâm trạng của nhân vật? | - Vì để không làm bận lòng em , vì hạnh phúc của em → Vị tha, cao thượng. Tình yêu đơn phương |
- Tâm trạng nhân vật trữ tình trong hai câu giữa? cách diễn đạt của tác giả? - Giọng điệu trữ tình có gì thay đổi so với 2 câu trên? | b. Nỗi khổ đau của nhân vật trữ tình (2 câu giữa) - Điệp khúc tôi yêu em kết hợp với những trạng thái cảm xúc dồn nén, dày vò chìm ẩn dưới đáy sâu của tâm hồn h ành h ạ con tim. Đó là những cung bậc, những trạng thái cảm xúc của người đang yêu. |
- Lời câu chúc thể hiện điều gì ở nhân vật trữ tình? - Cảm nhận, suy nghĩ về tình yêu đơn phương trong bài thơ? | c. Sự cao thượng chân thành (2 câu cuối) - Khẳng định: Tôi yêu em chân thành đằm thắm → cảm xúc được giải tỏa dâng cao, tiết điệu nhanh, gấp diễn tả tính chất tươi sáng dạt dào cảm xúc - Lời cầu chúc: sự thăng hoa của cảm xúc - vượt trên đau khổ ghen tuông ích kỉ mong cho người mình yêu được hạnh phúc → tình cảm cao thượng đầy chất nhân văn. |
- Nêu đặc sắc nghệ thuật của bài thơ? | 2. Nghệ thuật - Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, hàm súc. - Giọng thơ chân thực, sinh động, lúc phân vân, ngập ngừng, khi kiên quyết day dứt. |
- Hãy rút ra ý nghĩa văn bản ? | 3. Ý nghĩa văn bản Dù trong hoàn cảnh và tình yêu nào, con người phải sống chân thành, mảnh liệt, cao thượng và vị tha. |
Gv hướng dẫn hs tổng kết. | III. Tổng kết ( ghi nhớ - SGK) |