Hướng dẫn soạn bài 'Trao Duyên' trong sách giáo khoa Ngữ Văn 11 - Cánh Diều - chi tiết

Buzz

Đọc tóm tắt

- Trong đoạn trích từ Truyện Kiều, Thúy Kiều, với lòng hiếu thảo và tình cảm mãnh liệt với Kim Trọng, đành lòng nhường bước cho em gái Thúy Vân kết duyên với người đó.
- Nàng gửi gắm những kỉ vật tình yêu như chiếc vòng, mảnh giấy ghi chú, phím đàn và hương thơm, biểu hiện sự hy sinh và lòng trung thành vượt qua những đau đớn tột cùng.
- Hành động của Kiều vừa giải quyết mối mâu thuẫn, vừa làm sâu thêm nỗi đau và nghiệt ngã của số phận con người trong xã hội phong kiến.

Chú ý lời nói, hành động, và suy luận của Thúy Kiều khi thuyết phục Thúy Vân. Những vật phẩm nào Thúy Kiều gửi gắm trong tình yêu?

Nội dung chính

Đoạn trích thể hiện bi kịch trong tình yêu của Thúy Kiều qua đó thể hiện tiếng kêu đau đớn của tác giả về số phận con người trong xã hội phong kiến.

Trong khi đọc 1

Câu 1 (trang 44, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Chú ý lời nói, hành động, và suy luận của Thúy Kiều khi thuyết phục Thúy Vân.

Phương pháp giải:

Đọc 14 câu thơ đầu và tìm ra lời nói, hành động, và suy luận của Thúy Kiều khi thuyết phục Thúy Vân.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Lời nói, hành động, và suy luận của Thúy Kiều khi thuyết phục Thúy Vân để đổi lại tình duyên với Kim Trọng:

“đứt gánh tương tư”: mối tình không thể thực hiện, đoạn trường tương tư.

“mối tơ thừa”: mối tơ duyên với Kim Trọng; “chắp mối”: Thúy Vân là người nhận lại mối tơ duyên đoạn trường.

“Quạt ước, chén thề”: Là biểu tượng cho sự thật tình, uống rượu cùng nhau để thề nguyền trăm năm.

+ Những lý do Thúy Kiều trao duyên cho em:

Thúy Kiều đã phô ra tình cảnh không dễ dàng, khó khăn của mình để Thúy Vân hiểu được. Thúy Vân còn trẻ, còn nhiều tiền đồ trước mặt.

→ Kiều thuyết phục em bằng tình cảm đặc biệt.

Trong khi đọc 2

Câu 2 (trang 45, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Thúy Kiều để lại những đồ vật gì trong tình yêu?

Phương pháp giải:

Đọc 14 câu thơ đầu, lưu ý các chi tiết được coi là đồ vật tình yêu.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Kiều gửi gắm những đồ vật của tình yêu cho em gái:

+ Chiếc vòng, mảnh giấy ghi chú, phím đàn và mảnh hương đặc trưng.

Trong khi đọc 3

Câu 3 (trang 45, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Thúy Kiều nghĩ về điều gì nếu xảy ra sự không công bằng?

Phương pháp giải:

Đọc 8 câu thơ tiếp theo, chú ý tư duy của Thúy Kiều

Lời giải chi tiết:

Thúy Kiều suy ngẫm về tình yêu dành cho Kim Trọng, ngay cả khi gặp phải điều không công bằng, cô vẫn giữ lòng trung thành, tình yêu mãnh liệt, vĩnh cửu. Điều này cho thấy sự phức tạp của tình cảm, sự đau khổ và nhớ nhung về Kim Trọng trong tâm trí của Kiều.

Khi đọc 4

Câu 4 (trang 45, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Thúy Kiều trò chuyện với ai? Về điều gì? Tâm trạng của Kiều như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc 12 câu thơ cuối, chú ý xưng hô của nhân vật Thúy Kiều, chi tiết thể hiện tâm trạng.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Thúy Kiều trò chuyện với Kim Trọng về khát vọng tình yêu mãnh liệt trong thực tế phũ phàng.

- Kiều ngất đi với hình bóng của Kim Trọng “Ôi Kim Lang…”.

- Kiều tự trách và đau đớn.

→ Tâm trạng của Kiều đầy giằng xé, đau đớn tột cùng.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 46, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đoạn trích Trao duyên có thể chia thành bao nhiêu phần? Mô tả nội dung chính của từng phần.

Phương pháp giải:

Đọc lại toàn bộ đoạn trích, phân chia bố cục và mô tả nội dung chính của mỗi phần

Lời giải chi tiết:

Cách 1

+ 12 câu đầu: Thúy Kiều thuyết phục và giao duyên cho Thúy Vân.

+ 14 câu tiếp theo: Thúy Kiều giao kỉ vật và khuyên bảo em.

+ 8 câu cuối cùng: Thúy Kiều đối diện với thực tại và gửi lời nhắn cho Kim Trọng.

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 46, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Thúy Kiều đã sử dụng lời nói, hành động và lý lẽ như thế nào để thuyết phục Thuý Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng?

Phương pháp giải:

Đọc lại 14 câu đầu, tập trung vào lời nói, hành động và lý lẽ thuyết phục.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Lời nói, hành động và lý lẽ của Thúy Kiều khi thuyết phục Thuý Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng:

+ Kể về mối tình với Kim:

“đứt gánh tương tư”: mối tình không thể thực hiện, đoạn trường tương tư.

“mối tơ thừa”: mối tơ duyên với Kim Trọng; “chắp mối”: Thúy Vân là người nhận lại mối tơ duyên đoạn trường.

“Quạt ước, chén thề”: Là biểu tượng cho sự thật tình, uống rượu cùng nhau để thề nguyền trăm năm.

+ Lý do Kiều trao duyên cho em: Kiều đã khắc họa tình cảnh khó khăn, đầy mâu thuẫn của mình để Thuý Vân hiểu. Vân còn trẻ, còn cả tương lai phía trước.

→ Kiều thuyết phục em bằng tình cảm ruột thịt.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 46, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Vì sao sau khi nhờ Thuý Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng, bi kịch của Thúy Kiều lại trở nên nghiêm trọng hơn?

Phương pháp giải:

Chú ý nội dung của Truyện Kiều.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Sau khi nhờ Thuý Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng, bi kịch của Thúy Kiều lại trở nên nghiêm trọng hơn vì nàng không thể ở bên người mình yêu nữa mà phải lấy Mã Giám Sinh, một kẻ lừa đảo. Tương lai của nàng bỗng trở nên bất định, không biết sẽ đi đến đâu, bao giờ mới gặp lại gia đình.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 46, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Ý nghĩa của việc Thúy Kiều để lại những kỉ vật trong tình yêu là gì?

Phương pháp giải:

Chú ý các chi tiết thể hiện cảm xúc, lời nói của Thúy Kiều.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Những kỉ vật ấy đại diện cho tình yêu của nàng và Kim Trọng. Việc Kiều trao cho Thuý Vân những kỉ vật đó cũng chính là cách nàng trao tình yêu của mình. Nàng hy vọng những kỉ vật tình yêu có thể giữ cho tình cảm của cả ba người, dù trao kỉ vật cho Vân nhưng nàng không thể trao được tình yêu của mình cho Kim, một tình yêu càng sâu sắc và mãnh liệt thì càng khiến nàng đau khổ.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 46, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Trong đoạn Trao duyên, ai là những người Thuý Kiều trò chuyện? Phân tích sự biến đổi của tâm trạng Kiều qua sự thay đổi của lời nói.

Phương pháp giải:

Hãy chú ý các sự thay đổi trong cách diễn đạt để nhận biết Kiều nói với ai.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Kiều trò chuyện với Vân, với bản thân mình và với Kim Trọng.

+ Với Vân: Kiều biểu lộ lòng biết ơn, cảm thấy an tâm, yên bình vì mâu thuẫn đã được giải quyết ít nhiều.

+ Với bản thân: tâm trạng lúc này rối bời, đau đớn khắc khoải.

+ Với Kim Trọng: Khát vọng tình yêu mãnh liệt chạm trán với thực tại khắc nghiệt, Kiều chìm trong hình ảnh của Kim Trọng Ôi Kim Lang..., tự trách bản thân và đau khổ.

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 46, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Phân tích một số biện pháp nghệ thuật mô tả nội tâm nhân vật trong đoạn trích Trao duyên (biện pháp ẩn dụ, cách sử dụng thành ngữ, độc thoại nội tâm,...).

Phương pháp giải:

Khôi phục lại kiến thức về các biện pháp ngôn ngữ để xác định trong bài thơ.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Trong Trao duyên, để miêu tả tâm trạng của nhân vật Thúy Kiều, Nguyễn Du đã thành công trong việc sử dụng cả đối thoại và độc thoại của nhân vật:

“Cậy em, em có chịu lời,

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.

Giữa đường đứt gánh tương tư,

Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.”

→ Kiều rõ ràng nhận ra rằng trao duyên cho em là điều quan trọng, cần thiết. Nàng không chắc chắn liệu Thuý Vân đã chấp nhận lời mời của mình hay không, vì vậy mỗi lời Kiều nói đều được cân nhắc kỹ lưỡng.

- Trong 8 câu thơ cuối, đã sử dụng các thành ngữ để miêu tả sự tan vỡ, hoàn cảnh bất lợi, dẻo dai của tình yêu và số phận con người. Kiều quên đi nỗi đau của chính mình để suy nghĩ nhiều hơn về người khác. Kiều chuyển từ đối thoại sang độc thoại nội tâm, tương tác với người vắng mặt (Kim Trọng).

- Liên tục thốt lên các lời thán phục về tình yêu mãnh liệt nhưng sự chia ly là vĩnh viễn. Bi kịch càng gia tăng, Kiều càng đau đớn, tuyệt vọng đến mức quên cả điều gì quan trọng để trò chuyện với người vắng mặt, chính là chàng Kim. Thúy Kiều từ việc nhận thức mình là kẻ không may mắn, giờ lại tự gánh chịu vai trò kẻ phụ bạc Kim Trọng.

- Trong tình trạng độc thoại, nàng chuyển sang tưởng tượng đối thoại với Kim Trọng, gọi tên anh trong nỗi đau đớn đến mức mê sảng.

Sau khi đọc 7

Câu 7 (trang 46, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nêu ý kiến của em về nhân vật Thúy Kiều qua đoạn trích Trao duyên

Phương pháp giải:

Đọc lại toàn bài thơ để cảm nhận về nhân vật Thúy Kiều: Tính cách, phẩm chất,…

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Trao duyên là một trong những đoạn trích tiêu biểu trong Truyện Kiều. Đoạn trích đã thành công trong việc khắc họa tâm lí nhân vật Thúy Kiều, tái hiện lại bi kịch tình yêu đầy đau đớn Thúy Kiều. Vì lòng hiếu thảo, nàng phải gả cho Mã Giám Sinh nhưng lòng tình đã chia sẻ với Kim Trọng không thể nào quên. Mặc dù đau lòng, nàng vẫn nhẫn nhịn, dặn lòng trao tín vật và thuyết phục em gái thay mình đến với Kim Trọng. Thúy Kiều là biểu tượng của sự tài năng, hiếu thảo, giàu lòng nhân ái và lòng trung trực kiên định. Nàng sống trong một xã hội nghiêm ngặt, nơi mà những nguyên tắc của hiếu thảo và lòng trung trực buộc chặt lên vai của phụ nữ, do đó việc hy sinh của Kiều không có gì lạ.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Thúy Kiều thuyết phục Thúy Vân như thế nào trong đoạn Trao duyên?

Thúy Kiều thuyết phục Thúy Vân qua lời nói, hành động và lý lẽ, với những hình ảnh như 'đứt gánh tương tư' và 'chắp mối tơ thừa'. Kiều giải thích tình cảnh khó khăn của mình và nhờ em thay mình kết duyên với Kim Trọng.

Những vật phẩm nào Thúy Kiều gửi gắm trong tình yêu?

Thúy Kiều để lại những kỉ vật như chiếc vòng, mảnh giấy ghi chú, phím đàn, và mảnh hương. Những đồ vật này tượng trưng cho tình yêu sâu sắc và sự hi sinh của Kiều dành cho Kim Trọng.

Thúy Kiều suy nghĩ như thế nào về sự không công bằng trong tình yêu?

Thúy Kiều suy nghĩ về sự không công bằng trong tình yêu nhưng vẫn giữ lòng trung thành mãnh liệt với Kim Trọng, bất chấp hoàn cảnh. Tình yêu của Kiều dành cho Kim Trọng là vĩnh cửu, không thể phai nhòa.

Bi kịch của Thúy Kiều trở nên nghiêm trọng hơn sau khi nhờ Thúy Vân kết duyên với Kim Trọng vì lý do gì?

Bi kịch của Thúy Kiều trở nên nghiêm trọng hơn vì sau khi nhờ Thuý Vân kết duyên với Kim Trọng, Kiều phải chịu đựng hôn nhân với Mã Giám Sinh, một kẻ lừa đảo, làm cho tương lai nàng trở nên bất định và đau khổ.

Lý do Thúy Kiều để lại kỉ vật trong tình yêu có ý nghĩa gì?

Việc Thúy Kiều để lại những kỉ vật trong tình yêu là để thể hiện tình yêu sâu sắc của mình với Kim Trọng. Kiều hy vọng rằng những kỉ vật này sẽ giúp duy trì tình cảm của ba người, dù nàng không thể giữ được tình yêu đó.

Thúy Kiều trò chuyện với ai trong đoạn Trao duyên và tâm trạng của nàng như thế nào?

Thúy Kiều trò chuyện với Thúy Vân, với bản thân mình và với Kim Trọng. Tâm trạng Kiều biến đổi từ đau khổ, giằng xé đến sự tự trách bản thân và tuyệt vọng vì không thể ở bên Kim Trọng.

Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng để mô tả nội tâm của Thúy Kiều trong đoạn Trao duyên?

Trong đoạn Trao duyên, Nguyễn Du sử dụng các biện pháp nghệ thuật như ẩn dụ, thành ngữ và độc thoại nội tâm để miêu tả sự đau khổ, dằn vặt và tâm trạng phức tạp của Thúy Kiều, đặc biệt trong việc đối diện với tình yêu và số phận.