Chia sẻ câu chuyện cảm động về tình mẹ con qua các tác phẩm nghệ thuật (văn học, sân khấu, điện ảnh...).
Nội dung chính
Tác phẩm “Và tôi vẫn muốn mẹ…” của A-lếch-xi-ê-vích khắc họa một bức tranh chiến tranh khốc liệt, nhưng ở đó vẫn có những đứa trẻ như nhân tôi hồn nhiên, ngây thơ nhưng mang những tình cảm thiêng liêng và tình cảm đầy sâu nặng của người mẹ. Từ đó giúp con người biết trân trọng cuộc sống hòa bình và càng yêu thương gia đình hơn. |
Câu 1 (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Chia sẻ câu chuyện cảm động về tình mẹ con qua các tác phẩm nghệ thuật (văn học, sân khấu, điện ảnh...).
Phương pháp giải:
Trả lời dựa trên hiểu biết cá nhân.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Câu chuyện đầy cảm động về tình mẫu tử là câu chuyện của Fantine và con gái trong truyện Những người khốn khổ. Fantine, vì muốn chu cấp cho con gái mà làm việc khó khăn và hy sinh tất cả cho đứa con yêu quý của mình, thể hiện một tình mẫu tử thiêng liêng và sâu sắc.
Câu 2 (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Qua thực tế cuộc sống, bạn nhận thấy những hậu quả mà chiến tranh gây ra cho cuộc sống con người là gì?
Phương pháp giải:
Điều này dựa trên nhận thức cá nhân.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Chiến tranh mang lại những hậu quả nghiêm trọng đối với cuộc sống của con người, không chỉ làm hỏng cơ sở vật chất mà còn để lại những vết thương tinh thần sâu sắc. Nó gây ra sự tách biệt, đau khổ và thậm chí là cái chết.
Trong khi đọc 1
Câu 1 (trang 41, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Nhân vật lưu giữ thời điểm và sự kiện ban đầu trong kí ức của mình.
Phương pháp giải:
Tập trung vào phần đầu của tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thời điểm: năm 1941
- Sự kiện: tác giả học xong lớp Một và tham gia vào một trại hè đội viên tại Gô-rô-đi-sa.
Trong khi đọc 2
Câu 2 (trang 42, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Những hình ảnh mà nhân vật thấy trên đường đi trại hè đội viên.
Phương pháp giải:
Tập trung vào diễn biến tiếp theo của câu chuyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tác giả đã cảm thấy hạnh phúc khi chứng kiến những chiếc máy bay Đức và hiểu rằng sự chết chóc đang đến gần khi chiếc máy bay đó thả bom xuống.
Trong khi đọc 3
Câu 3 (trang 42, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Hoàn cảnh của chuyến đi có gì khác biệt?
Phương pháp giải:
Chú ý vào hoàn cảnh của chuyến đi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hoàn cảnh của chuyến đi khác biệt ở việc họ đang được đưa đến một nơi không có chiến tranh – được gọi là hậu phương, nhưng bất cứ nơi nào họ đến thì quân Đức sẵn sàng tấn công, và họ chỉ dừng chân tại Mô-đô-vi-a.
Trong khi đọc 4
Câu 4 (trang 42, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Ấn tượng về nạn đói và cách con người ăn uống khi đói khát.
Phương pháp giải:
Chú ý vào diễn biến câu chuyện tiếp theo.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Ấn tượng về nạn đói và cách con người ăn uống khi đói khát của tác giả thật là khủng khiếp. Khi nạn đói ập đến, họ không có gì để ăn cả, thậm chí phải giết con ngựa già để ăn và giấu điều đó để trẻ em có thể ăn. May mắn là lũ mèo quá gầy nên họ không phải ăn chúng. Tình hình đó thật là bi thảm.
Trong khi đọc 5
Câu 5 (trang 43, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Tâm trạng của các em khi không có mẹ.
Phương pháp giải:
Chú ý vào nội dung của đoạn tiếp theo từ “Chúng tôi đi với bụng rỗng… khóc không dứt.”
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các em rất nhớ mẹ, đến mức khi nghe từ “mẹ”, tất cả đều bật khóc, những người giữ trẻ kể chuyện cho các em và luôn tránh nhắc đến từ đó, các em thật sự rất đáng thương.
Trong khi đọc 6
Câu 6 (trang 44, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Kết quả mong chờ của tác giả và ước mơ gặp lại mẹ của nhân vật.
Phương pháp giải:
Chú ý vào phần kết của câu chuyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sau nhiều năm trôi qua, trải qua bao gian truân, tác giả vẫn không thể chờ đợi được mẹ của mình và ở tuổi hiện tại, đã năm mươi mốt, tác giả vẫn muốn gặp mẹ của mình như hơn mười năm trước, trong hình ảnh của một đứa trẻ.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 44, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Tóm tắt nội dung văn bản và nhấn mạnh các điểm quan trọng của câu chuyện.
Phương pháp giải:
Tập trung vào các diễn biến của truyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Câu chuyện kể về tôi, khi tôi tốt nghiệp lớp Một và tham gia chuyến đi trại hè, chiến tranh bùng nổ. Tôi và nhiều đứa trẻ khác được sơ tán và sống trong trại mồ côi. Cuộc sống của chúng tôi khó khăn khi phải chịu cảnh đói khát và di tản. Sau đó, tôi trốn ra ngoài và sống với một gia đình nghèo. Tôi vẫn mong muốn tìm lại mẹ của mình nhưng không thành công. Ngay cả khi đã 51 tuổi, ước mơ đó vẫn còn.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 44, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Nhận diện các yếu tố tạo nên tính chân thực của các sự kiện nhân vật kể và trạng thái tâm lý của nhân vật trước những sự kiện đó.
Phương pháp giải:
Dựa vào các yếu tố thực tế trong truyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các yếu tố tạo nên tính chân thực của các sự kiện nhân vật kể bao gồm thời gian, địa điểm cụ thể, và cảm nhận sâu sắc của tác giả.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 44, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Phân tích các chi tiết, hình ảnh tạo nên bức tranh cuộc sống đặc biệt trong văn bản. Chi tiết nào ảnh hưởng mạnh mẽ nhất và tại sao?
Phương pháp giải:
Chú ý vào những sự kiện trong truyện.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
* Cuộc sống cùng nghèo đói
- không chỗ trú ngụ, chúng tôi phải ngủ trên rơm rạ…
- nạn đói bắt đầu
- … không có thức ăn để ăn.
- Mai-ca bị giết và chúng tôi chỉ có ít thịt để chia nhau…
- … chúng tôi ăn xúp, nhưng xúp thì không có gì.
- chúng tôi ăn hết mọi thứ, kể cả vỏ non…
→ Đó là cảnh sống di tản do chiến tranh gây ra. Trẻ em, thay vì được yêu thương, phải chịu đựng cảnh nghèo đói, sống trong nỗi lo sợ và không có đủ thức ăn.
* Cuộc sống thiếu mẹ yêu thương
- Chúng tôi làm một đám trẻ con, gần bốn mươi… chúng tôi khóc, gọi mẹ.
- Cô giáo và giáo viên tránh nhắc đến từ “mẹ”…
- … khi nghe từ “mẹ”, chúng tôi khóc như mưa.
→ Đó là tiếng khóc của những đứa trẻ, họ mong mẹ quay lại, nhưng sự mong đợi của họ chẳng bao giờ thành hiện thực.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 45, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Toàn bộ câu chuyện được kể từ góc nhìn của một người trải qua những ngày tháng đau buồn trong tuổi thơ do chiến tranh, tác giả chỉ là người ghi lại. Vậy trong việc tạo ra văn bản này, tác giả có vai trò như thế nào? Phân tích thái độ của tác giả khi ghi lại các sự kiện do nhân chứng kể lại.
Phương pháp giải:
Tập trung vào tâm trạng của nhân vật tôi.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Toàn bộ câu chuyện được kể từ góc nhìn của một người đã trải qua những ngày tháng đau buồn trong tuổi thơ do chiến tranh, và tác giả chỉ đóng vai trò là người ghi lại.
Trong việc tạo ra văn bản này, tác giả là người kể chuyện – người đã trải qua và cũng tham gia vào câu chuyện này. Mỗi sự kiện mà nhân vật kể đều có thời gian, địa điểm cụ thể và cảm nhận sâu sắc, đến từ tâm trí của nhân vật. Điều này có lẽ là một phần của ký ức đau buồn về những năm tháng tuổi thơ bị chiến tranh cướp đi, sống trong sợ hãi và nghèo nàn. Tác giả luôn cảm thông và chia sẻ với mọi người xung quanh, là một đứa trẻ hiểu chuyện và sống với lòng biết ơn. Đặc biệt là việc nhớ về mẹ, cậu bé ấy luôn mong mỏi, hỏi han về mẹ của mình, và bắt đầu hành trình tìm kiếm trong vô vọng. Cuối cùng, sau bao nhiêu năm, nỗi ám ảnh về những ngày tháng đó vẫn còn và cậu bé ấy đã trưởng thành, nhưng mong muốn gặp mẹ vẫn không hề thay đổi.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 45, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Các yếu tố tạo nên sức hút của văn bản đối với độc giả là sự chân thực của mỗi câu chuyện. Mỗi sự kiện được tác giả kể một cách ngắn gọn, súc tích bằng những cảm xúc chân thật của mình – của một người đã trải qua hết những câu chuyện ấy. Tác phẩm truyền đạt thông điệp rằng chiến tranh là nguồn gốc của mọi nỗi đau. Chúng ta phải chống lại nó. Nhân vật trong câu chuyện là biểu tượng cho chúng ta khi gặp chiến tranh, gặp khổ đau, thiếu thốn và đau khổ. Những gì chúng ta thấy trong hậu phương chỉ là phần nhỏ, ngoài chiến trường đó, đau khổ sẽ vô tận. Chúng ta cần phải ngăn chặn nó.
Kết nối đọc - viết
Câu hỏi (trang 45, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Hai câu cuối của truyện như một sự thú nhận từ sâu thẳm trong trái tim của nhân vật tôi. Dù chiến tranh đã qua đi và ông đã có cuộc sống mới với gia đình và hai đứa con của mình, nhưng những ký ức về tuổi thơ bị chiến tranh làm đau đớn vẫn còn đó. Hai câu cuối phản ánh hậu quả của chiến tranh đối với tuổi thơ của một đứa trẻ. Dù đã trưởng thành và hiểu biết, sự thiếu vắng của mẹ vẫn hiện hữu, cảm xúc của một người lớn đối diện với nỗi nhớ mẹ, mong muốn gặp lại mẹ và được ôm vào vòng tay ấm áp của mẹ. Đó là khao khát, mong mỏi không thể nào quên của một đứa trẻ từng trải qua chiến tranh. Đồng thời, nó cũng là lời nhắc nhở rằng, những câu chuyện đó sẽ mãi mãi in sâu trong lòng dù thời gian có trôi qua.