Hướng dẫn soạn bài về Các nguyên lý trong hội thoại (phần tiếp) trang 36, 37, 38 Ngữ văn lớp 9 giúp học sinh dễ dàng viết bài văn 9
Hướng dẫn soạn bài về Các nguyên lý trong hội thoại (phần tiếp) - trang 36
I. Mối liên hệ giữa nguyên tắc hội thoại và tình huống giao tiếp
- Truyện cười “Chào hỏi” phản ánh tinh thần lịch sự trong giao tiếp
- Chàng trai đã không tập trung vào bối cảnh giao tiếp cụ thể.
+ Câu hỏi của anh ấy đầy lịch sự nhưng bị xem là không tế nhị khi làm phiền người khác
→ Cần quan tâm đến bối cảnh giao tiếp phù hợp
II. Các trường hợp vi phạm nguyên tắc hội thoại
1. Chỉ trong truyện “người ăn xin” thể hiện tinh thần lịch sự, các trường hợp khác đều không đáp ứng nguyên tắc hội thoại
2.
- Trong tình huống này, nguyên tắc về số lượng không được tuân thủ. Thông tin mà Ba cung cấp không đáp ứng đúng số lượng yêu cầu từ An, và câu trả lời của Ba quá chung chung.
- Nếu cung cấp thông tin không chính xác, sẽ vi phạm nguyên tắc về chất lượng.
Để tránh vi phạm nguyên tắc về chất lượng, Ba đã chọn trả lời mơ hồ, không đi vào chi tiết, chấp nhận vi phạm nguyên tắc về số lượng.
3. Bác sĩ không tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng.
Mục tiêu: xây dựng lòng tin và động lực cho bệnh nhân.
- Để đáp ứng mục tiêu quan trọng, có thể bỏ qua một số nguyên tắc hội thoại.
4. Câu “tiền chỉ là dạng tiền” không mang lại thông tin mới, nhưng ẩn chứa ý nghĩa: có những giá trị quan trọng hơn tiền.
→ Khi nói chuyện, muốn thu hút sự chú ý hoặc truyền đạt ý kiến, người nói có thể không tuân thủ nguyên tắc hội thoại.
III. Bài tập
Bài 1 (trang 38 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Người cha bỏ qua nguyên tắc giao tiếp:
+ Đứa trẻ 5 tuổi (chưa vào lớp 1) không thể hiểu nội dung của bộ sưu tập truyện ngắn của Nam Cao
+ Với đối tượng này, câu nói trở nên mơ hồ
→ Câu trả lời từ người cha không phù hợp với nguyên tắc hội thoại và bối cảnh giao tiếp
Bài 2 (trang 38 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Giao tiếp giữa Chân và Tay với ông Miệng không tuân thủ tiêu chuẩn lịch sự.
Hành động không tuân thủ này không được giải thích rõ ràng, không có lý do chính đáng