Buzz
Hôm nay, Mytour muốn giới thiệu bài Soạn văn 10: Gió thanh lay động cành cô trúc trong sách Cánh diều, tập 2.
Kính mời các bạn học sinh lớp 10 tham khảo nội dung chi tiết sẽ được chúng tôi giới thiệu ngay sau đây.
Hướng dẫn soạn văn bài Gió thanh lay động cành cô trúc
1. Chuẩn bị
Tác giả Chu Văn Sơn (1962 - 2019), sinh ra tại Thanh Hóa.
2. Đọc hiểu
Câu 1: Trong phần 1, tác giả nhắc đến những bài thơ nào?
Tác giả đề cập đến bài thơ về mùa thu.
Câu 2: Trong phần 2, tác giả đã trình bày và muốn chứng minh điều gì với người đọc?
Tác giả muốn chứng minh rằng hai câu đề đã chứa đựng được sự thần thái của mùa thu.
Câu 3: Xác định những câu văn, cụm từ cho thấy thái độ và cảm xúc của người viết trong phần 3.
- - Với hai sắc thái đó, bức tranh thu của Nguyễn Khuyến đã truyền tải một gam màu xanh thanh thoát và sâu lắng, theo như Xuân Diệu gọi là “những điệu xanh”.
- Thật ra, khung cửa đó vào bất kỳ mùa nào cũng như vậy, không phải chỉ mùa thu mới có vẻ thưa đi. Tuy nhiên, chỉ có khi mùa thu đến thì cái vẻ thưa đó mới để lại ấn tượng sâu sắc trong ánh nhìn của các thi sĩ như một nét đặc trưng của mùa thu...
- Và vầng trăng thanh khiết chỉ điều chỉnh một cách thoải mái cùng với thi nhân qua khung trời thông thoáng đậm chất lãng mạn ấy?
Câu 4: Hãy chỉ ra những từ ngữ có tính gợi hình, gợi cảm trong phần 4.
Các từ ngữ: một sự ảo giác về thời gian, một cảm giác thảng thốt trước không gian, những ấn tượng hư huyền, một cảm giác hồ nghi thoáng qua, một khoảnh khắc thoáng thấy, yên lặng tĩnh lặng, tiếng cá vỗ nước vang vọng, tiếng chim di trú rơi từ trên cao.
Câu 5: Những từ ngữ nào giúp kết nối ý của phần 5 với các phần trước?
Các từ ngữ: cuối cùng, tất cả.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1: Em hiểu như thế nào về tiêu đề Gió thanh lay động cành cô trúc?
Tiêu đề “Gió thanh lay động cành cô trúc” có nhiều biểu tượng. Tác giả Nguyễn Khuyến đã phải tinh tế để nhận ra những cơn gió thanh làm xao động những cành tre.
Câu 2: Hãy chỉ ra các luận điểm của văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc và sắp xếp chúng theo trình tự.
- - Giới thiệu về cái thần mùa thu trong thơ của Nguyễn Khuyến.
- Hai câu đề: Sự thần thái của trời thu.
- Hai câu thực: Miêu tả cảnh nước và đất trời.
- Hai câu luận: Không gian, thời gian được mở rộng.
- Hai câu kết: Bức tranh sinh động và sâu sắc.
=> Sắp xếp các luận điểm: Các luận điểm được sắp xếp theo cấu trúc của bài thơ.
Câu 3: Để làm rõ đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của từng cặp câu “đề, thực, luận, kết”, tác giả đã áp dụng những thao tác nghị luận nào? Hãy chỉ ra các thao tác đó và phân tích hiệu quả của chúng trong một đoạn cụ thể.
- Tác giả đã sử dụng các thao tác nghị luận: phân tích, chứng minh và bình luận.
- Ví dụ: Trong đoạn 2:
- Chứng minh: Câu thứ nhất gợi…; Và không, tầm nhìn dịch chuyển…
- Phân tích: Chữ xanh ngắt gợi được điều gì đó đặc biệt…;
- Bình luận: Đó là những gợi mở thật mong manh… Đó chính là những gợi mở thanh…?
Câu 4: Trong đoạn văn cuối (“Tất cả những điều ấy [...] đến thế kỉ nào?”), tác giả chủ yếu sử dụng loại câu nào? Theo bạn, loại câu đó có tác dụng gì trong việc thể hiện thông điệp, giọng điệu, sắc thái cảm xúc của người viết?
- Tác giả đã sử dụng loại câu: Nghi vấn.
- Tác dụng: Tạo sự kết thúc mở cho bài viết; Gợi mở suy ngẫm về vấn đề được đặt ra cho người đọc.
Câu 5: Đoạn văn sau cho thấy tác giả đã áp dụng những kiến thức nào vào việc đọc hiểu văn bản: “Ba chữ mấy từng cao cho thấy tầm nhìn thi sĩ rộng mở cùng với các tầng trời. Nếu nền phông gợi những khoảng xa của hậu cảnh, thì ở gần tầm mắt hơn, hiện ra một tiền cảnh là cần trúc lơ phơ...Tầm nhìn dịch chuyển từ xa đến gần. Và, không phải cành trúc, ngọn trúc mà phải là cần trúc. Chữ cần là nét cong mềm mại thật hợp điệu thu. Chơ lơ phơ tả vẻ đẹp lưa thưa mà lay động. Chữ hắt hiu thật là cái hồn của gió thu.”?
Tác giả sử dụng những kiến thức liên quan đến điện ảnh như “nền phông”, “hậu cảnh”, “tầm nhìn”...
Câu 6: Liên kết với bài Thu điếu đã học ở Bài 2, em hãy đưa ra một nhận định để thể hiện tâm hồn và tài năng của Nguyễn Khuyến qua chùm thơ thu.
Gợi ý: Nguyễn Khuyến là một nhà thơ sâu sắc yêu thiên nhiên và đất nước.
