Hướng dẫn soạn văn bài Hoàng Hạc lâu từ Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 12 tập 1 Chân trời sáng tạo

Trước khi đọc

Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 11 Sách giáo khoa Văn 12 Chân trời sáng tạo

Tìm hiểu và chia sẻ với bạn bè về lầu Hoàng Hạc ở Vũ Hán, Trung Quốc.

Phương pháp giải:

- Lựa chọn thông tin phù hợp cho việc hiểu bài.

- Chia sẻ thông tin thêm về địa điểm này.

Lời giải chi tiết:

Hoàng Hạc Lâu là một cột tháp lịch sử được xây dựng trên vực đá Hoàng Hạc ở núi Xà Sơn, sát bên bờ sông Dương Tử, thuộc thành phố Vũ Hán tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Đây là một trong bốn cột tháp nổi tiếng của Trung Quốc và là một trong những địa điểm được các nhà văn ca ngợi.

Trong khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 11 Sách giáo khoa Văn 12 Chân trời sáng tạo

Liệu hai câu thơ đầu tiên có tuân thủ quy tắc bằng trắc của thơ Đường không?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ hai câu thơ đầu.

- Xác định luật B T trong hai câu thơ.

Lời giải chi tiết:

Thái sơn dũng nhiễm nhĩ hoàng hạc túy, 

Dạ thùy thù bất dĩ hoàng hạc lâu.

- Phân tích sáng tạo:

Câu 1:

+ Chữ thứ hai # chữ thứ sáu:  B # T

+ Chữ thứ hai giống chữ thứ tư: phát biểu B

Câu 2:

+ Chữ thứ hai # chữ thứ sáu: T # B

→ Hai câu thơ tuân thủ quy tắc bằng trắc

Trong khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 12 Sách giáo khoa Văn 12 Chân trời sáng tạo

Theo bạn, tại sao khói sóng trên dòng sông lại khiến người mơ tưởng cảm thấy buồn

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ bản dịch nghĩa.

- Nhấn mạnh tâm trạng của nhân vật.

Lời giải chi tiết:

- Khói sóng lan dần trên dòng sông, làm cho mọi thứ như bị lạc vào mê cung, không rõ ràng.

- Tạo ra nỗi buồn trong lòng thi sĩ, khiến anh ta nhớ về quê hương và gặp khó khăn.

- Thi sĩ tự hỏi quê hương của mình đang ở đâu?

Sau khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 12 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Xác định chủ thể trữ tình và tóm tắt nội dung bài thơ

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ toàn bộ bài thơ để nhận biết chủ thể trữ tình.

- Tóm tắt nội dung bài thơ để xác định chủ đề trữ tình.

Lời giải chi tiết:

- Chủ thể trữ tình: tác giả

- Bài thơ miêu tả cảnh quê hương với sự kết hợp của tình yêu và triết lý Thiền, thể hiện sự thoái trào của thế gian và tầm nhìn sâu sắc về cuộc sống.

- Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp tại Hoàng Hạc lâu đem lại cho tác giả nỗi nhớ và suy tư về quê hương, về những điều trải qua và những suy tư về cuộc sống.

Sau khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 12 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Phân tích tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình bộc lộ trong bài thơ (tập trung vào bốn dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối)

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ toàn bộ bài thơ (tập trung vào bốn dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối)

- Phân tích cảm xúc của chủ thể trữ tình

Lời giải chi tiết:

- Tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện thông qua sự thay đổi của cảnh quan.

- Tác giả không nhắc đến thời điểm hiện tại mà nhớ về quá khứ đã qua: 'Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi mất'.

- Tác giả chìm đắm trong tâm trạng hoài cổ giữa không gian tĩnh lặng và cô đơn.

- Ông tiếc nuối thời gian đã qua nhưng đã mãi mãi mất đi và không thể lấy lại, chỉ còn lại những hoài niệm và trống trải trong tâm hồn.

- Tâm trạng đầy tiếc nuối về quê hương trong lòng Thôi Hiệu.

Sau khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 12 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nhận xét về bố cục, cách sử dụng vần, nhịp, đối trong bài thơ

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ toàn bộ bài thơ.

- Xác định bố cục, vần, nhịp, đối

Lời giải chi tiết:

- Bố cục:

Câu 1 + 2: Giới thiệu

Câu 3 + 4: Sự hiện thực

Câu 5 + 6: Tâm tư

Câu 7 + 8: Kết luận

- Đọc bản dịch và phiên âm thơ thứ hai theo nhịp 4/3, bản dịch thơ thứ nhất theo nhịp lục bát.

- Bốn câu thơ đầu:

+ Sự đối lập giữa quá khứ và hiện tại

+ Sự đối lập giữa xưa và nay

+ Sự đối lập giữa còn và mất

+ Sự đối lập giữa thực tại và tưởng tượng

+ Sự đối lập âm điệu

- Bốn câu thơ cuối:

+ Sự đối lập giữa không gian hiện thực và không gian tâm trí

Sau khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 12 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Theo bạn, các hình ảnh, điển tích, điển cố có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ nội dung toàn bộ bài thơ.

- Xác định hình ảnh, điển tích, điển cố và đánh giá vai trò của chúng.

Lời giải chi tiết:

(1) Các điển cố, điển tích chỉ về người xưa. Theo truyền thống, Phi Văn Vi thành tiên, thường cưỡi hạc về nghỉ tại Hoàng Hạc lâu. Sách Hoàn Vũ Ký ghi rằng Phí Hội từ lầu này cưỡi hạc vàng lên thiên, nên gọi là lầu Hạc Vàng. Sách Tề Hải Chí Thi ghi rằng Vương Tử An thành tiên cưỡi hạc vàng qua lầu này nên gọi là lầu Hạc Vàng.

(2) 'Du du' là từ tiếng Trung, ý chỉ sự rộng lớn, kỳ vĩ, bao la. 'Du du' là một từ được sử dụng thường xuyên trong thơ Đường.

(3) 'Thê thê' có nghĩa là mềm mại, tươi mới. Cỏ xanh là một biểu tượng thường gặp trong thơ Đường, luôn làm cho người đọc nhớ đến vẻ đẹp của Vương Tôn (một người được tôn trọng). Cỏ xanh cũng là một biểu tượng của hình tượng, từ được sử dụng thường xuyên trong thơ. 'Thê thê' là một từ được trích từ bài thơ 'Chiêu ẩn sĩ' trong Sở từ 'Vương Tôn du hề bất quy, xuân thảo sinh hề thê thê'.

→ Trong thơ thất ngôn bát cú, việc đề cập đến địa danh giúp làm rõ ý tưởng của tác phẩm. Các nhà thơ thường chọn các địa danh nổi tiếng liên quan đến các câu chuyện hoặc nhân vật lịch sử trong văn hóa Trung Quốc.

Sau khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 12 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Bài thơ Hoàng Hạc lâu được viết theo phong cách nào? Theo bạn, bài thơ đã làm rõ nhất đặc điểm nào của phong cách đó?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ toàn bộ nội dung của bài thơ và nhận diện phong cách phù hợp

Lời giải chi tiết:

- Phong cách cổ điển

- Sử dụng nhiều điển cố, điển tích

- Sử dụng ngôn ngữ phong phú, đầy ảo tưởng

Sau khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 13 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Kẻ bảng sau vào vở và điền thông tin thích hợp vào bảng:

Phương pháp giải: