Phân tích ngôn ngữ kịch trong văn bản Huyện Trìa xử án bằng cách thực hiện các yêu cầu sau:
Nội dung chính
Đoạn trích kể lại một cảnh làm việc nơi huyện đường, xoay quanh cuộc kiện tụng liên quan đến vụ kiện giữa Thị Hến và vợ chồng Trùm Sò. |
Trước khi đọc
Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 119 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Bạn biết gì về các con vật nghêu, sò, ốc, hến, hà, hàu, trìa,...? Bạn nghĩ thế nào khi tên các con vật này được dùng để đặt tên cho các nhân vật trong tác phẩm văn học?
Phương pháp giải:
Trình bày quan điểm cá nhân.
Lời giải chi tiết:
- Nghêu, sò, ốc, hến, hà, hàu, trìa,... là những loài sống ở bên bờ biển.
- Việc đặt tên nhân vật trong văn học theo tên các con vật này mang lại sự mới mẻ, thu hút và tính dân gian.
Trong khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 119 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Chú ý đến phần tự giới thiệu của nhân vật quan huyện trong đoạn này.
Phương pháp giải:
Chăm chú đọc phần tự giới thiệu của nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Nhân vật quan huyện luôn tự mãn về bản thân, tỏ ra tự đắc bên ngoài nhưng lại cảm thấy chán chường với cuộc sống gia đình.
Trong khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 119 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Chú ý mục đích xử kiện của Huyện Trìa thông qua lời xưng danh của nhân vật này.
Phương pháp giải:
Chú ý đọc kỹ phần thứ 2.
Lời giải chi tiết:
Mục đích xử kiện của Huyện Trìa thông qua lời xưng danh của nhân vật này là muốn kiếm thêm tiền, và những người đút lót càng nhiều càng được quan xử thắng.
Khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Khi đọc trang 121 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Những thông tin mà Trùm Sò (tên tội phạm) khai báo ở đây có được chú ý đến bởi Huyện Trìa và Đề Hầu khi xét xử không?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn tuồng trong phần Dự đoán.
Lời giải chi tiết:
Theo tôi, những thông tin mà Trùm Sò (tên tội phạm) khai báo ở đây có lẽ sẽ không được Huyện Trìa và Đề Hầu chú ý đến khi xét xử vì thái độ của họ có vẻ khá lạnh lùng.
Khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Khi đọc trang 122 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Người đang được Đề Hầu đề cập ở đây? Đề Hầu nói với ai?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trong phần 4 (Theo dõi)
Lời giải chi tiết:
Ở đây, Đề Hầu đang nói về Huyện Trìa và lời nói đang được dành cho Huyện Trìa.
Khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Khi đọc trang 122 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Quyết định của Huyện Trìa có dựa trên sự thật và có tạo ra kết quả công bằng cho tất cả các bên: Vợ chồng Trùm Sò và Thị Hến?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn trong phần 5 (Suy luận)
Lời giải chi tiết:
Quyết định của Huyện Trìa chưa thực sự dựa trên sự thật mà hầu hết là theo cảm tính. Dường như, cách xử của Huyện Trìa nghiêng hoàn toàn về Thị Hến, cố gắng bảo vệ Thị Hến và mọi lỗi lầm đều được đổ lỗi cho vợ chồng Trùm Sò.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 123 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Phân tích đặc điểm ngôn ngữ kịch trong văn bản Huyện Trìa xử án bằng cách thực hiện các yêu cầu sau:
a. Nêu ví dụ về lời đối thoại, độc thoại, bàng thoại của nhân vật và lời chỉ dẫn sân khấu.
b. Cho biết nhân vật nào có số lượt lời nhiều nhất và giải thích lí do.
c. Chỉ ra một số dấu hiệu cho thấy các lời thoại của nhân vật trong văn bản trên mang đặc điểm của thơ hoặc văn vần.
d. Cho biết vì sao trong lời thoại của nhân vật, một số từ ngữ lại được tách riêng ra và đặt trong ngoặc đơn.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 123 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Phân tích mâu thuẫn giữa các nhân vật trước và trong phiên tòa, cũng như nguyên nhân và hậu quả của mâu thuẫn đó.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ văn bản.
- Tập trung vào những đoạn nói về mâu thuẫn giữa các nhân vật trước và trong phiên tòa.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 123 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Từ những lời xưng danh (bàng thoại) của Huyện Trìa và lời đối thoại với các nhân vật trong phiên tòa, ta có thể nhận định về tính cách của nhân vật này.
Phương pháp giải:
Chú ý đến cách Huyện Trìa tự xưng và trò chuyện với các nhân vật khác trong phiên tòa.
Lời giải chi tiết:
Qua việc sử dụng bàng thoại và đối thoại, ta thấy Huyện Trìa là một người tự cao, luôn kiêu ngạo (Tri huyện Trìa là mỗ/ Nội hạt tiếng khen khen ta:/ Cầm đường ngày tháng vào ra/ Hoa nguyệt hôm mai thong thả); tham lam và vinh dự (Chỗ nào nhắm tốt tiền tốt bạc/ Đỗ hành khiến nhiều mâm cũng đặng); dù xử án không công bằng nhưng lại sợ vợ (Giận mụ huyện hay ghen/ Hễ đi mô cả tiếng run en).
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 123 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Đánh giá cảm xúc và tâm trạng của tác giả thông qua ngôn ngữ kịch trong Huyện Trìa xử án?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ văn bản.
- Chú ý cách tác giả phát triển từng nhân vật.
Lời giải chi tiết:
Sau khi đọc văn bản, thấy rằng tác giả thường thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm đối với những thói hư tật xấu, cách hành xử của các nhân vật.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 123 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Phân tích đề tài và cảm hứng chính của văn bản Huyện Trìa xử án. Tác giả lấy ý tưởng từ đâu để viết vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến? Nêu một số lý do giúp nhận biết văn bản Huyện Trìa xử án (trong vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến) được sáng tác, truyền miệng.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ văn bản.
- Lưu ý các dấu hiệu của văn bản truyền miệng.
Lời giải chi tiết:
- Đề tài: những câu chuyện về cuộc sống hàng ngày của người dân, chỉ trích những thói hư tật xấu trong xã hội phong kiến xưa, đặc biệt là sự thiếu công bằng trong tư pháp của quan lại.
- Cảm hứng chính: Cuộc sống hàng ngày của con người trong xã hội cổ đại.
- Tác giả lấy ý tưởng từ những câu chuyện dân gian truyền miệng.
- Văn bản Huyện Trìa xử án (trong vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến) được biết đến là truyền miệng bởi:
+ Được trích dẫn từ một vở tuồng (một dạng của văn học dân gian), do đó có tính chất truyền miệng.
+ Không có tên tác giả cụ thể.
+ Có nhiều phiên bản khác nhau khi được biểu diễn.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 124 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Dựa vào lời phán cuối cùng của Huyện Trìa, lời kêu cứu của Trùm Sò, lời cảm ơn của Thị Hến, bạn nhận xét về kết quả phiên tòa như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần cuối, nơi đưa ra quyết định của phiên tòa.
Lời giải chi tiết:
Qua lời phán của Huyện Trìa, lời than của Trùm Sò, lời biểu dương của Thị Hến, có thể nhận thấy quyết định của Huyện Trìa không công bằng với mọi người và hơi thiên vị Thị Hến. Nếu không có sự công bằng, vợ chồng Trùm Sò sẽ không phải than phiền khi biết quyết định của phiên tòa.
Sau khi đọc 7
Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi đọc trang 124 SGK Văn 10 Chân trời sáng tạo
Trong quá trình đọc, phân tích một kịch bản tuồng hay bất kỳ văn bản kịch nào, ta cần chú ý những điều gì?
Phương pháp giải:
- Đọc lại văn bản.
- Tự rút ra bài học cho bản thân.
Lời giải chi tiết:
Từ việc đọc, phân tích một kịch bản tuồng hoặc bất kỳ văn bản kịch nào, một số điều cần chú ý là:
- Đọc kỹ từ 2-3 lần.
- Chú ý đến các từ ngữ, hình ảnh đặc biệt trong câu thoại của từng nhân vật.
- Xác định rõ đề tài, cảm hứng chính của văn bản.
- Hiểu được ý nghĩa, quan điểm mà tác giả muốn truyền đạt.