Hướng dẫn soạn văn lớp 8: Bài viết thuyết minh về hiện tượng tự nhiên - phương pháp Soạn văn 8 ngắn gọn

Bài thuyết minh về hiện tượng tự nhiên trang 102-105 ngắn nhưng đầy đủ theo sách Ngữ văn lớp 8. Kết nối tri thức hỗ trợ học sinh soạn văn lớp 8 một cách hiệu quả.

Hướng dẫn soạn văn lớp 8: Bài viết thuyết minh về hiện tượng tự nhiên - phương pháp Soạn văn

B. Hướng dẫn viết văn thuyết minh giải thích hiện tượng tự nhiên

* Đặc điểm của dạng bài viết:

- Mô tả hiện tượng tự nhiên cần thuyết minh.

- Đề cập đến các đặc điểm cơ bản của hiện tượng tự nhiên được giải thích.

- Cung cấp lý do rõ ràng để giải thích hiện tượng tự nhiên được lựa chọn.

- Đề cập đến tác động và ảnh hưởng của hiện tượng tự nhiên đó đối với đời sống con người.

* Phân tích nội dung tham khảo

Văn bản: Ghềnh Đá Đĩa

1. Giới thiệu về hiện tượng tự nhiên (vị trí hoặc tọa độ không gian)

Khi bắt đầu từ thành phố Tuy Hòa, Phú Yên, đi theo quốc lộ 1A hướng bắc khoảng 30km. Tiếp tục về thị trấn Chi Thanh, rẽ phải hướng đông đi 12km, du khách sẽ đến với Ghềnh Đá Đĩa.

2. Mô tả các đặc điểm nổi bật của hiện tượng tự nhiên

Rộng khoảng 50m và dài đến gần 200m

Ghềnh Đá Đĩa giống như một đàn ong khổng lồ mang màu đen bí ẩn nổi bật trên bề mặt biển trong veo

3. Phân tích đặc trưng độc đáo của hiện tượng tự nhiên dựa trên cơ sở khoa học

Theo giới chuyên gia, đá tại Ghềnh Đá Đĩa là loại đá badan hình thành từ hoạt động núi lửa trên cao nguyên Vân Hòa.

Các tảng đá được ném từ núi lửa, khi chạm vào nước lạnh đông, tạo ra các nứt và rãnh đa hướng một cách tự nhiên

4. Thái độ và phản ứng của con người khi đối diện với hiện tượng tự nhiên này.

Được sự quan tâm của chính phủ và trở thành điểm du lịch nổi tiếng, Ghềnh Đá Đĩa thu hút nhiều du khách khi đến Phú Yên.

* Hướng dẫn viết theo từng bước

1. Chuẩn bị trước khi bắt đầu viết

a. Chọn chủ đề

Dưới đây là một số chủ đề bạn có thể tham khảo:

- Hiện tượng không gian: nhật thực, nguyệt thực, siêu trăng,...

- Sự kiện địa chất và thủy văn diễn ra theo chu trình hoặc đột ngột: thuỷ triều, núi lửa phun, động đất, sóng thần,...

- Phong cảnh đặc biệt (có thể tạo nên điểm du lịch nổi tiếng) tại các địa điểm như Vịnh Hạ Long, hang động Phong Nha – Kẻ Bàng, cao nguyên Đồng Văn,...

- Sự biến đổi khí hậu và tác động kéo theo: Trái Đất trở nên nóng hơn, băng tan ở cực Bắc và cực Nam, các cơn bão và lũ trở nên dữ dội, khu vực sa mạc mở rộng,...

- Sự thay đổi trong sinh học đa dạng: chim di cư không theo đúng lịch trình, sự phát triển không bình thường của một số loại côn trùng gây hại, và sự giảm sút của một số loại thực vật,...

b. Thu thập ý tưởng

- Đưa ra các dấu hiệu của hiện tượng tự nhiên.

- Phân tích và trình bày về hiện tượng tự nhiên.

- Thông tin về cách con người phản ứng và ứng phó khi gặp hiện tượng tự nhiên.

c. Xây dựng kết cấu bài viết

2. Thực hiện viết bài

- Phát triển từng ý kế hoạch thành các đoạn văn tương ứng, đồng thời phù hợp với chủ đề tổng quát của văn bản.

- Tránh sự lạm dụng các biểu hiện cảm xúc (khái niệm mô tả cá nhân, sự phức tạp không cần thiết; việc sử dụng quá nhiều câu cảm;...).

- Đảm bảo rằng giải thích là rõ ràng, hợp lý và dựa trên cơ sở khoa học. Các trích dẫn được sử dụng (nếu có) cần được xác minh tính chính xác và trung thực (cung cấp nguồn tham khảo đầy đủ).

- Sử dụng các hình ảnh, biểu đồ, sơ đồ,... thích hợp để tăng cường sự trực quan, sống động và hấp dẫn cho nội dung văn bản.

Ví dụ về bài viết

Núi lửa khi phun trào không chỉ là một hiện tượng thiên nhiên đầy kỳ thú mà còn là một sự kiện gây ra những tác động nghiêm trọng đối với cuộc sống của loài người. Vậy núi lửa là gì? Tại sao núi lửa lại xuất hiện và hoạt động như thế nào?

Núi lửa là dạng ngọn núi với miệng ở đỉnh, nơi các chất khoáng dưới áp suất và nhiệt độ cao được phun ra. Phun trào núi lửa là sự kiện tự nhiên trên Trái Đất và các hành tinh khác với hoạt động địa chấn do vỏ trái đất di chuyển trên lõi nóng chảy. Khi núi lửa phun trào, năng lượng ẩn sâu trong Trái Đất được thả lỏng. Một núi lửa đầy đủ bao gồm các phần: nguồn chất nham, đường dẫn, ngưỡng, lỗ thoát, ống dẫn, cổ họng và miệng núi lửa. Sản phẩm từ núi lửa bao gồm tro, dung nham và khói.

Núi lửa có nhiều cách phân loại, chủ yếu dựa trên hình dáng như núi lửa hình chóp và núi lửa hình khiên, hoặc dựa vào trạng thái hoạt động như núi lửa thức, núi lửa ngủ và núi lửa chết.

Khi đá tan chảy, chúng mở rộng, cần nhiều không gian hơn. Tại một số khu vực, các dãy núi tiếp tục tăng cao. Áp suất thấp dưới đá dẫn đến sự chảy mắc ma. Khi áp lực mắc ma cao hơn lớp đá phía trên, chất mắc ma phun ra qua miệng núi lửa và tạo nên núi lửa.

Hiểu rõ về núi lửa giúp chúng ta nhận biết tác động nghiêm trọng và hậu quả của nó khi phun trào. Núi lửa ảnh hưởng đến hoạt động địa chất, gây động đất, sụt lún, nứt đất. Dung nham núi lửa có thể tạo ra các địa hình mới và làm thay đổi môi trường sống, gây cháy rừng và thảm họa sóng thần.

Ngoài các tác động tiêu cực, núi lửa cung cấp nhiều lợi ích. Nó cung cấp tài nguyên khoáng sản, năng lượng địa nhiệt, đất canh tác và tiềm năng du lịch. Dung nham mắc-ma có chứa nhiều khoáng sản như thiếc, bạc, vàng, đồng và kim cương, thuận lợi cho việc khai mỏ.

Hàng năm, hàng triệu du khách đến thăm các ngọn núi lửa. Một số mong đợi thấy tro bụi nóng màu đỏ lửa phun lên. Những ngọn núi ít hoạt động cũng thu hút du khách bởi hơi và khói thoát ra từ các lỗ thông khí tự nhiên.

Tóm lại, núi lửa có tác động mạnh mẽ đến cuộc sống con người, đặc biệt là ở những khu vực gần núi lửa. Dù có rủi ro, nhưng núi lửa cũng mang lại lợi ích kinh tế đáng kể cho con người.

3. Sửa soạn bài

So sánh bài viết với yêu cầu và kế hoạch cụ thể để thực hiện việc chỉnh sửa.