Hướng dẫn soạn văn về Đối thoại và độc thoại nội tâm trong văn tự sự trang 176, 178, 179 ngắn nhất nhưng vẫn đảm bảo đủ nội dung theo sách Ngữ văn lớp 9 để giúp học sinh soạn văn 9 một cách dễ dàng.
Hướng dẫn soạn văn về Đối thoại và độc thoại nội tâm trong văn tự sự
I. Tìm hiểu về đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn tự sự
Câu 2 (trang 177 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
a. - Trong ba câu đầu của đoạn trích, hai nhân vật tản cư đang trò chuyện với nhau.
- Cách nhận biết đây là một cuộc trò chuyện qua lại:
+ Có hai lượt trao đổi lời.
+ Nội dung : Hướng về đối tác trò chuyện.
+ Hình thức : Hai gạch đầu dòng tượng trưng cho hai phía tham gia trao đổi lời.
b. - Đoạn văn Hà, nắng gớm, về nào... của ông Hai không được xem là đối thoại, bởi chỉ có một bên nói, không tham gia vào cuộc trò chuyện.
- Đoạn văn độc thoại:
+ Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! ... mỗi người một nhát!.
+ Chúng bay ăn miếng cơm hay ... để bị nhục nhã như thế này!
c. – Đó là những suy tư của ông Hai về bản thân mình.
- Trước những suy nghĩ này không có dấu gạch đầu dòng như đối với các đoạn văn trước, bởi đây là lời độc thoại nội tâm.
d. - Các tình huống đối thoại tạo ra bầu không khí như trong cuộc sống thực, thể hiện sự tức giận của người tản cư đối với dân làng chợ Dầu dưới áp đặt của kẻ thù.
→ Giúp tác giả vẽ nên hình ảnh sâu sắc về trạng thái tinh thần đau đớn, đau khổ của ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu chịu sự chiếm đóng của kẻ thù.
Thực hành
Câu 1 (trang 178 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Có ba lượt trao đổi lời nhưng chỉ có hai lượt lời đáp.
- Bà Hai nói lời đầu, ông Hai không đáp
- Bà đặt câu hỏi thứ hai, ông Hai nhẹ nhàng đáp lại bằng cách hỏi lại 'Gì?'
- Lần thứ ba, ông chỉ trả lời bà bằng một câu ngắn gọn 'Biết rồi'.
=> Cuộc trò chuyện này cho thấy tâm trạng buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai.
Câu 2 (trang 179 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Tôi mới ra viện sau một tuần phải nằm trong bệnh viện vì ốm. Hôm nay, trở lại nhà sau tuần nằm viện, trong lòng vui mừng xen lẫn với lo âu. Lo lắng vì không biết phải làm sao để đuổi bắt kịp bài học đã lỡ trong những ngày qua. Lúc mới bước vào nhà, bé Hoa, em gái tôi, nhảy ra và hỏi:
- Anh Hưng ơi! Có chị nào ghé nhà, chị nói với bố là bạn của anh. Mỗi ngày chị ấy đều đến để lấy vở về giúp anh chép bài. Chị ấy còn cho em kẹo nữa kìa!
- Được.
Sau đó không kịp nhìn thấy những viên kẹo trên tay em, tôi lao ngay vào phòng học. Tay tôi run run vì vội vàng mở những tờ giấy trắng. Có lẽ đó là Hà? Có phải là Hà không nhỉ? Thôi, chắc chắn là Hà. Tôi im lặng. Chính Hà đã lặng lẽ giúp đỡ tôi suốt những ngày qua. Thế mà đôi khi tôi đã nghĩ xấu về Hà. Bây giờ, trong lòng tôi tràn ngập cảm xúc khó diễn tả. Không thể giấu kín nổi tình cảm của mình, tôi nói:
- Hà ơi! Cảm ơn bạn rất nhiều nhé!