Buzz
1. Hướng dẫn sửa lỗi trong việc lập luận trong văn nghị luận, phiên bản ngắn
A. CƠ SỞ KIẾN THỨC CẦN THIẾT
Khi viết văn nghị luận, cần chú ý tránh những sai sót sau:
- Nếu luận điểm trùng lặp hoặc không rõ ràng, không phù hợp với bản chất của vấn đề cần giải quyết.
- Nếu luận cứ không chính xác, không chân thực, không đầy đủ, không liên quan mật thiết đến luận điểm cần trình bày, hoặc quá lằng nhằng.
- Lập luận mâu thuẫn, luận cứ không phù hợp với luận điểm. Dẫn chứng không phù hợp với luận cứ.
B. GIẢI ĐÁP CÂU HỎI, BÀI TẬP
1. Sai lầm về nêu luận điểm
Phân tích sai lầm về việc nêu luận điểm trong các ví dụ a, b, c trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập 1, trang 194.
a) – Luận điểm chưa rõ khi nói về cảnh vật trong bài thơ Thu điếu của Nguyễn Khuyến.
2. Sai lầm về nêu luận cứ
Phân tích sai lầm về nêu luận cứ trong các ví dụ a, b, c trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập 1, trang 195 .
a) - Trích dẫn sai sâu chót vót thay vì xanh chót vót như tác giả ghi.
- Cần nêu rõ luận cứ quan trọng nhất liên quan đến đối tượng nghị luận của hai câu thơ này: sự tương đồng giữa thiên nhiên và tâm trạng riêng của Huy Cận: sự hiu quạnh của thiên nhiên gợi nỗi cô đơn trong tâm hồn thi sĩ.
- Sửa lại cho chính xác luận cứ: Nắng xuống trời lên sâu chót vót.
b) - Luận cứ thiếu chính xác: “Đất nước sau hơn hai thế kỉ... thắng lợi hoàn toàn”.
- Chỉ nêu dẫn chứng về hai bà Trưng nên luận cứ thiếu toàn diện. Cần bổ sung các luận cứ cho phù hợp với luận điểm: “Dân tộc ta anh hùng hào kiệt đời nào cũng có”.
- Chẳng hạn có thể nêu thêm Lí Bí, Lê Lợi, Quang Trung...
c) – Luận cứ thiếu tính hệ thống, thiếu tính lôgic: xếp Nguyễn Huệ trước Lê Lợi...
– Cần sắp xếp hệ thống luận cứ theo trình tự hợp lí của lịch sử dân tộc: Ngô Quyền, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Huệ...
_ Luận cứ không phù hợp với luận điểm: “ải Chi Lăng... cửa biển Bạch Đằng”.
- Có thể sửa chữa như sau: Lịch sử dân tộc ta đã ghi lại biết bao trang sử hào hùng với những tên tuổi sáng chói muôn đời. Ngô Quyền đánh tan quân xâm lược Nam Hán. Trần Hưng Đạo lãnh đạo nhân dân đánh đuổi quân Nguyên, giành lại nền độc lập cho đất nước. Cửa biển Bạch Đằng là nơi Trần Hưng Đạo lập chiến công lừng lẫy non sông. Lê Lợi đại phá quân Minh, ải Chi Lăng mãi là mồ chôn quân xâm lược. Nguyễn Huệ đánh tan quân xâm lược nhà Thanh. Những tên tuổi đó mãi sống cùng non sông đất nước.
3. Sai lầm về cách thức lập luận
Phân tích, xác định các sai lầm về cách thức lập luận trong các ví dụ a,b,c trong sách giáo khoa Ngữ văn 12, tập 1, trang 195 – 196
a) - Trình bày luận cứ thiếu lôgic, lộn xộn.
- Hệ thống luận cứ không đủ để làm sáng tỏ luận điểm: Vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ.
- Có thể chữa như sau: + Sắp xếp lại hệ thống luận cứ cho phù hợp.
+ Đổi bi kịch của người phụ nữ ở câu cuối thành vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ cho thống nhất với luận điểm đã nêu.
b) – Luận điểm không rõ ràng (chỉ nói về nông thôn chung chung) và không tập trung vào “cái đói” như các luận cứ triển khai sau đó.
- Luận cứ không đầy đủ, không bao quát (chỉ tập trung vào “cái đói “ trong tác phẩm viết về đề tài nông thôn của Nam Cao).
– Có thể sửa chữa như sau: Nam Cao viết nhiều về cái đói trong đời sống nông thôn Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
c) - Luận điểm không rõ.
- Phần gợi mở, dẫn dắt không giúp cho việc nêu bật luận điểm chính vì đang nói thơ Trung đại Việt Nam thì nhảy cóc sang nói thơ Đường của Đỗ Phủ.
– Do vậy, luận cứ dùng để mở rộng, tiếp tục phát triển đề tài không phù hợp với phạm vi đề tài được nêu trong những câu trước.
- Có thể sửa chữa như sau:
“Mùa thu là một đề tài gợi nhiều cảm hứng cho thi nhân. Chính vì thế, mùa thu là một thi đề quen thuộc trong thơ ca. Đời Đường, Đỗ Phủ tái hiện cảnh thu với nỗi sầu muộn vô biên trong Thu hứng. Trong thơ ca Trung đại Việt Nam, Nguyễn khuyến chính là nhà thơ của mùa thu làng quê với chùm thơ “Thu vịnh, Thu điếu, Thu ẩm”
2. Hướng dẫn sửa lỗi lập luận trong văn nghị luận, phiên bản ngắn 2
I. SAI LẦM LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC ĐẶT LUẬN ĐIỂM
Chúng tôi đã đề xuất việc Chuẩn bị bài Phân tích lỗi lập luận trong văn nghị luận cho bài tiếp theo. Các bạn hãy sẵn sàng trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa, Soạn bài Những ngày đầu của nền đất nước mới, cùng với việc Soạn bài Ai đã đặt tên cho con sông kia để học môn Ngữ Văn lớp 12 một cách hiệu quả hơn.
Các chi tiết quan trọng trong bài Phân tích thơ Tây Tiến của Quang Dung đã được hướng dẫn một cách đầy đủ để các em tham khảo và chuẩn bị kỹ lưỡng.
