Buzz
1. Cẩm nang về bệnh suy thận cấp - nguyên nhân và triệu chứng
1.1. Đặc điểm của suy thận cấp là gì?
Suy giảm cấp tính khả năng lọc cầu thận trong thời gian ngắn được gọi là suy thận cấp
Suy thận cấp là thuật ngữ để mô tả tình trạng suy giảm cấp tính khả năng lọc cầu thận trong khoảng thời gian từ vài giờ đến vài ngày, dẫn đến sự tích tụ các chất dư thừa, chất điện giải trong máu và cơ thể.
1.2. Nguyên nhân gây ra bệnh suy thận cấp là gì?
Những nguyên nhân gây ra suy thận cấp bao gồm:
- Nguyên nhân trước thận
+ Sự sốc phản vệ.
+ Mất nước nặng.
+ Giảm huyết áp.
+ Mất máu.
+ Nhiễm trùng.
+ Tim suy yếu.
+ Bỏng nghiêm trọng.
- Nguyên nhân tại thận
+ Bị bệnh cầu thận.
+ Mắc bệnh ống kẽ thận cấp tính như nhiễm độc, tan máu cấp tính, bệnh lý mạch máu gây tổn thương thận,...
+ Mắc bệnh suy thận cấp độ thấp.
1.3. Các biểu hiện nhận biết của bệnh suy thận cấp
Suy thận cấp là một bệnh lý có thể bùng phát một cách đột ngột, dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Số lượng nước tiểu giảm hoặc không có nước tiểu.
- Cảm giác phù nề ở bàn chân, mắt cá chân, và chân.
- Cảm thấy khó thở hoặc đau ngực.
- Cảm thấy yếu đuối và mệt mỏi.
- Cảm giác buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Nhịp tim không đều.
- Trạng thái mất ý thức, co giật (ở mức độ nghiêm trọng).
Hơn nữa, có một số triệu chứng ít phổ biến cũng có thể xuất hiện, bao gồm:
- Phát hiện máu trong phân khi đi đại tiện.
- Di chuyển chậm chạp khi đi bộ.
- Có mùi hôi trong hơi thở.
- Sự phình toàn thân.
- Cảm thấy đau ở vùng hông và xương sườn.
- Dễ bị xuất hiện các vết bầm tím trên da.
- Tay bắt đầu run rẩy.
- Tâm trạng biến đổi thường xuyên.
- Giảm cảm giác ở bàn chân và bàn tay.
- Xuất hiện chảy máu kéo dài.
- Huyết áp tăng cao.
- Cảm giác kim loại trong miệng.
Sưng phù chân đột ngột có thể là dấu hiệu cảnh báo suy thận cấp
Có trường hợp bị suy thận cấp mà không có dấu hiệu gì, bệnh nhân được phát hiện qua xét nghiệm vì một lý do khác.
2. Cảnh báo về những biến chứng nguy hiểm do suy thận cấp gây ra
Bệnh suy thận cấp nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:
- Về tim mạch: sự tích tụ dịch kết hợp với tăng huyết áp có thể dẫn đến phù phổi cấp, phù não, suy tim,...
- Về tiêu hóa: viêm tụy cấp tính, viêm loét dạ dày, xuất huyết đường tiêu hóa,...
- Về thần kinh: hôn mê, co giật, rối loạn thần kinh cơ,...
- Về chuyển hóa: rối loạn điện giải, mất nước.
- Về nhiễm trùng: nhiễm khuẩn máu, bội nhiễm đường tiết niệu, bội nhiễm phổi,...
- Về suy thận mạn tính: xảy ra khi thương tổn thận kéo dài.
3. Chẩn đoán và điều trị bệnh suy thận cấp
3.1. Cách tiếp cận chẩn đoán
Xác định chính xác suy thận cấp đóng vai trò quan trọng trong việc xác định phác đồ điều trị hợp lý cho bệnh nhân. Khi nghi ngờ về suy thận cấp, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm như:
- Kiểm tra nước tiểu: phát hiện protein, hồng cầu và creatinin; đánh giá hoạt động thận.
- Kiểm tra máu: đo nồng độ ure, creatinin, điện giải, acid uric,… để đánh giá chức năng thận.
- Siêu âm bụng: đánh giá kích thước thận, tìm nguyên nhân gây tắc nghẽn thận cấp tính và đánh giá mức độ suy cấp hoặc mạn của thận.
- X-quang hệ niệu: dùng để chẩn đoán thông thường, phát hiện sỏi thận cấp sau thận.
3.2. Phương pháp điều trị
Trong việc điều trị suy thận cấp, mục tiêu hàng đầu là bảo vệ tính mạng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phục hồi chức năng thận và giảm thiểu nguy cơ suy thận mạn.
Tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến suy thận cấp ở từng bệnh nhân, phương pháp điều trị có thể bao gồm:
Phát hiện và điều trị suy thận cấp ngay từ đầu giúp phục hồi và ngăn chặn tiến triển thành suy thận mạn
- Điều trị suy thận cấp trước thận
+ Giảm thể tích tuần hoàn: tìm nguyên nhân suy giảm thể tích tuần hoàn và điều trị. Trong trường hợp không có sốc mất máu, sử dụng dung dịch tinh thể để đánh giá hiệu quả điều trị.
+ Giảm kháng mạch hệ thống: điều trị các bệnh như xơ gan không đủ, nhiễm trùng máu,... để giảm kháng mạch hệ thống và hỗ trợ sự phục hồi của thận.
+ Giảm cung lượng tim: điều trị các bệnh lý cơ bản.
- Điều trị suy thận cấp ngay tại thận
Phác đồ điều trị cụ thể ở đây là cho trường hợp bị hoại tử ống thận cấp. Nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng này là suy thận cấp trước thận nghiêm trọng và kéo dài. Ngoài ra, tác động của độc chất lên tế bào ống thận cũng có thể gây hoại tử ống thận.
Ở giai đoạn đầu, trường hợp xuất phát từ nguyên nhân độc chất, bác sĩ sẽ chỉ định dừng hoặc giảm liều thuốc không thể dừng đột ngột. Trong trường hợp nguyên nhân là thiếu máu, sẽ bù máu, dịch, điện giải để cải thiện khả năng tưới máu cho thận. Các loại thuốc có thể được sử dụng bao gồm: Dopamine liều thấp, thuốc lợi tiểu, Fenoldopam,…
Đối với trường hợp hoại tử ống thận cấp ở giai đoạn thiểu niệu/ vô niệu, điều trị chủ yếu nhằm giải quyết hậu quả và biến chứng do suy thận cấp gây ra. Mục tiêu cần đạt được là cân bằng điện giải, nước và kiềm.
- Lọc máu
Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp lọc màng bụng hoặc sử dụng chạy thận nhân tạo. Tuy nhiên, ưu tiên sẽ được đặt cho việc sử dụng chạy thận nhân tạo trong những trường hợp rất cấp bách như rung thất, tăng kali máu, hoặc phù phổi cấp.
Chạy thận nhân tạo là quá trình đặt máy bên ngoài cơ thể của bệnh nhân để tạo ra một vòng tuần hoàn dẫn máu qua một bộ lọc chất thải và trả lại máu đã được lọc lại cho cơ thể. Quá trình này giúp điều chỉnh hàm lượng chất điện giải trong máu và loại bỏ chất thải độc hại khỏi cơ thể, cung cấp máu sạch và tăng cường chức năng thận.
Lọc màng bụng sử dụng niêm mạc của vùng bụng để lọc chất độc ra khỏi máu. Bằng cách đưa một dung dịch lọc vào bụng, chất thải từ máu sẽ được hấp thụ vào dung dịch này và sau đó được loại bỏ ra khỏi cơ thể thông qua ống nối. Phương pháp này thường được áp dụng khi chạy thận nhân tạo không khả thi hoặc không phù hợp với tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
