Lan, cây hoa đẹp và độc đáo. Khi chăm sóc hoa lan, đôi khi bạn cần phải thay chậu. Tuy nhiên, việc này có thể làm cho cây bị căng thẳng, vì vậy chỉ nên thực hiện khi thực sự cần và cẩn thận. Thay chậu thành công có thể kéo dài tuổi thọ của cây, vì vậy nên làm định kỳ trong quá trình sinh trưởng của cây.
Quy trình
Chuẩn bị thay chậu

Chọn thời điểm phù hợp. Cây lan cần được thay chậu mỗi một đến hai năm một lần, khi chậu trồng lan đã cạn kiệt chất dinh dưỡng và rễ lan đã đầy chậu. Mùa xuân thường là thời điểm tốt nhất, nhưng cũng cần xem xét một số yếu tố khác. Cây lan cần được thay chậu khi:
- Sau khi cây hoa lan nở hoa và ra lá mới
- Rễ và phần trên của cây lan bắt đầu vượt ra khỏi chậu
- Khi cây không nở hoa hoặc không có dấu hiệu mới của sự phát triển
- Chậu trồng lan bị hỏng hoặc vỡ
- Cây lan bị nhiễm bệnh hoặc bị sâu bệnh tấn công
- Chậu trồng lan giữ nước quá nhiều và không thoát nước tốt

Lựa chọn chậu phù hợp. Việc chọn chậu là rất quan trọng khi trồng hoa lan. Bạn cần chú ý đến kích thước và loại chậu. Nếu chậu quá lớn, cây lan sẽ tập trung vào việc mọc rễ hơn là ra hoa. Đồng thời, chậu cần có lỗ thoát nước để đảm bảo lan không bị ngập nước.
- Chọn chậu cho phép cây sinh trưởng trong 1 hoặc 2 năm, nhưng không nên quá rộng. Nếu không biết chắc cây sẽ phát triển đến kích thước nào, hãy chọn chậu lớn hơn một chút so với chậu cũ.
- Có thể sử dụng chậu chứa hoặc chậu đất sét để trồng lan. Chậu đất sét cần được tưới nước thường xuyên hơn.
- Chọn chậu có lỗ thoát nước ở phần trên để tăng cường lưu thông không khí.
- Lựa chọn chậu nông thay vì chậu sâu để tránh nước đọng.

Lựa chọn giá thể trồng lan. Hầu hết loài lan không sống trong đất như cây khác mà sống trên cây. Vì vậy, cần sử dụng giá thể trồng lan bao gồm xơ dừa, rêu sphagnum, đá trân châu, vỏ cây linh sam và các hỗn hợp khác được điều chỉnh với vật liệu hữu cơ.
- Giá thể trồng lan bao gồm xơ dừa, rêu sphagnum, đá trân châu, vỏ cây linh sam và hỗn hợp của các vật liệu trên.

Tưới cây. Ba ngày trước khi thay chậu cho cây lan, bạn nên tưới cây để giúp cây dễ chịu hơn khi thay chậu. Tuy nhiên, không nên tưới quá nhiều nước mà chỉ cần tưới đủ ẩm giá thể.
- Nhớ bón phân cho cây lan mỗi tuần một lần với dung dịch phân bón 20-20-20.

Ngâm giá thể mới. Nhiều giá thể trồng lan rất khô, việc ngâm nước trước khi thay chậu giúp giá thể hút nước và giữ độ ẩm. Cách ngâm như sau:
- Đổ giá thể vào chậu mới đủ để trồng cây.
- Đổ giá thể vào xô rộng gấp đôi kích thước chậu.
- Đổ nước vào xô đầy nước.
- Ngâm giá thể trong nước 1-2 giờ.
- Lọc giá thể qua rây lọc lưới chặt.
- Mở vòi nước để rửa giá thể và loại bỏ bụi đất.

Khu trùng dụng cụ cắt cây. Khi cắt cây lan ra khỏi chậu, hãy sử dụng dao hoặc kéo đã được khu trùng để cắt tỉa rễ và lá chết. Điều quan trọng là sử dụng dụng cụ đã được khu trùng để ngăn ngừa lây lan virus và bệnh tật.
- Bạn có thể khu trùng dụng cụ bằng cách đun nó trên lửa cho đến khi lưỡi dao đỏ lửa.
- Hoặc bạn có thể ngâm dao hoặc kéo trong dung dịch khu trùng như i ốt hoặc cồn trong khoảng 20 phút.
- Một cách khác là đun sôi dụng cụ trong nước khoảng 20 phút.
Tháo cây lan khỏi chậu

Tháo cây lan khỏi chậu. Đặt một bàn tay lên gốc cây lan để che miệng chậu, tay kia cầm chậu cây và nhẹ nhàng lật cây lan lại vào bàn tay đỡ cây lan.
- Nếu cây lan bám vào chậu, bạn hãy lay nhẹ tới lui để cây long ra.
- Chỉ cắt rễ hoặc cành cây nếu bạn không thể lắc cho cây long ra khỏi chậu. Nếu phải cắt cây, bạn nên cố gắng bảo tồn rễ và cành càng nhiều càng tốt.

Rửa rễ cây. Vẫn cẩn thận cầm cây lan bằng một tay, tay kia bạn bóc giá thể cũ được càng nhiều càng tốt. Khi đã loại bỏ được các mảng giá thể lớn, bạn hãy rửa rễ cây bằng nước ấm để loại bỏ phần còn lại.
- Việc loại bỏ hoàn toàn giá thể cũ sẽ giúp cây lan có thể hút tối đa dưỡng chất khi được trồng lại vào chậu mới, đồng thời đảm bảo tiêu diệt hết sâu bọ.

Cắt bỏ rễ và lá chết. Khi cây lan đã được rửa sạch, bạn hãy kiểm tra kỹ lưỡng để tìm các lá, cành, rễ và củ bẹ chết. Dùng dụng cụ đã khử trùng cắt bỏ những phần rễ mềm và nâu, lá cây úa vàng và các củ bẹ đen quắt.
- Củ bẹ là một đặc điểm ở một số loài lan. Củ bẹ là bộ phận có hình củ hành mọc gần gốc cây mà từ đó lá cây sẽ mọc ra.
- Nếu thay chậu cho nhiều cây lan cùng lúc, bạn cần khử trùng dụng cụ cắt sau mỗi lần xử lý một cây bằng cách lau bằng thuốc sát trùng hoặc hơ trên lửa.

Phủ bột quế lên vết cắt các bộ phận của cây. Quế là một chất diệt nấm mạnh có thể bảo vệ cây lan khỏi bị nhiễm trùng và thối rữa. Bạn hãy rắc bột quế lên các vết cắt ở rễ, cành, củ bẹ hoặc lá vừa cắt.
- Bạn cũng có thể sử dụng thuốc diệt nấm chuyên dành cho lan.
Trồng lại cây lan vào chậu mới

Đặt cây lan vào chậu mới. Mang cây lan đến chậu mới và đặt rễ cây vào chậu. Đảm bảo rằng cây lan được trồng ở độ sâu tương tự như trong chậu cũ, sao cho gốc lá dưới cùng nằm thấp hơn miệng chậu khoảng 1,3 cm. Nếu cây chìm quá thấp, bạn có thể thêm một lớp giá thể vào chậu.
- Với loài lan có củ bẹ, hãy đặt cây sao cho củ bẹ nằm sát bên thành chậu.
- Với cây lan chỉ có một cành chính, hãy đặt cây ở giữa chậu.

Thêm giá thể mới vào chậu. Rắc thêm giá thể vào chậu và dùng tay nhẹ nhàng nén xung quanh rễ. Rắc sao cho giá thể chạm vào gốc cây.
- Khi thêm giá thể và nén xung quanh rễ, hãy nghiêng chậu qua lại để cây không bị lệch. Nếu cây lệch, bạn có thể nén thêm giá thể vào.
- Để giá thể lắng xuống, bạn có thể nhẹ nhàng đánh vào đáy chậu vài lần.

Tưới nước cho cây. Xịt nước cho cây lan trong 3 tuần đầu, nhưng chỉ sau khi rễ bắt đầu phát triển. Khi cây lan đã bén rễ trong chậu mới, hãy tưới nước để giá thể ẩm ướt. Trong vài tuần tiếp theo, bạn cần tưới thường xuyên hơn cho đến khi giá thể giữ ẩm hơn.
- Khi cây đã bén rễ, bạn có thể tưới khoảng 2 tuần một lần khi thấy giá thể khô.
- Đừng quên bón phân mỗi tuần một lần với dung dịch phân bón 20-20-20.

Thiết lập cọc bảo vệ cho cây. Cây lan thường nặng đầu nếu nhiều hoa nở cùng lúc. Bạn có thể cắm cọc để hỗ trợ cây và tránh tình trạng hoa gục.
- Cắm một cọc tre nhỏ vào giữa chậu cây.
- Sử dụng dây mềm buộc nhẹ cành chính vào cọc. Buộc ở phần giữa và gần ngọn cây.

Cung cấp độ ẩm và bóng mát cho cây trong một tuần. Để giảm căng thẳng cho cây khi thay chậu, bạn hãy đưa cây đến nơi chỉ có ánh sáng mặt trời được lọc qua vật che chắn. Tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp trong một tuần. Để cung cấp thêm ẩm cho cây, bạn có thể xịt nước lên cành, lá và rễ cây mỗi ngày hai lần trong một tuần.
- Bạn cũng có thể đặt một lớp xốp lên cây để giữ ẩm cho cây.
- Sau một tuần, bạn có thể đưa cây về vị trí ban đầu. Cây lan thích ánh sáng mặt trời nhưng không nên tiếp xúc trực tiếp. Ánh sáng qua rèm cửa hoặc màn che là lựa chọn tốt nhất.