1. Hướng dẫn thực hiện cơ chế APA đối với doanh nghiệp tham gia giao dịch liên kết
Thông tư 45/2021/TT-BTC và Hướng dẫn áp dụng thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá tính thuế (APA) trong công tác quản lý thuế đối với doanh nghiệp tham gia giao dịch liên kết:
- Đối tượng và phạm vi áp dụng:
+ Thông tư này được ban hành để triển khai thực hiện Điều 41 của Nghị định 126/2020/NĐ-CP về cơ chế APA.
+ Áp dụng đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết theo quy định tại khoản 2 Điều 1 của Nghị định 132/2020/NĐ-CP.
- Giao dịch áp dụng cơ chế APA:
Các giao dịch liên kết nằm trong phạm vi điều chỉnh của Nghị định 132/2020/NĐ-CP, bao gồm các hoạt động sau:
+ Mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng hàng hóa, và cung cấp dịch vụ.
+ Các hoạt động vay, cho vay, cung cấp dịch vụ tài chính, bảo đảm tài chính và các công cụ tài chính khác.
+ Các giao dịch mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng tài sản hữu hình, tài sản vô hình và các thỏa thuận liên quan đến việc sử dụng chung các nguồn lực như tài sản, vốn, lao động, hay chia sẻ chi phí giữa các bên có mối quan hệ liên kết.
+ Các giao dịch kinh doanh liên quan đến hàng hóa, dịch vụ thuộc phạm vi điều chỉnh giá của Nhà nước theo các quy định pháp luật về giá sẽ không được áp dụng cơ chế APA.
- Quy trình áp dụng cơ chế APA:
+ Các doanh nghiệp có giao dịch liên kết có thể đề xuất việc áp dụng cơ chế APA nhằm xác định giá tính thuế.
+ Quy trình gửi đề nghị, xem xét và thông báo kết quả quyết định của cơ quan thuế được hướng dẫn chi tiết.
- Điều kiện và thời gian áp dụng cơ chế APA: Các điều kiện cùng thời gian áp dụng APA đã được quy định rõ ràng, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong công tác quản lý thuế.
- Quản lý và bảo vệ dữ liệu: Quy định về quản lý thông tin và bảo mật dữ liệu nhằm bảo đảm an ninh cho các thông tin liên quan trong quá trình áp dụng cơ chế APA.
2. Các giao dịch được đề xuất áp dụng cơ chế APA
Theo quy định tại Nghị định 132/2020/NĐ-CP, các giao dịch đề xuất áp dụng cơ chế Thỏa thuận về giá (APA) bao gồm các giao dịch liên quan đến các bên có quan hệ liên kết theo khoản 2 Điều 1 của nghị định này. Cụ thể, các giao dịch liên kết gồm:
- Các giao dịch liên quan đến hàng hóa và dịch vụ:
+ Giao dịch bao gồm mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, và chuyển nhượng hàng hóa.
+ Cung cấp các dịch vụ, bao gồm cả các hình thức khác nhau của việc cung cấp dịch vụ.
- Các giao dịch tài chính và dịch vụ tài chính:
+ Các hoạt động vay mượn và cho vay.
+ Các dịch vụ tài chính.
+ Các công cụ tài chính khác và bảo đảm tài chính.
- Các giao dịch liên quan đến tài sản hữu hình và tài sản vô hình:
+ Các giao dịch bao gồm việc mua, bán, trao đổi, thuê, cho thuê, mượn, cho mượn, chuyển giao, chuyển nhượng tài sản hữu hình và vô hình.
+ Các thỏa thuận liên quan đến việc mua, bán, và sử dụng chung tài sản, vốn, lao động, cũng như chia sẻ chi phí giữa các bên có quan hệ liên kết.
- Các giao dịch kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc phạm vi giá Nhà nước điều chỉnh không được áp dụng APA.
Việc áp dụng APA cho các giao dịch này đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong quản lý giá, đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện các giao dịch liên kết một cách hợp pháp và hợp lý.
3. Các nguyên tắc áp dụng APA đối với doanh nghiệp thực hiện giao dịch liên kết
Quá trình áp dụng cơ chế giá chính thức (APA) yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế và người nộp thuế, cũng như sự hợp tác giữa cơ quan thuế Việt Nam và cơ quan thuế đối tác. Các nguyên tắc quan trọng dưới đây được áp dụng trong quá trình thực hiện APA:
- Nguyên tắc hợp tác và giao dịch tự do:
+ Việc thiết lập APA dựa trên sự hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan thuế và người nộp thuế.
+ Các bên tham gia vào quá trình đàm phán và trao đổi thông tin nhằm xác định và áp dụng các quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các giao dịch liên kết.
- Nguyên tắc tối ưu hóa hiệu quả trong công tác quản lý thuế:
+ Mục đích của APA là cải thiện hiệu quả quản lý thuế và giảm thiểu chi phí tuân thủ quy định về thuế.
+ Việc xác định giá giao dịch liên kết cần phải tuân thủ nguyên tắc giao dịch độc lập và nguyên tắc bản chất hoạt động, từ đó xác định nghĩa vụ thuế phù hợp.
- Nguyên tắc minh bạch và cung cấp thông tin đầy đủ:
+ Người nộp thuế phải cung cấp đầy đủ, chính xác và trung thực các hồ sơ, tài liệu, thông tin cần thiết theo quy định. Người nộp thuế thuộc đối tượng kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh có giao dịch với các bên liên kết có quyền đề nghị áp dụng cơ chế thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá tính thuế (APA).
+ Quyết định về việc giải quyết đề xuất APA sẽ được dựa trên các hồ sơ và tài liệu đã được người nộp thuế cung cấp.
- Nguyên tắc phân tích và so sánh:
+ Các phương pháp phân tích, so sánh và lựa chọn đối tượng so sánh độc lập cần phải tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.
+ Áp dụng phương pháp này để xác định giá trị của các giao dịch liên kết trong phạm vi quy định của APA.
- Tuân thủ các nguyên tắc của Luật Quản lý Thuế:
+ Việc áp dụng cơ chế APA phải đảm bảo sự tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc pháp luật đã được quy định.
+ Điều này bao gồm việc xác định bản chất của giao dịch liên kết, nghĩa vụ thuế mà người nộp thuế phải thực hiện dựa trên các điều kiện thị trường và nguyên tắc giao dịch độc lập.
Những nguyên tắc này nhằm xây dựng một quy trình APA rõ ràng, công bằng và minh bạch, từ đó giảm thiểu tranh chấp và tạo điều kiện thuận lợi cho cả cơ quan thuế lẫn người nộp thuế.
4. Các điều kiện để giao dịch được xem xét áp dụng APA
Để giao dịch có thể được xem xét áp dụng Giá cả chính thức (APA), cần phải đáp ứng đồng thời một số điều kiện quan trọng nhằm bảo đảm tính minh bạch, công bằng và tuân thủ các quy định về thuế. Dưới đây là chi tiết các điều kiện này:
- Giao dịch phải đã thực sự xảy ra trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của người nộp thuế. Giao dịch này cần dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra trong giai đoạn đề nghị áp dụng APA, nhằm chứng minh tính liên tục và ổn định của giao dịch.
- Giao dịch cần có cơ sở để xác định bản chất và nghĩa vụ thuế. Cung cấp đầy đủ thông tin, dữ liệu để phục vụ việc phân tích, so sánh và lựa chọn đối tượng so sánh độc lập theo quy định. Dữ liệu cung cấp phải đáp ứng các quy định về quản lý thuế.
- Giao dịch không được nằm trong phạm vi các trường hợp tranh chấp hoặc khiếu nại về thuế, nhằm bảo đảm tính minh bạch và tránh các vấn đề pháp lý tiềm ẩn.
- Giao dịch phải được thực hiện một cách minh bạch, không nhằm mục đích tránh thuế hoặc lạm dụng Hiệp định thuế. Cần tuân thủ đầy đủ các quy định của Hiệp định thuế và không có dấu hiệu lạm dụng hay lợi dụng các quy định đó.
Điều kiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự liên tục, minh bạch và tuân thủ các quy định thuế khi thực hiện APA. Các điều kiện này giúp bảo đảm việc áp dụng APA diễn ra một cách công bằng và hiệu quả, mang lại lợi ích cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế. Cơ bản, APA giúp tối ưu hóa công tác quản lý thuế, giảm chi phí tuân thủ pháp lý, và xác định giá trị của các giao dịch liên kết một cách chính xác.
Điều kiện áp dụng APA yêu cầu sự ổn định và liên tục của các giao dịch trong quá khứ và tương lai, đồng thời cần có cơ sở vững chắc để phân tích và so sánh bản chất của giao dịch. Quan trọng nhất, giao dịch phải không tham gia vào tranh chấp thuế và phải tuân thủ các quy định về minh bạch, không lợi dụng thuế hay vi phạm Hiệp định thuế.