Buzz
Nếu đã từng làm đề thi thử môn Địa Lý, bạn sẽ quen với cách giao đề bài của môn này. Nắm vững kiến thức là quan trọng để tránh sai sót khi vẽ biểu đồ môn Địa Lý. Hướng dẫn dưới đây sẽ giúp bạn làm đề thi thử và các kỳ thi chính thức một cách tự tin.
Hướng dẫn vẽ biểu đồ môn Địa Lý
1. Loại biểu đồ hình tròn
Dấu hiệu nhận biết:
- Thường, khi yêu cầu vẽ biểu đồ tròn trong các đề thi, cần mô tả cơ cấu, thành phần và tỉ lệ của các đơn vị trong tổng thể. Biểu đồ hình tròn thường có ít năm, nhưng lại chứa nhiều thành phần.
Cách vẽ biểu đồ hình tròn:
Bước 1: Đối với việc vẽ biểu đồ môn Địa Lý dạng hình tròn, người dùng cần xử lý số liệu ban đầu và chuyển đổi chúng thành dạng phần trăm để đồng nhất đơn vị và tính toán tỉ lệ chính xác nhất.
Bước 2: Xác định vị trí và bán kính của hình tròn bạn muốn vẽ. Lưu ý kích thước phải phù hợp với khổ giấy bạn sử dụng. Trong trường hợp biểu đồ hình tròn với tỉ lệ 100%, mỗi phần trăm tương ứng với 3,6 độ.
Bước 3: Hoàn tất các thông số của biểu đồ, lựa chọn kí hiệu sao cho dễ hiểu nhất.
Các loại biểu đồ hình tròn:
- Đầu tiên, biểu đồ tròn đơn là sự xuất hiện duy nhất của một biểu đồ tròn. Loại này dễ nhận diện vì có thể phân chia theo thứ tự từ lớn đến bé, hoàn toàn tùy thuộc vào ý kiến của bạn.
- Thứ hai, đó là các biểu đồ có nhiều hình tròn với kích thước không đồng đều. Cũng không khó nhưng người vẽ cần chú ý đầu tiên đến nhận xét chung nhất của các hình tròn, liệu tổng thể có tăng hay giảm không.
Sau khi nhận xét xong điểm đầu tiên, chúng ta tiếp tục phân tích các yếu tố tương tự cho các biểu đồ còn lại. Nếu kích thước của các biểu đồ hiển thị cùng đơn vị, việc vẽ sẽ đơn giản hơn. Tuy nhiên, nếu chúng khác chỉ số, việc phải chú thích từng loại theo năm sẽ tốn nhiều thời gian.
2. Các dạng biểu đồ miền
Đặc điểm nhận biết:
Nhiều học sinh thường gặp nhầm giữa biểu đồ miền và biểu đồ tròn. Tuy nhiên, khi hiểu rõ kiến thức, ta nhận thấy biểu đồ miền thường đặc trưng bởi sự phân chia theo thời gian dài, có ít thành phần. Khác hoàn toàn với biểu đồ tròn, biểu đồ miền thường có hình chữ nhật hoặc vuông, chia thành các miền khác nhau.
Bước vẽ biểu đồ miền:
Bước 1: Hãy nhớ rằng biểu đồ miền thường có dạng hình vuông hoặc chữ nhật, với các thành phần chồng lên nhau. Mỗi miền đại diện cho một đối tượng cụ thể, là lý do khiến biểu đồ này ít miền nhưng nhiều năm.
Bước 2: Các cột thời gian của biểu đồ giống như các dạng biểu đồ thông thường, với cột mốc năm chia thành hai bên. Chiều cao của biểu đồ thể hiện đơn vị còn chiều ngang là theo năm.
Khám phá khó khăn nhất khi vẽ dạng biểu đồ này chính là tỉ lệ, phụ thuộc vào chỉ số mà nó đang thể hiện, tạo ra sự biến động giữa các miền lớn và nhỏ.
Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ bằng cách ghi số liệu tương ứng với vị trí trên từng miền.
Các loại biểu đồ miền phổ biến:
Có hai loại biểu đồ miền phổ biến, đó là biểu đồ miền chồng nối tiếp và biểu đồ chòng từ gốc tọa độ. Cả hai loại đều có cấu trúc chồng lên nhau, thay đổi kích thước tùy thuộc vào đơn vị đã xác định trong bài.
3. Các dạng biểu đồ hình cột
Dấu hiệu nhận biết:
Đây là loại biểu đồ được sử dụng để so sánh qui mô khối lượng của một hoặc một số đối tượng địa lý, thường để so sánh độ lớn tương quan giữa các đại lượng. Ví dụ như biểu đồ về diện tích của một khu vực hoặc biểu đồ so sánh sản lượng hoặc dân số của các địa phương.
Cách tạo biểu đồ cột:
Bước 1: Chọn tỉ lệ phù hợp để vẽ biểu đồ Địa Lý theo kiểu cột, sau đó vẽ hệ trục vuông góc với trục đứng thể hiện đơn vị của các đại lượng, còn trục ngang thể hiện các năm của các đối tượng.
Bước 2: Tính độ cao của từng cột theo tỉ lệ đúng, sau đó vẽ chúng lên giấy và điền số liệu tương ứng cũng như các cột tiếp theo để thêm kí hiệu.
Những kiểu biểu đồ cột phổ biến:
Có tổng cộng bốn loại biểu đồ hình cột mà trong quá trình làm bài, chúng ta sẽ thường xuyên gặp phải, bao gồm biểu đồ cột đơn, biểu đồ cột chồng, biểu đồ cột đơn gộp nhóm cũng như biểu đồ thanh ngang. Thông thường, sự khác biệt giữa các cột chỉ nằm ở độ cao, trong khi về bề ngang chúng phải đồng đều.
Các biểu đồ cột sẽ minh họa độ cao của từng cột tương ứng với các giá trị được gán trong dữ liệu.
4. Dạng biểu đồ đường
Cách nhận biết biểu đồ:
- Là một loại biểu đồ thường được áp dụng để biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng địa lý qua nhiều năm và theo thời gian liên tục. Nó rõ ràng thể hiện sự tăng trưởng của một hoặc nhiều đại lượng địa lý, có thể cùng đơn vị hoặc khác nhau.
Cách vẽ biểu đồ đường:
Bước 1: Để vẽ biểu đồ đường, bạn cần tạo hệ trục tọa độ vuông góc (trục đứng thể hiện độ lớn của các đối tượng như số người, sản lượng, tỉ lệ %... còn trục nằm ngang thể hiện thời gian.
Bước 2: Xác định tỉ lệ thích hợp trên cả hai trục và dựa vào số liệu của đề bài và tỉ lệ đã xác định để tính toán và đánh giá dấu tọa độ của các điểm mốc trên cả hai trục. Khi đánh dấu các năm trên trục ngang, cần chú ý đến tỉ lệ chuẩn và thời điểm năm đầu tiên trên trục đứng.
Bước 3: Điền đầy đủ thông số và ký hiệu để hoàn tất việc vẽ biểu đồ môn Địa Lý.
Các dạng biểu đồ đường:
Có 2 loại biểu đồ đường: loại vẽ theo giá trị tuyệt đối và loại vẽ theo giá trị tương đối. Biểu đồ đường tương đối thể hiện tăng trưởng liên tục, còn biểu đồ đường tuyệt đối có số liệu chính xác theo từng năm.
Dưới đây là các hướng dẫn về cách vẽ biểu đồ môn Địa Lý, kiến thức quan trọng cho kỳ thi. Nếu có máy tính, bạn có thể sử dụng Excel để thực hành vẽ biểu đồ và nâng cao kiến thức qua các công cụ hỗ trợ. Hãy tham khảo cách vẽ biểu đồ hình cột trong Excel, một bài tập cơ bản nhưng giúp hiểu rõ cách sử dụng biểu đồ cho công việc cụ thể.
