Hướng dẫn về phương pháp đánh vần Tiếng Việt theo chương trình mới, bảng âm vần theo chương trình GDCN

Buzz

Nội dung bài viết

1. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH VẦN THEO BỘ SÁCH CÔNG NGHỆ GIÁO DỤC

2. BẢNG ÂM VẦN THEO CHƯƠNG TRÌNH HỌC CÔNG NGHỆ

3. BẢNG ÂM VẦN THEO CHƯƠNG TRÌNH VNEN

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Chương trình giáo dục Tiếng Việt có nhiều thay đổi đáng chú ý gần đây.
- Chương trình Giáo Dục Công Nghệ sẽ giảng dạy các bé lớp 1 cách đánh vần mới.
- Các bậc phụ huynh có thể cảm thấy lạ lẫm và không biết phải dạy con như thế nào.
- Đây là cách đánh vần tiếng Việt theo Cải cách Giáo dục.
- Cần chuẩn bị tinh thần và rèn luyện kỹ năng cho các bé trước khi nhập học lớp 1.
- Bảng âm vần theo chương trình GDCN và VNEN là tài liệu hữu ích cho các bậc phụ huynh giúp trẻ học đánh vần tiếng Việt tại nhà.

Chương trình giáo dục Tiếng Việt gần đây đã có nhiều thay đổi đáng chú ý. Theo đó, chương trình Giáo Dục Công Nghệ sẽ giảng dạy các bé lớp 1 cách đánh vần hoàn toàn mới. Điều này có thể làm cho các bậc phụ huynh cảm thấy lạ lẫm và không biết phải dạy con mình như thế nào. Tuy nhiên, đây là cách đánh vần tiếng Việt theo Cải cách Giáo dục, một phương pháp đang được triển khai rộng rãi trên toàn quốc. Để chuẩn bị tốt cho các bé trước khi nhập học lớp 1, ngoài việc chuẩn bị tinh thần, các bậc phụ huynh cần giúp các bé rèn luyện kỹ năng đọc, kỹ năng đánh vần cơ bản, và kỹ năng vẽ cơ bản để các bé tự tin bước vào lớp 1. Dưới đây là bảng âm vần theo chương trình GDCN và VNEN, tài liệu hữu ích cho các bậc phụ huynh giúp trẻ học đánh vần tiếng Việt tại nhà, phù hợp cho cả các bé chuẩn bị vào lớp 1 và học sinh lớp 1.

1. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH VẦN THEO BỘ SÁCH CÔNG NGHỆ GIÁO DỤC

Trong Công nghệ Giáo dục, cần phân biệt rõ giữa Âm và Chữ:

- Âm là thực thể âm thanh, còn chữ là biểu hiện văn bản, dùng để ghi lại âm thanh. Không phải lúc nào cũng có mối tương ứng một-đến-một giữa âm và chữ. Thông thường, mỗi âm được biểu diễn bằng một ký tự (a, b, d, đ, e, 1, m,...)

Lưu ý: Theo quan điểm của Công nghệ Giáo dục, việc mỗi âm được biểu diễn bởi một chữ cái không ngụ ý rằng mỗi chữ cái đóng vai trò như nhau. Do đó, âm /chờ sẽ được ghi bằng chữ ch (chữ: chờ) chứ không phải là kết hợp của c và h.

- Có những trường hợp một âm không nhất thiết phải được biểu diễn bằng một chữ cái, mà có thể là hai, ba, hoặc bốn chữ, và điều này cần tuân thủ Luật chính tả.

Ví dụ: Âm /ngờ có thể được biểu diễn bằng hai chữ: ng và ngh (ngờ kép)

Âm /cờ/ viết bằng ba chữ: c (cờ), k (ca) và q (cu). Âm /ia được viết bằng bốn chữ: iễ, ia, yế, ya.

Nguyên lý đánh vần trong Công nghệ Giáo dục

- Đánh vần dựa trên Âm, không phụ thuộc vào Chữ.

Ví dụ: ca: /cờ/ - /a/ - ca/

ke: /cờl - /e/ - /ke/

quê: /cờ/ - /uê/ - /quê/

Vì đánh vần theo âm nên khi viết phải tuân theo Luật chính tả: Âm /cờ/ khi đứng trước âm /e, lê, i/ phải viết bằng chữ k (ca). Âm /cờ/ khi đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ q (cu), âm đệm viết bằng chữ u.

- Đánh vần theo cơ chế 2 bước:

+ Bước 1: Đánh vần âm tiếng thanh ngang (Khi đánh vần âm tiếng thanh ngang, phân chia thành phần đầu / phần vần)

Ví dụ: ba : /bờ/ - /a/ - /ba/

+ Bước 2: Đánh vần âm tiếng có thanh (Khi đánh vần âm tiếng có thanh khác với thanh ngang, tạm thời phân chia thanh, giữ lại thanh ngang)

Ví dụ: bà: /bal - huyền - bà. Học sinh chỉ học tiếng có thanh khi đã đọc thành thạo tiếng thanh ngang.

Chú ý: Công nghệ Giáo dục cũng hướng dẫn học sinh, khi chưa đọc được tiếng có thanh, có các bước để đánh vần lại:

Phương pháp 1.

- Sử dụng tay che dấu thanh để học sinh đọc được tiếng thanh ngang /ba/. Sau đó loại bỏ dấu thanh để đánh vần /ba/ - huyền - bà.

- Nếu việc che dấu thanh không giúp học sinh đọc được ngay tiếng thanh ngang, tiếp tục che phần vần, để học sinh nhận ra phụ âm /b/. Bỏ dấu che nguyên âm /a/ để nhận ra nguyên âm /a/ và đánh vần bờ - a - ba → ba - huyền - bà.

Phương pháp 2.

Áp dụng mô hình phân tích tiếng:

Học sinh thực hiện phân tích và đọc toàn bộ tiếng thanh ngang, sau đó thêm thanh vào để có tiếng có thanh: /ba/ - huyền - bà.

Nếu các em vẫn cảm thấy khó khăn với tiếng thanh ngang, tiếp tục phân tích tiếng thanh ngang: bờ - a - ba. Hướng dẫn trẻ thực hiện và loại bỏ dần từ dưới lên để cuối cùng đạt được tiếng /bà.

Một số ví dụ cụ thể

Trong tiếng Việt, tiếng bao gồm 3 phần: phần đầu - phần vần - phần thanh.

Phần vần bao gồm các Âm có vai trò: Âm đệm - Âm chính - Âm cuối. Học sinh theo Công nghệ Giáo dục học 4 kiểu vần:

- Vần chỉ có âm chính, ví dụ: ba, chè,...

- Vần có âm giữa và âm trung tâm, ví dụ: hoa, quế,...

- Vần có âm trung tâm và âm kết thúc, ví dụ: lan, sáng,...

- Vần bao gồm cả âm giữa - âm trung tâm - âm kết thúc, ví dụ: quên, hoàng,...

Từ các loại vần này, có thể tạo ra nhiều loại từ Tiếng Việt khác nhau.

VD1. Tiếng chỉ có âm ngắn: y

ý: /y/ - sắc - /ý/

VD2. Tiếng có phụ âm đầu và âm ngắn:

Che: /chờ/ - /e/ - /che/

Rẻ: /rờ/ - hỏi - /rẻ/

VD3. Tiếng có âm trung tâm - âm chính:

Uy:/u/ - /y/ - /uy/

Uỷ :/uy/ - hỏi - /uỷ/

Họa : /hờ/ - /oa/ - /họa/

VD4. Tiếng có âm đầu - âm đệm - âm chính:

Quy /cờ/ - /uy/ - /quy/

Quý :/quy/ - sắc - /quý/

VD5. Tiếng chỉ có âm chính - âm cuối:

Em: /e/ - /mờ/ - /em/

Yên: /ia/ - /nờ/ - /yên/

Yến: /yên/ - /sắc/ - /yến/

VD6. Tiếng với âm đầu - âm chính - âm cuối:

Sáng :/sờ/ - /ang/ - /sáng/

Sáng: /sang/ - sắc - /sáng/

Mát : /mát/ - sắc - /mát/

VD7. Tiếng với âm đệm - âm chính - âm cuối:

Oan: /o/ - /an/ - /oan/

Uyên: /u/ - /iên/ - /uyên/

Uyển: /uyên/ - hỏi - /uyển/

VD8. Tiếng với đầy đủ âm đầu - âm đệm - âm chính - âm cuối:

Quang: /cờ - /oang/ - /quang/

Quảng: /quang/ - hỏi - /quảng/

2. BẢNG ÂM VẦN THEO CHƯƠNG TRÌNH HỌC CÔNG NGHỆ

- Các từ vẫn đọc như trước: a, ă, â, b, ch, e, ê, g, h, i, kh, l, m, n, ng, ngh, nh, o, ô, ơ, ph, s, t, th, u, ư, v, x, y

- Các từ đọc giống như 'dờ' nhưng có cách phát âm khác nhau: gi; r; d

- Tất cả từ đều được đọc là 'cờ': c; k; q

Vần	Cách đọc	Vần	Cách đọc
gì	gì – gi huyền gì	uôm	uôm – ua – m - uôm
iê, yê, ya	đều đọc là ia	uôt	uôt – ua – t - uôt
uô	đọc là ua	uôc	uôc – ua – c - uôc
ươ	đọc là ưa	uông	uông – ua – ng - uông
iêu	iêu – ia – u – iêu	ươi	ươi – ưa – i - ươi
yêu	yêu – ia – u – yêu	ươn	ươn – ưa – n - ươn
iên	iên – ia – n - iên	ương	ương - ưa – ng - ương
yên	yên – ia – n – yên	ươm	ươm – ưa – m - ươm
iêt	iêt – ia – t – iêt	ươc	ươc – ưa – c – ươc
iêc	iêc – ia – c – iêc	ươp	ươp – ưa – p - ươp
iêp	iêp – ia – p – iêp	oai	oai – o- ai- oai
yêm	yêm – ia – m – yêm	oay	oay – o – ay - oay
iêng	iêng – ia – ng - iêng	oan	oan – o – an - oan
uôi	uôi – ua – i – uôi	oăn	oăn – o – ăn - oăn
uôn	uôn – ua – n – uôn	oang	oang – o – ang - oang
uyên	uyên – u – yên - uyên	oăng	oăng – o – ăng - oăng
uych	uych – u – ych - uych	oanh	oanh – o – anh - oanh
uynh	uynh – u – ynh – uynh	oach	oach – o – ach - oach
uyêt	uyêt - u – yêt – uyêt	oat	oat - o – at - oat
uya	uya – u – ya – uya	oăt	oăt – o – ăt – oăt
uyt	uyt – u – yt – uyt	uân	uân – u – ân – uân
oi	oi – o – i - oi	uât	uât – u – ât – uât

Các âm vẫn phát âm như trước bao gồm:

i, ai, ôi, ơi, ui, ưi, ay, ây, eo, ao, au, âu, iu, êu, ưu, on, an, ăn, ân, ơn, ưn, ôn, in, un, om, am, ăm, âm, ôm, ơm, êm, em, im, um, ot, at, ăt, ât, ôt, ơt, et, êt, ut, ưt, it.

Một Số Tiếng Khác Cách Đọc Truyền Thống

Tiếng	Cách đọc	Ghi chú
dơ	dơ – dờ - ơ - dơ	Đọc nhẹ
giơ	giơ – giờ - ơ – giờ	Đọc nặng hơn một chút
giờ	giờ - giơ – huyền – giờ
rô	rô – rờ - ô - rô	Đọc rung lưỡi
kinh	cờ - inh - kinh	Luật chính tả: âm "cờ" đứng trước i viết bằng chữ “ca”
quynh	Quynh – cờ - uynh - quynh	Luật chính tả: âm "cờ" đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ "cu" và âm đệm viết bằng chữ u.
qua	Qua – cờ - oa - qua	Luật chính tả: như trên

Lưu Ý: Bảng chữ cái dưới đây là tên âm dành cho việc giảng dạy học sinh lớp 1, tuy nhiên, khi đọc tên của 29 chữ cái, vẫn giữ nguyên cách đọc như trước.

Chữ cái	Tên chữ cái	Chữ cái	Tên chữ cái
a	a	n	en – nờ
ă	á	o	o
â	ớ	ô	ô
b	bê	ơ	ơ
c	xê	p	pê
d	dê	q	quy
đ	đê	r	e – rờ
e	e	s	ét - sì
ê	ê	t	tê
g	giê	u	u
h	hát	ư	ư
i	i	v	vê
k	ca	x	ích - xì
l	e – lờ	y	y - dài
m	em – mờ

Tiếng	Cách đọc	Ghi chú
Dơ	Dờ - ơ – dơ
Giơ	Giờ - ơ – dơ	Đọc là "dờ" nhưng có tiếng gió.
Giờ	Giơ – huyền – giờ	Đọc là "dờ" nhưng có tiếng gió.
Rô	Rờ - ô – rô
Kinh	Cờ - inh – kinh
Quynh	Cờ - uynh - quynh
Qua	Cờ - oa - qua
Quê	Cờ - uê - quê
Quyết	Cờ - uyêt – quyêt Quyêt – sắc quyết
Bà	Bờ - a ba, Ba – huyền - bà
Mướp	ưa - p - ươp mờ - ươp - mươp Mươp - sắc - mướp	(Nếu các con chưa biết đánh vần ươp thì mới phải đánh vần từ ưa - p - ươp)
Bướm	ưa - m - ươm bờ - ươm - bươm Bươm - sắc - bướm
Bướng	bờ - ương – bương Bương – sắc – bướng
Khoai	Khờ - oai - khoai
Khoái	Khờ - oai – khoai Khoai – sắc - khoái
Thuốc	Ua – cờ- uốc thờ - uôc - thuôc Thuôc – sắc – thuốc
Mười	Ưa – i – ươi-mờ - ươi - mươi Mươi - huyền - mười
Buồm	Ua – mờ - uôm - bờ - uôm - buôm Buôm – huyền – buồm.
Buộc	Ua – cờ - uôc bờ - uôc - buôc Buôc – nặng – buộc
Suốt	Ua – tờ - uôt – suôt Suôt – sắc – suốt
Quần	U – ân – uân cờ - uân – quân Quân – huyền – quần.
Tiệc	Ia – cờ - iêc - tờ - iêc - tiêc Tiêc – nặng – tiệc.
Thiệp	Ia – pờ - iêp thờ - iêp - thiêp Thiêp – nặng – thiệp
Buồn	Ua – nờ - uôn – buôn Buôn – huyền – buồn.
Bưởi	Ưa – i – ươi – bươi Bươi – hỏi – bưởi.
Chuối	Ua – i – uôi – chuôi Chuôi – sắc – chuối.
Chiềng	Ia – ngờ - iêng – chiêng Chiêng – huyền – chiềng.
Giềng	Ia – ngờ - iêng – giêng Giêng – huyền – giềng	Đọc gi là "dờ" nhưng có tiếng gió
Huấn	U – ân – uân – huân Huân – sắc – huấn.
Quắt	o – ăt – oăt – cờ - oăt – quăt. Quăt – sắc – quắt
Huỳnh	u – ynh – uynh – huynh huynh – huyền – huỳnh
Xoắn	O – ăn – oăn – xoăn Xoăn – sắc – xoắn
Thuyền	U – yên – uyên – thuyên Thuyên – huyền – thuyền.
Quăng	O – ăn – oăng – cờ - oăng – quăng.
Chiếp	ia – p – iêp – chiêp Chiêm – sắc – chiếp
Huỵch	u – ych – uych – huych huych – nặng – huỵch.
Xiếc	ia – c – iêc – xiêc xiêc – sắc – xiếc

3. BẢNG ÂM VẦN THEO CHƯƠNG TRÌNH VNEN

- Các âm tiếp tục đọc giữ nguyên cách phát âm như trước: a, ă, â, b, ch, e, ê, g, h, I, kh, I, m, n, ng, ngh, nh, o, ô, ơ, ph, s, t, th, u, ư, v, x, y

- Các âm đọc là 'dờ' nhưng có phương thức phát âm khác nhau: gi; r; d

- Các âm tiếp tục đọc là 'cờ': c; k; q

Vần	Cách đọc	Vần	Cách đọc
gì	gì – gi huyền gì	uôm	uôm – ua – m - uôm
iê, yê, ya	đều đọc là ia	uôt	uôt – ua – t - uôt
uô	đọc là ua	uôc	uôc – ua – c - uôc
ươ	đọc là ưa	uông	uông – ua – ng - uông
iêu	iêu – ia – u – iêu	ươi	ươi – ưa – i - ươi
yêu	yêu – ia – u – yêu	ươn	ươn – ưa – n - ươn
iên	iên – ia – n - iên	ương	ương - ưa – ng - ương
yên	yên – ia – n – yên	ươm	ươm – ưa – m - ươm
iêt	iêt – ia – t – iêt	ươc	ươc – ưa – c – ươc
iêc	iêc – ia – c – iêc	ươp	ươp – ưa – p - ươp
iêp	iêp – ia – p – iêp	oai	oai – o- ai- oai
yêm	yêm – ia – m – yêm	oay	oay – o – ay - oay
iêng	iêng – ia – ng - iêng	oan	oan – o – an - oan
uôi	uôi – ua – I – uôi	oăn	oăn – o – ăn - oăn
uôn	uôn – ua – n – uôn	oang	oang – o – ang - oang
uyên	uyên – u – yên - uyên	oăng	oăng – o – ăng - oăng
uych	uych – u – ych - uych	oanh	oanh – o – anh - oanh
uynh	uynh – u – ynh – uynh	oach	oach – o – ach - oach
uyêt	uyêt - u – yêt – uyêt	oat	oat - o – at - oat
uya	uya – u – ya – uya	oăt	oăt – o – ăt – oăt
uyt	uyt – u – yt – uyt	uân	uân – u – ân – uân
oi	oi – o – I - oi	uât	uât – u – ât – uât

Các âm vẫn giữ nguyên cách phát âm như trước bao gồm:

oi, ai, ôi, ơi, ui, ưi, ay, ây, eo, ao, au, âu, iu, êu, ưu, on, an, ăn, ân, ơn, ưn, ôn, in, un, om, am, ăm, âm, ôm, ơm, êm, e, im, um, ot, at, ăt, ât, ôt, ơt, et, êt, ut, ưt, it.

Cảm ơn mọi người đã đọc bài viết này!

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Chương trình giáo dục Tiếng Việt mới có những thay đổi nào nổi bật?

Chương trình giáo dục Tiếng Việt gần đây đã thay đổi cách dạy đánh vần cho trẻ lớp 1, sử dụng phương pháp cải cách giáo dục, giúp phụ huynh dễ dàng hơn trong việc hỗ trợ con học tập.

Phụ huynh cần làm gì để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1?

Phụ huynh nên giúp trẻ rèn luyện kỹ năng đọc, đánh vần và vẽ cơ bản để trẻ tự tin hơn khi bước vào lớp 1, đảm bảo trẻ có nền tảng vững chắc trong học tập.

Phương pháp đánh vần theo Công nghệ Giáo dục là gì?

Phương pháp đánh vần theo Công nghệ Giáo dục phân biệt giữa âm và chữ, nhấn mạnh rằng việc đánh vần dựa trên âm thay vì chữ, giúp trẻ dễ dàng nắm bắt hơn.

Có những kiểu vần nào được dạy trong chương trình học mới?

Chương trình học mới dạy 4 kiểu vần chính: vần chỉ có âm chính, vần có âm giữa, âm trung tâm và âm kết thúc, cũng như vần đầy đủ, giúp trẻ làm quen với tiếng Việt.

Các bậc phụ huynh có thể tìm tài liệu nào để hỗ trợ việc học của trẻ?

Phụ huynh có thể tham khảo bảng âm vần theo chương trình Giáo dục Công nghệ và VNEN, để hướng dẫn trẻ đánh vần tiếng Việt tại nhà một cách hiệu quả.

Đánh vần tiếng có thanh có khác gì với tiếng thanh ngang không?

Có, đánh vần tiếng có thanh yêu cầu học sinh phân chia thanh và âm khác nhau, giúp trẻ phát âm chính xác hơn khi đọc các tiếng có dấu.

Có nên sử dụng mô hình phân tích tiếng để dạy trẻ không?

Có, việc áp dụng mô hình phân tích tiếng giúp trẻ hiểu rõ cấu trúc âm tiết, từ đó dễ dàng đọc và viết các tiếng trong tiếng Việt một cách chính xác hơn.

Hướng dẫn nào nên được đưa ra cho trẻ khi học đánh vần?

Hướng dẫn nên bao gồm việc sử dụng tay để che dấu thanh khi đọc tiếng thanh ngang, từ đó trẻ có thể dễ dàng nhận diện và phát âm đúng các âm trong tiếng.