Buzz
Giúp chú cá cảnh của bạn sống mạnh mẽ và hạnh phúc bằng cách duy trì sạch sẽ bể cá và nước bên trong. Đảm bảo bạn thêm nước đã được chuẩn bị sẵn vào thường xuyên. Việc làm sạch bể cá không hề khó, đặc biệt khi bạn tuân theo lịch trình để ngăn chất hữu cơ làm tảo phát triển. Dù là bể cá nước ngọt hay nước biển, bạn có thể dễ dàng duy trì sạch sẽ mà không cần nhiều thời gian và công sức.
Các bước
Bể cá nước ngọt
Chuẩn bị vật liệu và dụng cụ vệ sinh bể cá. Hãy đảm bảo bạn đã chuẩn bị đủ mọi thứ cần thiết, bao gồm cả chất xử lý nước, trước khi bắt đầu công việc. Đọc danh sách các vật liệu cần sử dụng để đảm bảo bạn đã có đầy đủ dụng cụ và diện tích làm việc.
- Một lượng nước đã được xử lý đủ để thay nước trong bể hoặc chất xử lý nước để loại bỏ clo trong nước máy
- Dụng cụ làm sạch kính bên trong bể cá (mút lau, dao cạo hoặc kết hợp cả hai)
- Thùng 20 lít dùng để rửa bể cá
- Ống hút cặn đơn giản (KHÔNG SỬ DỤNG loại máy chạy bằng pin)
- Phụ kiện lọc (hộp lọc, mút lọc, túi than hoạt tính, v.v…) nếu cần thay thế hệ thống lọc
- Dung dịch làm sạch kính bể cá chuyên dụng hoặc dung dịch làm sạch kính bằng giấm
- 60 ml thuốc tẩy cho mỗi 10 - 15 lít nước trong thùng riêng (tuỳ ý)
- Dao cạo bằng kim loại hoặc nhựa (tuỳ ý, cẩn thận khi làm việc với bể cá bằng nhựa acrylic vì chúng dễ bị trầy xước)
Sử dụng mút cọ rêu để làm sạch các bề mặt bể cá. Chải sạch từng phần nhỏ để loại bỏ rêu bám. Nếu gặp phải các vết cứng đầu, hãy sử dụng dao cạo kim loại hoặc nhựa để làm sạch.
- Có thể bạn cần đeo găng tay khi làm việc này, đặc biệt nếu bạn dễ bị dị ứng với bất kỳ chất gì trong bể (ví dụ như hỗn hợp muối nhân tạo). Chọn găng tay cao su dài chuyên dụng để làm sạch bể cá.
- Không sử dụng mút rửa chén hoặc mút cọ rửa chén từ nhà bếp hoặc bất kỳ thứ gì còn chứa dư lượng xà phòng và hoá chất tẩy rửa. Chỉ sử dụng mút cọ rêu chuyên dụng và sạch để ngăn ngừa ô nhiễm bể cá bởi xà phòng và hoá chất.
- Công việc này cũng có thể thực hiện sau khi bạn đã hút ra 10-20% nước từ bể.
Quyết định mức độ thay nước phù hợp. Xem xét mức độ chất hữu cơ (tốc độ tích tụ chất hữu cơ) trong bể cá khi quyết định thay nước và tần suất thay. Cố gắng thay 25-50% nước mỗi tuần.
- Nếu bạn muốn giảm nitrat và phosphat xuống mức thấp nhất, bạn cần thay nước nhiều (50% trở lên) và thường xuyên hơn. Nếu đã thay nhiều nước (50% trở lên), bạn có thể ít phải thường xuyên thay nước.
- Lưu ý rằng việc thay 10% nước mỗi tuần sẽ hiệu quả hơn việc thay 40% nước mỗi tháng.
Hút nước cũ ra ngoài. Sử dụng ống hút để hút nước cũ vào xô. Tốt nhất là mua xô mới chỉ dùng cho việc làm sạch bể cá, không dùng cho việc giặt đồ hoặc rửa bát – các chất tẩy rửa rất độc hại với cá.
- Bạn có thể mua ống hút có móc để cài lên bồn rửa. Nếu sử dụng loại này, hãy đọc hướng dẫn kỹ trước khi sử dụng. Loại này còn có thể tránh tràn nước.
- Ống hút này cũng có thể được sử dụng để thêm nước vào bể.
Làm sạch lớp sỏi. Sử dụng ống hút để làm sạch lớp sỏi. Chất thải từ cá và thức ăn thừa sẽ được hút vào ống hút. Nếu cá nhà bạn nhỏ, yếu hoặc dễ vỡ, bạn có thể bọc vải lưới sạch lên đầu ống hút.
- Làm sạch ít nhất 25-30% lượng sỏi mỗi tháng.
- Nếu bể có lớp cát, hãy giữ dòng nước chậm bằng cách bịt ngón tay lên đầu ống hoặc thắt ống lại. Hãy giữ ống cách mặt cát khoảng 2,5 cm hoặc gần hơn để hút chất bẩn mà không làm xáo trộn cát. Dùng tay cào lớp cát hoặc đảo cát lên để loại bỏ chất bẩn bên dưới và ngăn ngừa hình thành các khu vực ô nhiễm.
Rửa sạch các vật trang trí. Rêu thường sinh sôi do chất dinh dưỡng và ánh sáng, làm cho các vật trang trí trong bể bị bám rêu. Sử dụng mút cọ rêu hoặc bàn chải răng mềm chưa sử dụng bao giờ để cọ sạch vật trang trí trong khi hút nước. Tránh sử dụng xà phòng vì có thể gây hại cho cá của bạn!
- Nếu gặp khó khăn khi làm sạch các vật trang trí, hãy tháo chúng ra và ngâm trong xô nước pha 60 ml thuốc tẩy trong 15 phút. Rửa sạch và xử lý bằng chất xử lý nước. Nếu có các vật liệu xốp, hãy phơi khô hoàn toàn trước khi đặt lại vào bể.
- Nếu rêu sinh sôi quá nhiều, bạn có thể giảm ánh sáng hoặc tích tụ chất hữu cơ trong bể. Thêm mành cửa sổ, di chuyển bể ra xa cửa sổ, hoặc điều chỉnh thời gian chiếu sáng. Một giải pháp khác là thay nước thường xuyên hơn hoặc thay nước nhiều hơn.
- Bạn cũng có thể thả ếch, cá dọn bể hoặc cá pleco vào bể lớn để ngăn rêu sinh sôi.
Thêm nước sạch vào bể. Bù đắp nước đã hút ra bằng nước sạch đã qua xử lý và có nhiệt độ tương tự nước trong bể. Sử dụng nhiệt kế hồng ngoại để kiểm tra. Giữ nhiệt độ ổn định là vô cùng quan trọng cho cá. Hãy nhớ rằng nước quá nóng cũng không tốt cho hầu hết các loại cá.
- Tránh làm tràn nước ra khỏi bể.
- Nếu sử dụng nước máy, bạn cần xử lý nước trước để loại bỏ clo và các kim loại nặng và chất độc khác mà cá không thể xử lý được. Sử dụng chất xử lý nước chứa hoạt chất khử amoniac.
- Chuẩn bị trước và đổ nước vào xô từ ngày trước. Pha chất xử lý nước vào và để qua đêm. Nhớ đảm bảo nhiệt độ nước thêm vào bằng với nước trong bể - chênh lệch nhiệt độ quá 0,6 độ C có thể gây nguy hiểm cho cá.
- Nếu nồng độ nitrat trong nước quá cao, bạn có thể sử dụng nước lọc thẩm thấu ngược mua sẵn ở cửa hàng cá cảnh. Sử dụng máy điều hòa bể cá để duy trì nước ổn định trong bể.
Giám sát nước. Chờ một vài giờ để nước trong bể trở nên trong vắt và làm đục phần nước còn đọng lại. Mặc dù có nhiều loại chất làm trong nước trên thị trường, nhưng thường thì chúng không cần thiết. Nếu nước vẫn đục, có thể là do vấn đề tiềm ẩn, và chất làm trong nước sẽ chỉ làm giảm đi vấn đề thay vì giải quyết nó.
Vệ sinh bên ngoài. Lau chùi bề mặt bên ngoài của bể cá, bao gồm kính, đèn và nắp bể. Bạn có thể sử dụng dung dịch rửa kính, nhưng hãy nhớ phun vào giẻ trước khi lau - không nên phun trực tiếp lên bể để tránh hoá chất tiếp xúc với nước. Sử dụng giấm trắng để loại bỏ cặn khoáng.
- Đối với bể kính acrylic, bạn có thể mua sản phẩm đánh bóng đặc biệt cho loại vật liệu này.
Thay mới hoặc vệ sinh bộ lọc mỗi tháng khoảng một lần. Rửa bộ lọc cơ bằng nước bể cá đã hút ra nếu bạn muốn giữ môi trường vi sinh vật. Tháo ra và thay mới bộ lọc hoá học (ví dụ như than hoạt tính, GFO, hoặc Chemi-Pure) sau mỗi 2-6 tuần, tùy thuộc vào lượng chất hữu cơ và chế độ bảo dưỡng.
Bể cá nước mặn
Pha dung dịch nước mặn. Đảm bảo nhiệt độ, độ mặn và độ pH của nước nằm trong phạm vi phù hợp cho loài cá bạn nuôi. Bắt đầu chuẩn bị từ đêm trước khi làm sạch bể. Mua nước cất hoặc nước lọc thẩm thấu ngược từ cửa hàng.
- Sử dụng xô nhựa sạch để đựng nước, nên có một xô dành riêng cho công việc này.
- Sưởi nước bằng máy sưởi nước chuyên dụng từ cửa hàng cá cảnh.
- Pha hỗn hợp muối. Có thể mua hỗn hợp muối đơn giản từ cửa hàng cá cảnh. Đọc hướng dẫn để biết cách pha theo tỷ lệ với lượng nước sử dụng. Thường là ½ cốc hỗn hợp pha với 4 lít nước.
- Sục khí nước khi pha muối.
- Ngày hôm sau, đo độ mặn của nước bằng khúc xạ kế, ẩm kế hoặc dụng cụ đo độ mặn. Với môi trường nuôi cá thuần túy, có thể sử dụng chỉ số 30 g/lít làm chuẩn. Trong một số trường hợp, như khi có san hô trong bể, bạn cần pha muối với nước biển cô đặc có nồng độ 35 g/lít.
- Đo nhiệt độ bằng nhiệt kế. Nhiệt độ nên dao động từ 23 đến 28 độ C để phù hợp với cá nước mặn.
Chuẩn bị dụng cụ vệ sinh bể cá. Bể cá nước mặn yêu cầu các dụng cụ đặc biệt ngoài những vật dụng cơ bản dành cho bể cá nước ngọt. Hãy chuẩn bị những dụng cụ sau:
- Mút cọ rêu để làm sạch kính bên trong bể
- Xô dung tích 20 lít dành riêng cho việc làm sạch bể cá
- Ống hút sỏi chân không đơn giản (KHÔNG PHẢI loại chạy pin)
- Bộ lọc (hộp lọc, mút lọc, túi than hoạt tính, v.v…) nếu bạn muốn thay bộ lọc
- Dung dịch rửa kính chuyên dụng cho bể cá hoặc dung dịch gốc giấm
- Băng đo độ pH
- Khúc xạ kế, ẩm kế hoặc dụng cụ đo độ mặn
- Nhiệt kế
- Dung dịch thuốc tẩy 10% trong xô riêng (tuỳ chọn)
Làm sạch rêu. Sử dụng mút cọ rêu để loại bỏ rêu trong bể, và sử dụng dao cạo hoặc lưỡi dao nhựa để loại bỏ các vết bẩn cứng đầu.
Hút nước ra. Đối với bể cá nước mặn, thường xuyên thay 10% nước mỗi 2 tuần một lần. Trong hầu hết các trường hợp, việc này sẽ loại bỏ nitrat khỏi nước. Bắt đầu hút nước ra và cho chảy vào xô lớn.
Làm sạch sỏi. Sử dụng ống hút chân không để làm sạch sỏi. Chất thải từ cá, thức ăn thừa và các vụn vặt sẽ bị hút vào ống. Đối với cá nhỏ, yếu ớt hoặc mỏng manh, bạn có thể bọc vải lưới lên đầu ống hút.
- Giảm tốc độ hút bằng cách đặt một ngón tay lên đầu ống hút hoặc thắt ống nếu bể có lớp cát. Hút cát mà không làm xáo trộn lớp cát. Đảo cát để ngăn ngừa việc hình thành các vùng yếm khí.
Đánh bóng các đồ trang trí. Sử dụng mút cọ rêu hoặc bàn chải đánh răng mới chưa qua sử dụng để làm sạch các vật trang trí trong bể cá. Bạn cũng có thể lấy chúng ra và ngâm trong dung dịch thuốc tẩy 10% khoảng 15 phút, sau đó rửa sạch và xử lý bằng chất khử clo.
Loại bỏ cặn muối. Khi nước mặn bay hơi, cặn muối thường tồn lại trên mặt bể cá. Bạn có thể sử dụng mút cọ rêu hoặc khăn ướt để lau sạch cặn muối và bù nước lại cho bể.
Thêm nước vào bể. Hãy cẩn thận khi đổ nước pha vào bể. Hãy đảm bảo rằng nước mới có độ mặn và nhiệt độ tương tự như nước hiện có trong bể. Đừng đổ quá nhiều nước.
Kiểm tra nhiệt độ hàng ngày. Cá nước mặn cần môi trường nhiệt độ ổn định. Hãy kiểm tra nhiệt độ của bể cá hàng ngày để đảm bảo sức khỏe của cá.
Lời khuyên
- Để nước lắng trong xô vài giờ có thể khử clo trong nước máy nhưng không khử được chloramine gây hại cho cá. Sử dụng chất xử lý nước như Prime nếu có chloramine. Chúng gây nguy hiểm cho cá.
- Không cần vớt cá ra khỏi bể khi vệ sinh bể.
- Chọn ống hút sỏi phù hợp để làm sạch. Ống quá nhỏ sẽ tốn thời gian, còn quá lớn sẽ hút nước nhiều hơn. Chọn ống siphon phù hợp với chiều cao của bể.
- Bể càng lớn, các thông số càng ổn định và nước sẽ ổn định hơn.
- Nếu dùng máy lọc, hãy cọ sạch cặn bẩn mà không làm xáo trộn môi trường vi khuẩn. Dùng đoạn ống nước uống được để thay nước bể dễ dàng hơn.
- Đeo áo không tay để không làm ướt tay áo.
Cảnh báo
- Thay túi lọc 2-6 tuần một lần để tránh rò rỉ chất thải vào bể. Không dùng nước máy rửa bộ lọc cơ học để không làm hại vi khuẩn.
- Thay nước mỗi tuần một lượng nhỏ để tránh sự thay đổi đột ngột đối với môi trường cá.
- Đừng vớt cá ra nếu không cần thiết để tránh căng thẳng và xáo trộn lớp nhớt trên cá.
- Tránh dùng ống nối đồng thau khi có động vật mẫn cảm với đồng trong bể.
- Thận trọng khi rửa bể cá với thuốc tẩy kính có thể giết cá.
- Rửa tay kỹ trước và sau khi tiếp xúc với bể cá hoặc các vật trang trí.
- Không để còn xà phòng trong bể cá, kể cả từ tay, ống nước và vợt.
Những thứ bạn cần
- Nước đã được xử lý đúng cách để thay nước
- Hoá chất khử độc amoniac và khử clo
- Mút cọ rêu để làm sạch kính trong bể
- Xô 20 lít chuyên dùng để làm vệ sinh bể cá
- Ống hút sỏi dạng siphon đơn giản
- Vật liệu lọc nước (hộp lọc, mút lọc, túi than hoạt tính, v.v…)
- Dung dịch làm sạch kính bể cá hoặc dung dịch gốc giấm
- Băng thử độ pH
- Nhiệt kế
- Hỗn hợp muối (dùng cho bể cá nước mặn)
- Khúc xạ kế, ẩm kế hoặc dụng cụ đo độ mặn (dùng cho bể cá nước mặn)
- Dung dịch thuốc tẩy 10% đựng trong xô riêng (tuỳ ý)
- Dao cạo kim loại hoặc nhựa (tuỳ ý)
- Vợt vớt cá (để dùng khi cần)
- Khăn
