Hướng dẫn về việc chăm sóc trẻ sinh non một cách kỹ lưỡng từ các bác sĩ

1. Khái niệm và đặc điểm của trẻ sinh non

Để chăm sóc trẻ sinh non hiệu quả, bạn cần hiểu rõ về khái niệm và các đặc điểm của trẻ sinh non.

Khái niệm về trẻ sinh non là gì?

Một thai kỳ 'đủ tháng' thường kéo dài 40 tuần. Tuy nhiên, nhiều trẻ sinh ra ở tuần 38 hoặc 39 là hoàn toàn bình thường. Nhưng khi sinh sớm hơn, từ tuần thứ 37 trở về trước, trẻ được xem là sinh non. Chi tiết như sau:

• Trẻ sinh trước tuần thứ 28: Gọi là cực non.

• Trẻ sinh từ tuần thứ 28 đến 34: Được coi là sinh non tháng.

• Trẻ sinh từ tuần thứ 34 đến 37: Được xem là sinh non muộn.

Trẻ sinh non là khi bé ra đời trước tuần thứ 37

Đặc điểm của trẻ sinh non

Trẻ sinh non thường gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, vì vậy việc chăm sóc cần phải đặc biệt quan tâm. Nhìn chung, các bé sinh non thường có những đặc điểm sau:

• Cân nặng thấp, dưới 2500 gram.

• Dễ bị hạ nhiệt độ cơ thể, giảm đường huyết,…

• Hệ miễn dịch yếu, dễ bị viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng máu,…

• Phổi chưa hoàn thiện, dễ gặp các vấn đề về hô hấp như viêm phổi mạn tính, viêm màng phổi, cũng như các cơn ngưng thở,…

• Nguy cơ thiếu máu và nhiễm trùng cao.

• Chức năng thận yếu, dễ mất nước, rối loạn điện giải.

• Các vấn đề về tiêu hóa như teo thực quản, teo ruột non, loét dạ dày, tắc tá tràng,…

• Tăng cân và phát triển chiều cao chậm.

Các bé sinh non thường có những đặc điểm chung như nhẹ cân, hệ miễn dịch yếu, và tiềm ẩn nhiều bệnh lý.

2. Cách chăm sóc trẻ sinh non

Cách chăm sóc trẻ sinh non sẽ thay đổi tùy theo thời điểm sinh non và tình trạng sức khỏe của bé. Nhưng nhìn chung, các bé sinh non sẽ được tiếp cận những phương pháp chăm sóc đặc biệt như sau:

Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể

Những bé sinh non với cân nặng dưới 1700 gram và thân nhiệt không ổn định thường sẽ được chăm sóc trong lồng ấp hoặc giường sưởi. Đồng thời, các biện pháp như hút đờm, hỗ trợ hô hấp, thay máu,… cũng được áp dụng.

Hỗ trợ hô hấp

Với trẻ sinh non, đặc biệt là những trẻ sinh sớm, vấn đề về hô hấp thường rất nghiêm trọng. Do đó, việc hỗ trợ hô hấp cho bé là cực kỳ quan trọng. Bác sĩ sẽ đưa ra phương án hỗ trợ hô hấp phù hợp như thở áp lực dương liên tục qua đường mũi, đặt ống nội khí quản và sử dụng máy thở, tiêm thuốc vào tĩnh mạch (nếu bé gặp nguy cơ ngưng thở),… tùy theo tình trạng của bé.

Hỗ trợ hô hấp là một yếu tố rất quan trọng trong việc chăm sóc trẻ sinh non, vì hầu hết các bé sinh non đều gặp vấn đề về hô hấp.

Bổ sung dưỡng chất

“Sữa mẹ là thực phẩm tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”. Đối với trẻ sinh non, sữa mẹ càng trở nên quan trọng hơn. Bởi sữa mẹ chứa nhiều protein và kháng thể có ích cho hệ miễn dịch non nớt của bé.

Tuy nhiên, do trẻ sinh non thường có cân nặng nhẹ và hệ miễn dịch yếu, nên ngoài sữa mẹ, cần bổ sung thêm dinh dưỡng. Điều này có thể là các sản phẩm tăng cường lượng sữa mẹ, sữa công thức đặc biệt dành cho trẻ sinh non, cũng như các loại vitamin,…

Về việc nuôi ăn, có 2 phương pháp sau:

• Dinh dưỡng qua tĩnh mạch dành cho những bé sinh cực non, cân nặng dưới 1000 gram, gặp vấn đề về hô hấp, tiêu hóa.

• Dinh dưỡng qua đường miệng dành cho các bé khỏe mạnh hơn hoặc sau khi áp dụng dinh dưỡng qua tĩnh mạch một thời gian, đã “sẵn sàng” chuyển sang ăn qua miệng.

Tập trung vào giấc ngủ

Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bé nếu ngủ đủ và ngon giấc, sẽ phát triển tốt hơn. Vì vậy, khi chăm sóc trẻ sinh non, cần chú ý đến thời gian và chất lượng giấc ngủ.

Thường thì trẻ sinh non cần ngủ nhiều hơn trẻ sinh đủ tháng, khoảng 16 - 20 giờ/ngày. Tuy nhiên, mỗi giấc ngủ không nên quá 4 giờ. Bé nên nằm ngửa trên nệm mềm, không cần dùng gối. Đồng thời, mặc đồ thoáng mát, rộng rãi để bé thoải mái, dễ chịu.

Để bé sinh non phát triển tốt, cần tập trung vào thời gian và chất lượng giấc ngủ của bé

Phương pháp da kề da

Phương pháp da kề da, hay còn được gọi là kangaroo, được khuyến khích áp dụng ngay sau khi bé sinh ra. Thậm chí, sau này, khi chăm sóc trẻ sinh non ở nhà, bố mẹ cũng có thể tiếp tục sử dụng phương pháp này.

Đơn giản là để bé nằm trần truồng lên ngực của bố hoặc mẹ, không cần mặc quần áo, chỉ mặc tã. Đầu bé quay về một bên, tai bé áp vào tim của bố hoặc mẹ. Phương pháp da kề da này mang lại nhiều lợi ích tốt cho bé sinh non:

• Khi tiếp xúc với da ấm áp của bố mẹ, bé sẽ cảm thấy thoải mái hơn trong môi trường bên ngoài.

• Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, ổn định nhịp tim và hô hấp.

• Tăng cường hệ miễn dịch.

• Phát triển trí não.

• Kích thích tiêu hóa, giúp bé bú sữa hiệu quả hơn.

• Giảm sự quấy khóc, giấc ngủ sâu hơn.

Những điều cần lưu ý khác

Bé sinh non thường rất nhạy cảm và dễ mắc bệnh, đặc biệt là các bệnh về hô hấp và nhiễm trùng. Do đó, bố mẹ cần chú ý giữ gìn vệ sinh cho bé, đặc biệt là vùng cuống rốn cần được giữ khô ráo, sạch sẽ. Hơn nữa, đảm bảo phòng ngủ luôn thoáng mát, ga trải giường, gối, nệm được thay đều đặn.

Trong thời gian đầu sau sinh, khi chăm sóc bé sinh non tại nhà, nên hạn chế người thân đến thăm và tiếp xúc với bé, đặc biệt là hôn hoặc chạm vào da bé. Bố mẹ cũng cần chú ý cho bé tiêm vắc xin đúng lịch và kiểm tra sức khỏe theo hướng dẫn của bác sĩ.