
Hướng dẫn phân tích cho bài
-Loại văn: Luận Thuyết
-Yêu cầu: Thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hoặc một quan niệm.
-Cần làm rõ khái niệm
+ Bài luận là một dạng văn bản được viết để thuyết phục hoặc thông báo về một chủ đề cụ thể. Để hiệu quả, nó cần bao gồm một số phần quan trọng để trình bày một cách logic và rõ ràng.
Cấu trúc chung
Bước đầu
- Trình bày thói quen hoặc quan niệm cần thuyết phục người khác từ bỏ.
- Đề cập đến lý do hoặc mục đích viết bài luận.
Phần chính
- Miêu tả, diễn đạt,
- Phân tích nguyên nhân dẫn đến thói quen/quan niệm cần từ bỏ.
- Thuyết minh về tác động tiêu cực của thói quen/quan niệm cần từ bỏ.
- Đề cập đến các ưu điểm của việc từ bỏ thói quen/quan niệm.
- Đề xuất các phương án giải quyết để từ bỏ thói quen/quan niệm.
Phần kết
- Tái khẳng định về lợi ích của việc từ bỏ thói quen/quan niệm.
- Bày tỏ niềm tin vào nỗ lực hoặc hy vọng vào thành công của người bị thuyết phục.
Ví dụ minh họa
1. Ví dụ về việc viết bài luận thuyết phục người khác từ bỏ quá đề cao cái tôi cá nhân:
a. Phân tích chi tiết
Mở đầu
- Đề cập đến quan niệm cần thuyết phục người khác từ bỏ: quá đề cao cái tôi cá nhân.
- Nêu lý do hoặc mục đích viết bài luận: Mỗi người đều có giá trị riêng, ai cũng có cái “tôi” tạo nên những đặc điểm khác nhau, sắc sảo và đa dạng. Tuy nhiên, trong cuộc sống, có nhiều người quá đánh giá cao bản thân, dẫn đến những hành vi không tốt.
→ Cần từ bỏ quan niệm cao quá mức về cái tôi.
Thân bài
- Giải thích, nêu biểu hiện của quan niệm cần từ bỏ.
+ Cái tôi: là bản ngã, bản chất, cá tính của mỗi con người, tồn tại từ khi chúng ta sinh ra,…
→ Phân biệt, để mỗi người tự khẳng định bản thân.
+ Quá đánh giá cao bản thân: luôn coi mình là số một, đặt giá trị của bản thân trên hết (chỉ công nhận những ưu điểm của mình - từ chối nhận thức điểm yếu, khuyết điểm của bản thân; luôn cho rằng mình làm tốt hơn người khác, thậm chí là xuất sắc nhất, không ai vượt qua được mình; từ chối thay đổi, không mong muốn học hỏi, nghiên cứu,…)
- Hậu quả của quan niệm cần bỏ.
+ Làm cho cá nhân trở nên ích kỷ, hẹp hòi, có thái độ khinh thường, coi thường người khác
+ Không nhận ra những thiếu sót, hạn chế hoặc sai lầm của bản thân; không thể thay đổi và tiến bộ.
+ Gây khó chịu, không tạo cảm giác thoải mái cho những người xung quanh; không nhận được sự góp ý chân thành, sự quan tâm và yêu thương từ họ;
- Lợi ích của việc từ bỏ quan điểm.
+ Trở thành người tích cực, ham học hỏi, biết lắng nghe,…
+ Nhận được sự yêu thương, trân trọng từ mọi người xung quanh
- Giải pháp để từ bỏ quan điểm.
+ Giảm bớt tự cao tự đại, học cách lắng nghe, chấp nhận, học hỏi,…
+ Sống một cuộc sống chân thành, tử tế, tự nhiên,…
+ Không so sánh tiêu cực, nhận thức được giá trị của bản thân (ưu- khuyết điểm)
+ Thay đổi cách nhìn nhận, tư duy,…
Kết luận
- Khẳng định lại lợi ích của việc từ bỏ thói quen/quan niệm.
- Thể hiện niềm tin vào sự cố gắng hay hy vọng ở thành công của người được thuyết phục.
b.các bài tham khảo
Bài văn mẫu số 1
Trong tâm hồn mỗi người, tồn tại một yếu tố không thể phủ nhận - 'cái tôi.' Đây là bản chất và tính cách cá nhân mà mỗi con người tự hào trưng bày trước thế giới xung quanh. 'Cái tôi' là cách mỗi người thể hiện sự độc đáo của bản thân, từ chối trở thành hình ảnh mờ nhạt và vô hình trong đám đông.
Khám phá 'cái tôi' là cuộc hành trình từ khi chào đời. Mỗi người đều có một 'cái tôi' riêng, là nền tảng của tính cách độc đáo, tạo nên sự đa dạng trong xã hội. 'Cái tôi' không xấu, miễn là chúng ta biết linh hoạt điều chỉnh để hòa mình vào các mối quan hệ và ngữ cảnh cuộc sống.
Tính cách và 'cái tôi' không chỉ mang lại sự độc đáo mà còn là động lực và lý do cho sự tồn tại của mỗi người. Không có 'cái tôi,' cuộc hành trình tìm kiếm bản thân sẽ mất hướng. Tuy nhiên, cần kiểm soát để tránh kiêu ngạo và thiếu quan tâm đến người khác.
Mỗi người có thể xây dựng 'thương hiệu' cá nhân bằng cách sống tích cực và xây dựng mối quan hệ tích cực với người khác. Mọi nỗ lực nhỏ đều tạo ra kết quả lớn, tạo hình ảnh tích cực và đáng giá cho 'cái tôi.'
Khi 'cái tôi' tích cực, người ta tự tin hơn, tìm thấy ý nghĩa và hạnh phúc. Nhận thức về giá trị thực sự của 'cái tôi' giúp họ sống chân thật và không để môi trường xã hội chi phối quan điểm của mình.
Tuy nhiên, ranh giới giữa 'cái tôi' tích cực và tiêu cực mong manh. Phồng to có thể gây ra đổ vỡ và trở ngại trong phát triển. 'Cái tôi' quá lớn có thể khiến người ta kiêu ngạo và tự mãn, mất khả năng đón nhận ý kiến từ người khác.
Mỗi người cần học cách kiểm soát 'cái tôi' của mình để tránh tự cao tự đại và hống hách. Quan trọng là nhận thức rằng mỗi cá nhân chỉ là một phần nhỏ trong vũ trụ, và tương tác với xã hội giúp tránh bị giam cầm bởi 'cái tôi' quá lớn.
Cuộc sống ngắn ngủi, để tự do và hạnh phúc, chúng ta cần giải phóng bản thân khỏi gánh nặng của 'cái tôi' không cần thiết. Nhìn nhận mình là một phần nhỏ trong sự kỳ diệu của vũ trụ, mỗi người có thể sống tự do và đúng với bản thân mình.
Bài viết mẫu số 2
Trong thời hiện đại, việc coi trọng cái tôi cá nhân ngày càng rõ ràng. Tuy nhiên, việc đặt quá nhiều trọng tâm vào cái tôi mình, bỏ qua sự quan trọng của tập thể là một quan điểm sai lầm phổ biến.
Khái niệm 'cái tôi' thường được nhắc đến trong đời sống và văn hóa hiện đại. Tuy nhiên, quá mức tập trung vào cái tôi cá nhân có thể dẫn đến hiểu lầm về giá trị và phẩm chất cá nhân. Chúng ta sống trong một xã hội đa dạng, nếu quá tập trung vào cái tôi cá nhân, có thể gây ra những vấn đề và khó khăn không mong muốn.
Đánh giá quá cao cái tôi cá nhân có thể dẫn đến ảo tưởng về bản thân, tự cho mình ở vị trí cao hơn người khác. Khi cái tôi phát triển quá mức, chúng ta có thể mất khả năng đánh giá đúng đắn sự vật và sự việc. Điều này có thể dẫn đến sự kiêu ngạo quá mức.
Những người có cái tôi lớn thường ít lắng nghe và không chấp nhận ý kiến của người khác. Họ coi mình như là 'trung tâm của vũ trụ,' xem mình là số 1, không chấp nhận thất bại, và không quan tâm đến đúng sai của hành động của mình. Điều này khiến họ trở nên kiêu ngạo, tự mãn, và không quan tâm đến ý kiến của người khác.
Cái tôi có thể kiểm soát và điều chỉnh được. Để làm điều này, chúng ta cần học cách lắng nghe, tiếp thu phản hồi từ xung quanh và chấp nhận ý kiến của người khác. Thay vì để cái tôi cá nhân áp đảo, chúng ta cần có cái nhìn tổng thể, đa chiều về cuộc sống và hướng đến lợi ích chung.
Cảm nhận về cái tôi không chỉ là vấn đề của người khác mà còn là trách nhiệm cá nhân. Nếu không kiểm soát được cái tôi, chúng ta có thể rơi vào sự tự mãn và kiêu căng, trở thành người khác biệt và khó chịu đối với xã hội. Nhìn nhận bản thân như là một phần nhỏ trong một thế giới đa dạng có thể giúp chúng ta duy trì sự kỳ diệu của cuộc sống và không bị cuốn theo bởi cái tôi quá lớn.
2. Viết bài luận thuyết phục người khác từ bỏ thói quen lạm dụng ngôn từ tục tĩu.
a.Bố cục chi tiết
Mở đầu
Tóm tắt sơ lược về thói quen lạm dụng ngôn từ tục tĩu, chửi bậy và quan điểm cá nhân.
Thân thể
Tác hại của việc lạm dụng ngôn từ tục tĩu
- Đối với người nói:
+ Gây ra thất bại trong giao tiếp, tạo ấn tượng tiêu cực, ảnh hưởng đến giá trị con người và đạo đức.
+ Gây sự xa lánh, sợ hãi, và e ngại từ phía người khác.
+ Trở thành thói quen khó bỏ, làm bẩn tâm hồn.
- Đối với người nghe:
+ Tạo ra cảm giác ức chế khó chịu
+ Gây ra ảnh hưởng đến gia đình và người thân
+ Gây ô nhiễm tâm hồn cho trẻ nhỏ nếu họ nghe được
+ Làm suy giảm mức độ văn minh và đạo đức của xã hội
Nguyên nhân:
- Do môi trường sống
- Do sự thiếu chăm sóc từ gia đình, người thân, và trường học
- Do mong muốn tỏ ra nổi bật, thiếu nhận thức về tầm quan trọng của từ ngữ, và thái độ không chín chắn, thích đùa cợt.
→Tuy nhiên, không phải tất cả thanh niên đều như vậy, chỉ là một phần nhỏ ảnh hưởng đến nhóm lớn hơn. Hầu hết các bạn trẻ vẫn có cách ứng xử, giao tiếp lịch sự, đáng khen ngợi.
Biện pháp giúp thay đổi thói quen nói tục
-Tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè
-Tránh nghe nhạc có lời nhạy cảm và các chương trình truyền hình cho phép sử dụng ngôn từ tục tĩu.
-Xác định nguyên nhân kích thích và cố gắng tránh xa chúng
Kết luận
-Khẳng định lại vấn đề:
-Đối xử văn minh là điều cần thiết, là bước khởi đầu cho mối quan hệ tốt đẹp và bền vững. Những người có văn hóa sẽ được mọi người tôn trọng và yêu quý hơn.
b. Các bài văn mẫu tham khảo
Bài văn mẫu số 1
Truyền thống dạy dỗ:
“Lời nói không tốn kém
Lựa lời để thấu lòng đối phương”
Trong thời đại hiện nay, đặc biệt là ở giới trẻ, có một xu hướng phát ngôn bất cẩn, nói tục chửi thề một cách thiếu suy nghĩ và văn hóa. Hiện tượng này cần phải được suy ngẫm.
Chửi thề là việc nói ra những từ ngữ không phù hợp với chuẩn mực văn minh, thiếu sự tôn trọng đối với người khác. Điều đáng tiếc khi chúng ta thấy những lời này được sử dụng một cách vô tư, ở mọi hoàn cảnh. Cả khi tức giận và thậm chí khi vui vẻ, chúng ta cũng thường dùng những từ ngữ không hay. Điều này không chỉ là thiếu văn hóa và lịch sự, mà còn là xúc phạm đến người khác, thể hiện sự thiếu hiểu biết của một số người trẻ ngày nay.
Điều đáng lo ngại là những người thường xuyên phát ngôn thiếu lịch sự thường coi đó như là một thói quen mà không nhận ra hậu quả của hành động đó. Lời nói thể hiện suy nghĩ của chúng ta và góp phần vào hình ảnh của bản thân trong mắt người khác. Vì thế, những lời không văn hóa trong giao tiếp thể hiện ngay sự kém hiểu biết và có thể làm ấn tượng xấu với người đối diện, khiến bản thân không được tôn trọng và có thể bị xa lánh.
Chúng ta thậm chí thường nói tục mà không nhận ra những gì mình nói. Tai hại hơn, những từ ngữ không hay thường được đưa lên mạng xã hội, ảnh hưởng không chỉ đến hình ảnh cá nhân mà còn gây ra những mâu thuẫn và xung đột không lường trước được. Cách ứng xử thiếu lịch sự có thể làm người khác cảm thấy không thoải mái và không muốn tiếp tục trò chuyện. Đặc biệt, những lời thô tục ảnh hưởng rất tiêu cực đến nhận thức của trẻ nhỏ, làm giảm nét đẹp văn hóa của cả cộng đồng và làm mất đi sự trong sáng của ngôn từ tiếng Việt.
Vậy nguyên nhân của hiện tượng nói tục chửi thề là gì? Môi trường sống không lành mạnh và sự ảnh hưởng tiêu cực từ lời nói không văn minh xung quanh chính là nguyên nhân chính. Những người trẻ thường bắt chước hành vi xấu mà không nhận ra hậu quả. Nếu không được giáo dục và quan tâm từ gia đình, trẻ em dễ bị ảnh hưởng bởi sự thiếu văn hóa xung quanh và không thể kiểm soát hành vi của mình.
Tuy nhiên, ngoài những người thường nói tục chửi thề, may mắn vẫn còn những cá nhân hiểu biết, nhận thức được tầm quan trọng của lời nói lịch sự, mang lại sự hài lòng cho người nghe. Đây là những tia sáng cần được lan tỏa để xã hội trở nên văn minh hơn.
Để khắc phục tình trạng nói tục chửi thề phổ biến ngày nay, mỗi người chúng ta cần nhận thức sâu sắc về ý nghĩa của từ ngữ. Từ đó, có những hành động cụ thể như tuyên truyền thúc đẩy việc sử dụng lời hay ý đẹp, tránh xa những từ ngữ thiếu văn minh; quyết liệt nhắc nhở khi nghe thấy ai đó nói tục chửi thề. Bản thân cũng cần rèn luyện văn minh, kỹ năng giao tiếp lịch sự, biết kiềm chế trước khi phát ngôn.
Xã hội ngày càng tiến triển theo hướng hiện đại, đòi hỏi mỗi người cần tự hoàn thiện, phát triển bản thân để trở nên văn minh hơn. Một trong những thay đổi cần thiết nhất là từ bỏ những từ ngữ thô tục, trau dồi lời lẽ đẹp để góp phần tạo dựng phong cách cho con người thời đại mới.
Bài mẫu số 2
Môi trường học hiện nay đối mặt với nhiều vấn đề như bạo lực, gian lận trong thi cử, nói tục chửi thề, gian lận trong học tập… Một trong những thách thức lớn nhất là hiện tượng học sinh “nói tục chửi thề”. Đây là một vấn đề xấu có nhiều hậu quả mà cần phải chống lại và loại bỏ.
Đầu tiên, hãy hiểu “nói tục chửi thề” là gì? Đó là việc học sinh sử dụng những từ ngữ thiếu văn hóa, không đúng chuẩn mực để giao tiếp hàng ngày.
Biểu hiện của hiện tượng này là khi học sinh dùng lời lẽ thô tục để xúc phạm, lăng mạ người khác, khiến người nghe cảm thấy phản cảm.
Theo cách diễn giải trên, chúng ta thấy hiện tượng nói tục chửi thề gây ra nhiều hậu quả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhân cách, đạo đức của học sinh và xã hội nói chung:
“Nói tục chửi thề” làm suy yếu đạo đức và nhân cách của học sinh. Họ trở thành những người thiếu kiến thức, bị xem là thiếu văn hóa, bị xa lánh và kìm nén như một căn bệnh. Việc này còn làm giảm kỹ năng giao tiếp vì những phát ngôn không đúng chuẩn. Điều này làm cho các cuộc giao tiếp trở nên thiếu lịch sự, đôi khi trở thành “thảm họa”.
Không chỉ vậy, việc nói tục, chửi thề còn ảnh hưởng đến người khác. Đặc biệt là khi nói tục chửi thề với mục đích lăng mạ, sỉ nhục người khác. Hành động này ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, lòng tự trọng của họ. Nếu lặp đi lặp lại, có thể gây ra tâm lý bức bối, ức chế và hậu quả nghiêm trọng. Nhiều vụ bạo lực học đường đau lòng đã xảy ra chỉ vì một lời nói tục, một cái nhìn không tôn trọng.
Nguy hiểm hơn thế, nếu không ngăn chặn thói hư này, sẽ tạo ra hệ lụy không lường trước. Một người nói tục, cả bàn nói tục, cả lớp nói tục, cả trường nói tục… lan ra cả xã hội. Khi đó, xã hội văn minh sẽ tan biến, thay vào đó là một xã hội thiếu văn hóa nghiêm trọng.
Từ việc phân tích tác hại đã nêu ở trên, chúng ta cần tìm ra nguyên nhân. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến “nói tục chửi thề” nhưng chủ yếu là những nguyên nhân sau:
Nhiều học sinh xuất thân từ gia đình có bố mẹ, anh chị làm nghề tự do. Do có mối quan hệ xã hội phức tạp, nên đôi khi học sinh mang những từ tục tĩu về nhà. Từ đây, việc học cái tốt thì khó, nhưng học điều xấu thì lại dễ bởi “nghe quen tai, nói quen miệng”. Chắc chắn lời nói của người lớn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngôn ngữ của giới trẻ. Cũng một phần do học sinh tiếp xúc với nhiều phần tử xấu trong xã hội hoặc học sinh cá biệt. Cũng có thể là do nói quen miệng, khi trở thành thói quen rất khó bỏ. Phía nhà trường chưa có những tác động tích cực đến việc giáo dục học sinh.
Từ tác hại và nguyên nhân trên, ta thấy cần có những biện pháp để khắc phục tình trạng nói tục chửi thề này. Trước hết, trong gia đình, cha mẹ cần cẩn trọng với từng lời nói của mình. Phải giáo dục trẻ, để trẻ không tiếp xúc với các thành phần xấu. Trong trường học, cần tổ chức thêm nhiều hoạt động lành mạnh để các em vui chơi, giao lưu học hỏi những điều tốt đẹp. Bản thân mỗi người cần rèn luyện nhân cách, phẩm giá để tránh xa những thói hư tật xấu.
Từ đó, mỗi người cần rút ra bài học cho mình để không bị ảnh hưởng bởi những tác hại trên. Như rèn luyện nhân cách, bản lĩnh; tham gia vào các sinh hoạt văn hóa lành mạnh. Trau dồi ngôn ngữ chuẩn mực. Học tập lối sống lành mạnh, văn minh. Ăn nói lịch sự, đối xử hòa nhã với bạn bè. Đặc biệt, giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.
Để kết luận, nói tục chửi thề là một hiện tượng có hậu quả xấu, ảnh hưởng đến môi trường học đường và xã hội. Mỗi cá nhân và cộng đồng cần phải lên án, đấu tranh và loại bỏ thói quen xấu này khỏi cuộc sống hàng ngày. Hãy cùng tạo ra một môi trường học đường văn minh bằng việc từ chối “Nói tục chửi thề”.